AN ENCOMIUM UPON THE HOLY AND GLORIOUS TEN GREATMARTYRS OF GORTYNA CRETA ISLAND ELLAS.. OF OUR FATHER AMONG THE SAINTS, ANDREW, ARCHBISHOP OF CRETE THE JERUSALEMITE, ΑΓΙΟΙ ΔΕΚΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΓΟΡΤΥΝΗΣ ΚΡΗΤΗΣ!!!.. ΜΕΓΑΛΟΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΟΝΗΣΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΝΟΛΟΥ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΜΑΣ.. ΑΡΙΣΤΕΙΣ ΑΘΛΗΦΟΡΟΙ ΚΑΙ ΣΤΕΦΑΝΗΦΟΡΟΙ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ!!!
ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ
CONFESS FOR FAITH AND HOMELAND-FATHERLAND
OF OUR FATHER AMONG THE SAINTS, ANDREW, ARCHBISHOP OF CRETE THE JERUSALEMITE, AN ENCOMIUM UPON THE HOLY AND GLORIOUS TEN MARTYRS, COMPOSED WHEN, BY THE FURY OF WINTER, HE WAS STAYED FROM THE RETURN OF HIS VOYAGE AND THUS DEVISED THE PRESENT DISCOURSE.
short of the speach
§1. Doth it perchance attend upon our return, O beloved friends and brethren and children? For I have perceived some praying that we might again behold this episcopal seat and be present at the resplendent day of the feasts—this of the martyrs, and this also of Christ, the great and only and first Sovereign of all, the Prince of light-bearing—and others inquiring and uttering such words: “Where is the father? Where is the shepherd? Where is he who rendereth our festivals more luminous and, by his presence, maketh the memorials of the saints more joyous, and with words wherewith he chiefly feasteth us spiritually, unfoldeth unto us the sacred books and all but crieth through them: ‘Little children, it is the last hour, and we must needs know ourselves, cleave unto the Scriptures, and so much the more draw nigh unto Him, as the divine trumpet proclaimeth—Paul, the bearer of God’s word—inasmuch as we behold the day approaching’?”
§2. How then is he who intoneth for us the sacred liturgies and, by his own example, raiseth the pitch of our zeal to a tauter strain? Hath he perchance perished, having departed far from our fatherland? Hath some yearning winged him with affection toward his own lambs, that, conquering desire, he might burst the bonds of the journey and hasten his return unto us? Or perchance hath some divine power brought him back, and especially unto the saints whom he ever zealously honoureth with diligence? And now with warmer fervor hath he striven beyond his strength, stretching himself toward the spiritual assembly, and most fittingly so; for he chanced to bear the sacred casket of their venerable relics, carrying it whithersoever he journeyeth, as one that greatly smootheth his paths, taking it as a safe fellow-traveler and companion on the way.
§3. These things, methinks, do many among us ponder one with another; for as dutiful children unto a loving father, they delight to bestow such graces, and this is their longing: to behold us bodily present through eyewitness and to hear a voice discoursing instructively.
§4. This verily is that which ye now do, being present together and fulfilling it.
§5. Behold, I myself am present unto you this day by the living word; I embrace this holy gathering and, as a certain guest-gift from our sojourn abroad, I offer this present discourse unto you and unto Christ’s martyrs. Receive it not as one come from afar in voyage, but gently brought forth with that wherewith the martyrs would most rejoice, that ye may depart, having bound as flowers with loving care the joys of the feast and reaping therefrom abundant fruit.
§6. Wherefore, a feast and solemn assembly of martyrs standeth over us this day, graciously encompassing the whole paternal congregation together; and let all the martyr-loving people of Crete now draw nigh unto me, dancing about the decade of martyrs in the Spirit and bringing this acclaim as an episode unto Christ’s Nativity, as though precious gifts offered unto the newborn Christ, having so much the more excellence than the magi’s gift-bearing, inasmuch as then the offerings were sensible, but now intelligible and worthy of Jesus’ majesty.
§7. Let these be seen manifestly as faith that seeth beforehand, active hope of the good things laid up in promises for the worthy, and love unceasing, clamorous and fervent in unmingled appropriation or ascent unto God—of which gold and myrrh and frankincense know naught to bring unto those who sensibly gaze upon them. Behold with what gifts the natal solemnity of the Lord is adorned? Behold unto what height the encomium of the martyrs hath lifted us? Wherefore, have ye not ardently attended unto the things spoken and held the greatest grace in the unseen things of Christ’s Nativity, introducing their own solemnity and, as it were, opening beforehand the portals of the royal acclaim at the gates of their light-bearing tabernacle? Or let this present assembly now lead forth among us before the other martyric acclaims, inasmuch as it is a prelude unto the lordly Theophany—not according to the local interval of time, but at least according to the cyclic period of the year, wherein we are led to celebrate this chronologically before that.
§8. Now is the time to pay the debt unto the martyrs and to declare by word who these were, and what each wrought, and what name he received, and of what regions we would say they were inhabitants, and how, coming unto this, they were gathered together into one company.
§9. Therefore, taking in hand the writings concerning them, let whosoever will be taught forthwith from thence their names and lives and positions and fatherlands and lineages and all that displayeth the nobility of these men, for whose sake is their honor and their unbreakable and unshakable faith. For I deem it not needful to add unto the encomia, since this our present discourse is not composed concerning their way of life. For there are two existing writings, and these narrate more thoroughly concerning them. These things, then, it is reasonable now to say; these shall be spoken.
§10. These martyrs, then, had one earthly fatherland, Crete, but not all from the same region, as one might say, did they come forth. Diverse were their fatherlands, yet all were enrolled in one fatherland, the city above; for that was their fatherland. Ten they were, but truly one, fulfilling the perfect number—a holy band, a sacred company, sanctified men, like-minded, painting upon themselves the beauty of virtue, equal in dignity, of like zeal in eagerness, of one soul in opposition unto the tyrants, clad in one armor of faith, having naught worldly about them, dedicating all unto God—themselves and bodies and whatsoever leadeth unto the citizenship above. These alone then, these alone in all their fatherland, exercised themselves in the labors of virtue, and all knew them as adamant and superior, their soul’s senses trained unto discernment of good and evil. And what wonder, if, purposing in mind to advance unto the contest, they aforehand subdued the passions of the flesh and arrayed themselves beforehand against the demons that devise evils in darkness? And they were shown stronger than them and conquered in the hard-fought war against the tyrant from the natural law. Thus are the soldiers of piety prepared for the great Christian battle. Thus are they made ready and armed against the invisible spirits, as entering boldly into the wrestling contest. I speak of that against the ruler of the power of the air of this darkness; for, as saith the divine apostle, “their wrestling was not against blood and flesh, but against principalities, against powers, against the world-rulers of this darkness, against the spiritual hosts of wickedness in the heavenly places.” Thus, then, having been beforehand exercised, these valiant ones—having the wisdom of God, teacher of all, as their trainer in perfection of virtue—were ready even for the wrestling itself.
§11. As they thus lived and burned with zeal for virtue, there came unto them also the hour of wrestling, summoning them as athletes unto the stadium of virtue. Straightway the unconquered, as war-experienced, armed themselves with the weapons of warfare and, shaking off inward fear, cast themselves boldly against the opposing phalanx; and as facing some prey, one encouraged another, saying: “Let us enter the wrestling; let us advance unyieldingly unto death for Christ, that we may live with Christ and reign with Him and enjoy His prizes, when we shall reign with Him.” Thus was their zeal kindled; thus before the wrestling they prepared themselves for the wrestling and advanced with noble spirit unto the contest itself. When, therefore, the impious and godless decree of him who then ruled the Roman empire was proclaimed—that all who bear the great name of Christian, wheresoever found, be seized and brought before the tribunals of the persecutors; then first each of those brought forward be taken by persuasions and flatteries and deceitful words, some drawn away by promises of diverse things, others by much money, others by dignities (for these are the impious inventions for the deception of the simpler), but those refusing to obey the imperial command be terrified by threats, and further by incurable and merciless tortures, even if some chanced to be of any eminence—when darkness was poured out and nocturnal tempest everywhere, and the affairs of Christians hung on the razor’s edge, so that naught else appeared but death, then indeed these valiant ones shone forth from their fatherlands as bright stars from some other firmament, declaring themselves Christians and haughtily despising the hateful pollutions of idol-mania, saying: “Men, what is this great error poured out among you? What is this flame of impiety so highly raised, devouring the soil of Crete? Why follow ye darkness and flee the light? Why know ye not the true God and worship nonexistent gods? Why overlook ye the Creator and deify the creature? See ye not the heaven and the beauties therein, the earth and the sea and the air itself, how excellently they are ordered? Who adorned this harmonious cosmos? Who is the master craftsman that so magnificently fashioned it? Worship ye demons as gods, whose idols ye have exalted? Learn ye therefore at last, even if late, the truth and forsake falsehood. The true God is He who created all things. A living and active God, who ordereth and sustaineth all. Him do we worship and hold worthy, and worship ye Him. This is He who, for man—who in Adam transgressed God’s commandment—sent His only-begotten Son for the recall of the human race unto salvation; who put on the whole nature of the transgression except sin alone, that He might save the whole; His Son, who through exceeding love of man willingly endured the shameful death for all, that by His own sufferings He might heal our nature, abolish death, spoil Hades, and grant resurrection unto all who believe in Him.”
Here is described in detail the martyrdom of the Saints, the tortures, their steadfastness before the tyrant, and their final victory through beheading, with theological reflections and parallels to the Nativity of Christ:
The tyrant, persisting more fiercely, forthwith bade his bestial rage within his soul be laid bare, and commanded the saints to be tortured by the executioners—not merely bound to the rack and scraped with claws, nor mercilessly scourged on the back with thongs, with fire kindled beneath and scorching the vitals from below, but others to be punished in diverse ways with instruments of torment. For he devised manifold forms of devices for their destruction against the saints, and simply his impiety kindled wrath in them with cruelty against the saints.
Thus on that day the land was held in gloom and confusion, the air become foul with darkness over the city, when ten notable men were brought to judgment at once, whose faith was enviable and whose end renowned. But the most steadfast martyrs of Christ neither slackened their zeal in the terrors like sailors in storm, nor held their spirit more lax toward the expected tortures; but as living adamants, sharpened by the invincible power of the divine, they accounted the past ones as naught and hastened toward the future as though gifts from a king, saying what athletes are wont to say and enduring what they are wont to endure—one crying, “The fire is cool to me,” through estrangement from that fire; another, “Sweet are the nails that wound the body.” “What if I become food for beasts, and their belly become my tomb? Shall I not soon, even if not now, lie in the earth as dust and be corrupted in the grave, become prey for eagles?” And one this, another that, and yet another something else, as though drawing unto himself the direst things—there was no remedy of consolation left for their endurance, so that the tyrant, astounded at such fortitude of the athletes, ceased his rage, was at a loss what to do, since none of the things inciting his sacrilege escaped to persuade the martyrs. And having deliberated the day, he decreed death for them by the sword; nor did any of the inflicted punishments remain untried, but naught that he brought nigh even unto touch grieved the saints with his tortures. Which the more wearied him, having naught further to devise anew for the punishment of the unconquered.
When they came unto the trench and awaited the end of martyrdom, fulfilled by the sword, as their crown, naught can interpret in word the joy that then befell the athletes. For as summoned unto great rewards, lovingly preferring one another, they bowed their heads unto the sword, softly chanting that renowned and blessed hymn: “Let our lawlessness be acceptable before Thee this day, O Lord, and let us be received as in holocausts of rams and bulls and as in myriads of fat lambs; Smell Thou the savor of this sweet-smelling sacrifice of ours and let us be borne up acceptable upon the altar...”
§ End: But O holy and victorious martyrs, O holy and divine decade, O sacred and immortal company, O valiant and unconquered athletes of Christ, O pillars and buttresses of the faith, O luminaries and lamps of Crete, O hope and salvation unto the whole world, O pattern and rule for the faithful, O reproof and condemnation for the unbelievers, O fear and trembling unto demons, O fellow-rejoicers and fellow-servants with angels, O friends and household of God, O heirs and partakers of the heavenly kingdom, O heirs and partakers of eternal life, O enjoyers of the good things laid up for them that love God, O deemed worthy of the crowns of righteousness, O sharers in the glory of Christ, O partakers of the grace of the Spirit, O hymners and glorifiers of the holy Trinity, intercede for us sinners unto our God and Master, that we also may attain the same portion and inheritance with you in the kingdom of heaven, in Christ Jesus our Lord, to whom be glory and might with the Father and the Holy Spirit unto the ages of ages. Amen.
Based on the text of the encomium and related sources, as well as synaxaariesaries such as the Menaion of the Orthodox Church, the Holy Ten Martyrs (Theodoulos, Saturninus, Euporos, Gelasios, Eunikianos, Zotikos, Pompios, Agathopoulos, Basil, and Euaresos) hailed from various cities in Crete (Gortyna, Knossos, Panormos, Heraklion, Levena, Lappa, Phoenix, Cydonia, Kissamos, and Aptera). During the persecution under Emperor Decius (250 AD), they refused to sacrifice to idols and were arrested by the prefect Lucian.
Arrest and Trial: The saints, living virtuously and spiritually prepared (as described in §10: "they had already conquered the passions of the flesh and prevailed against the demons"), publicly professed their faith, declaring: "Men, what is this great delusion that has been poured out upon you?" (§11), condemning idolatry and proclaiming the true God. They were led to the courts, where the tyrant attempted to persuade them with promises, money, and honors, and then with threats.
The tortures of the Martyrs
They were tormented for 30 days with extreme violence ("with incurable torments and mercilessly," §11).
Specifically:
- Whipping with sticks and rods until they bled.
- Stoning with rocks until their bones were crushed.
- Burning with red-hot irons and fire.
- Hanging and scraping of their skin with shells or sharp tools.
- Other tortures such as piercing with nails and exposure to wild beasts (though these failed miraculously).
The saints displayed adamantine steadfastness ("adamantine and superior," §10), encouraging one another: "Let us enter the fray; let us advance unyieldingly unto death for Christ" (§11), overcoming the spirits of darkness and the passions of the flesh.
Final Execution and Miracles: After the tortures, they were beheaded at the Alonion in Gortyna. Their knees softened the marble, forming a sacred pool with miraculous waters. Their relics were later transferred to Constantinople by Saint Paul the Confessor. The encomium emphasizes their victory ("they have conquered in the hard-fought war," §10) as an example of faith, hope, and love.
Amen.
DECEMBER 23
TEN MARTYRS OF CRETA ISLAND ELLAS
TRANSLATION SAMPLE OF AKOLOUTHIA
MIKROS ESPERINOS
SMALL VESPERS..
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 23!!
ΜΑΡΤΥΡΕΣ 10 ΕΝ ΚΡΗΤΗ
ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ
ΜΙΚΡΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ
Ἱστῶμεν στίχους δ’ καὶ ψάλλομεν Στιχηρὰ Προσόμοια. Ἦχος πλ. δ΄. Τί ὑμᾶς καλέσωμεν.
Death was accounted sleep unto thee,
and sweetness too,
The bitter of thy passions,
threats' stern austerity,
As praise most bright,
torments' decay as wealth secure,
The sword's keen cut eternal life.
Great is thy steadfastness,
And glory most abundant.
Intercede, that saved our souls may be.
What shall we call you, Martyrs?
Beauty of the victors,
as sacred crowned ones,
Fulfillers of the Gospel,
as dying in the Christ,
Gold brightened in affliction's forge,
rivers of wonders
Pouring forth healings.
Many thy praises,
greatest thy gifts.
Intercede, that saved our souls may be.
All limbs ye suffered in,
for Christ was crowned in head,
In hands and feet,
for He was nailed of His own will.
Through all, for He was scourged entire,
with spear ye imaged
His side's deep wound.
Thus with Him rejoice ye evermore,
And in ages delight.
Intercede, that saved our souls may be.
To gain the life, O Athletes,
death ye scorned with strength,
And joy through tribulations
clearly inherited,
Glory for dishonor took,
and crowns for pains ye donned.
Fair thy commerce,
and fairest thy fortune.
Intercede, that saved our souls may be.
Glory. Mode second.
Crete doth fore-feast today
Christ's holy Birth,
in memory of the Victors.
Thus by their prayers, O Lord,
save thou our souls.
And now. Fore-festal. The same.
Bethlehem, land of Judah,
thy fleshly polity prepare with joy,
the divine Cave:
Wherein Christ is born in flesh
from virgin undefiled and holy,
to save our race.
Εἰς τὸν Στίχον. Ἦχος δ΄. Ὡς γενναῖον ἐν Μάρτυσιν.
By aid of Holy Spirit,
all-blessed ones,
against the crafty foe ye arrayed,
And mightily contended,
routing him utterly, O Athletes,
and victory's crown
Ye gained from the Master's right hand worthily,
as valiant soldiers,
as victors admirable.
St.: Wonderful is God in His Saints.
Adamantine proved ye,
most valiant souls,
for untamed tyrants' cruelties ye feared not,
Nor threats of lawless ones affrighted ye at all,
nor swords that cleave,
nor torments' sharpness, O Victors,
subdued ye,
but firm ye abode
upon the rock of faith.
St.: To the Saints that are in His earth, the Lord hath made wonderful.
Stout of mind,
firm of purpose,
and valiant stand ye showed in stadium,
O victors fair,
Sparing not flesh,
nor bending knee to carven idols,
O glorious Martyrs,
Nor denying the Lord:
hence crowned ye proved,
dying for Him most eagerly.
Glory. Mode second.
The isle of Crete doth honor your memory,
Ten Holy Martyrs,
for therein ye budded,
Therein too the end of martyrdom ye received.
Thus Crete's boast ye are,
Orthodox glory,
Churches' splendor.
And now. Fore-festal. Automelon.
House of Ephratha,
the Holy City,
glory of the Prophets,
prepare the house
wherein the Divine is born.
Νῦν ἀπολύεις. Τρισάγιον.
Apolytikion. Of the Saints. Mode third. *The beauty.*
The wondrous Crete let us honor,
that flowered forth precious blooms,
Christ's pearls,
the Martyrs unblemished.
For ten in number, the blessed,
shamed demons' myriad might:
thus crowns they received,
Christ's Martyrs stout-souled.
Glory. The same.
Crete's precious blooms let us hymn,
and bless all in songs,
as Christ's pearls
and God-bearing Martyrs,
Pompios, Evarestos,
Saturninos, Theodosulos,
Evporos, Gelasios,
Zotikos, Vasileides too,
And Evnikianos, Agathopous,
that by their prayers we be guarded.
And now ... The Fore-festal. Mode fourth. *Joseph was amazed.*
Prepare, Bethlehem,
Eden is opened to all,
ready thyself, Ephratha,
for the tree of life hath bloomed
in the Cave from the Virgin:
Paradise indeed her womb proved noetic,
wherein the divine plant,
eating whereof we live,
not die as Adam.
Christ is born,
to raise the image erst fallen.
Καὶ Ἀπόλυσις
ΜΕΓΑΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ
GREAT VESPERS
Εὐλογήσαντος τοῦ Ἱερέως, ὁ Προοιμιακός καὶ τό· Μακάριος ἀνήρ. Εἰς τό· Κύριε ἐκέκραξα, ἱστῶμεν Στίχους ς' καὶ ψάλλομεν Στιχηρὰ Προσόμοια Προεόρτια γ΄. Ἦχος δ'. Ὁ ἐξ ὑψίστου κληθεὶς
Thou wast enrolled with servants, O Master,
willing to tear the handwriting of transgressions,
and enroll all, slain by serpent's theft,
In book of the living:
but Virgin bears Thee, who bearest all,
clad in mortal flesh,
and deignest to lodge in tiny Cave:
Whom born, ranks angelic from above shall hymn
with divine Shepherds,
amazed at Thy might.
The bright and living cloud,
bearing the heavenly rain,
now cometh forth on earth to distill,
that it may water her face.
The spring of grace,
the noetic swallow,
holding within her bowels by unspeakable word,
bears forth, dispelling godless winter,
The pure and undefiled Palace leadeth the King
to the Cave, embodied.
Thou wast enrolled with servants, O Master,
willing to tear the handwriting of transgressions,
and enroll all, slain by serpent's theft,
In book of the living:
but Virgin bears Thee, who bearest all,
clad in mortal flesh,
and deignest to lodge in tiny Cave:
Whom born, ranks angelic from above shall hymn
with divine Shepherds,
amazed at Thy might.
Στιχηρὰ Προσόμοια τῶν Ἁγίων. Ἦχος ὁ αὐτὸς. Ὡς γενναῖον ἐν Μάρτυσιν
The chosen ten,
the ten-torched lamp,
with divine flashes illumining the Church's fullness,
the unshaken pillars,
the bright stars,
Who heaven'd the earth with splendors
of greatest contests' praises,
with sacred hymns let them be acclaimed today aloud.
Let Theodosulos be acclaimed,
Zotikos and Pompios,
Vasileides, Evporos,
Agathopous too,
and Saturninos, Gelasios,
And divine Evarestos,
with whom Evnikianos now be honored in songs:
the most fragrant harbors in storm,
Who pillared error and gained
the victor's crown.
Crete's sprouts, Church's supports,
and faithful's unfading beauties,
Paradise's sweet-breathing blooms,
the precious flowers,
Christ's acceptable and most delightful sacrifices,
offerings, heaven's temple the ten,
the Holy Trinity's,
The Victors let us hymn.
Δόξα. Τῶν Ἁγίων. Ἦχος πλ. β'.
Come all ye faithful,
with joy in songs of odes acclaim
the tenfold choir of Holy Martyrs,
the valiant warriors and truth's contenders.
For these bright Victors
in stadium's midst boldly confessed
Christ Son of God:
hence to them let us cry aloud, saying:
Brightest stars of the world,
and crete's renowned adornments,
hail Martyrs of Christ,
Theodosulos and Gelasios,
Zotikos and Pompios,
Vasileides and Evporos,
Agathopous and Saturninos,
Evarestos and Evnikianos,
the most fragrant harbors in storm,
And who pillared error:
as having boldness to the Lord,
cease not interceding to the Savior and God
for us who hymn your sacred contest.
Καὶ νῦν ... Προεόρτιον. Ὁ αὐτός.
Sion, keep festival,
Jerusalem rejoice,
city of Christ God,
receive the Creator
contained in cave and manger.
Open to me the gates,
entering therein I shall see
Him as babe swaddled,
and with hand upholding creation,
Whom Angels hymn with ceaseless voice,
the Life-giving Lord
who saveth our race.
Εἴσοδος. Φῶς ἱλαρόν. Προκείμενον τῆς ἡμέρας. Ἀναγνώσματα.
From the Prophecy of Isaiah the reading (Ch. 43:9-14)
Thus saith the Lord: All nations are gathered together,
and princes shall be gathered out of them.
Who shall declare these things?
or who shall declare to you the things from the beginning?
Let them bring forth their witnesses,
and be justified;
and let them speak the truth.
Be ye my witnesses,
and I too am a witness, saith the Lord God,
and my servant whom I have chosen:
that ye may know,
and believe,
and understand that I am he:
before me there was no other God,
and after me there shall be none.
I am God;
and beside me there is no Saviour.
I have declared,
and have saved;
I have reproached,
and there was no strange god among you:
ye are my witnesses,
and I am the Lord God.
Even from the beginning,
there is no one that can deliver out of my hands:
I will work,
and who shall turn it back?
Thus saith the Lord God that redeemeth you,
the Holy One of Israel.
Σοφίας Σολομῶντος τὸ Ἀνάγνωσμα. (Κεφ. γ' 1)
From the Wisdom of Solomon the reading. (Ch. 3:1)
The souls of the righteous are in the hand of God,
and torment shall in no wise touch them.
In the eyes of fools they seemed to die:
and their departure was reckoned a calamity,
and their journeying away from us a destruction;
but they are in peace.
For even if in the sight of men they be punished,
their hope is full of immortality:
and having been chastened a little,
they shall be greatly benefited;
for God hath tried them,
and found them worthy of himself.
As gold in the furnace he proved them,
and as a whole burnt offering he accepted them.
And in the time of their visitation they shall shine forth,
and as sparks among stubble they shall run to and fro.
They shall judge nations,
and have dominion over peoples;
and the Lord shall reign over them for ever.
They that trust on him shall understand truth;
and the faithful in love shall abide with him:
for grace and mercy are to his chosen.
Σοφίας Σολομῶντος τὸ ἀνάγνωσμα. (Κεφ. ζ′.7)
From the Wisdom of Solomon the reading. (Ch. 7:7)
A righteous man, even if he die before his time,
shall be at rest.
For honorable old age is not that of long time,
nor reckoned by number of years:
but understanding is gray hair to men,
and an unspotted life is ripe old age.
Being made well-pleasing to God,
he was beloved,
and living among sinners he was translated.
He was caught away,
lest evil should change his understanding,
or guile deceive his soul:
for the fascination of wickedness bedimmeth the good,
and the giddy whirl of desire perverteth an innocent mind.
Being perfected in a little while,
he fulfilled long years;
for his soul was pleasing to the Lord:
wherefore he hastened him out of the midst of evil.
But the peoples saw and understood not,
neither laid they this to heart,
that grace and mercy are with his chosen,
and his visitation with his elect.
Λιτή. Ἦχος α΄.
The valiant Athletes and divine Martyrs,
who well contended for piety,
ten in number let us hymn, saying:
Hail, stout champions of faith,
with Prophets and Apostles:
hail, Crete's sprouts,
and world's supports.
Much-suffering ones,
intercede for our souls.
Ὁ αὐτός.
With the ranks above ye are numbered, O glorious,
well contending and longing for Christ,
Holy Ten Martyrs.
Ye gained the heavens,
asking for us great mercy.
Ὁ αὐτός.
Christ's Victors, Crete's sprouts,
with hymns and odes let us honor:
Crete's luminaries and preachers of faith,
The ever-flowing fount whence healings bubble for faithful,
the much-suffering Ten Martyrs.
By their supplications, Christ God,
preserve those dwelling in Crete and all the faithful,
and grant us great mercy.
Ἦχος β΄.
The isle of Crete doth honor your memory,
Holy Ten Martyrs:
for therein ye budded,
Therein the end of martyrdom ye received:
thus Crete's boast ye are,
Orthodox glory,
Churches' splendor.
Ὁ αὐτός.
Holding Christ's cross, Holy Ten Martyrs,
weapon invincible,
all the tyrants' brow ye cast down,
And taking crowns unfading,
ye became faithful's glory,
ever beseeching for us.
Ὁ αὐτός.
Fortifying soul with divine Spirit,
glorious Martyrs,
godless fears ye reckoned naught,
Nor marveled at corruptibles,
in torments high-minded and most valiant,
in contest and endurance lofty and unbending,
And torments' varied kinds manfully spurned,
to heavens crowned ye stand.
Thus Crete fore-feasteth today Christ's birth
in your memory, O Victors.
By your prayers to God,
ask for us great mercy.
Δόξα. Ἦχος πλ. α΄.
Faithfully we keep festival the all-venerable day
of your glorious contest,
O Victors of Christ and Martyrs all-acclaimed:
As nobly contending for Christ,
and pillaring the godless error:
Theodosulos and Zotikos,
Evnikianos and Evarestos,
Agathopous and Saturninos,
Gelasios and Evporos,
Vasileides and Pompios:
hence to the despotic throne
with martyr boldness ever standing,
fervently intercede
for those keeping your sacred festival.
Καὶ νῦν. Προεόρτιον. Ὁ αὐτός.
Grieve not, Joseph,
beholding my womb:
for thou shalt see Him born of me and rejoice,
and as God worship,
said the Theotokos to her betrothed,
coming to bear Christ.
Her let us hymn, saying:
Hail, full of grace,
the Lord is with thee,
and through thee with us.
Εἰς τὸν Στίχον. Ἦχος πλ. α΄. Χαίροις ἀσκητικῶν.
Come, brethren,
martyr band with praises let us hymn,
by tortures proved,
and error's dread ones with fiery zeal shamed,
Tenfold troop,
most sacred gathering,
unbroken and unconquered shield-wall,
Crete's ramparts and guardians,
Ten Holy Martyrs,
stoutly contending,
Church's ambassadors,
who mightily beseech Christ
to send our souls peace
and great mercy.
St.: Wonderful is God in His Saints.
Rejoice, Martyrs' Ten,
who tortures stoutly endured,
Crete's patrons,
Christ's soldiers,
stout warriors and unflinching,
Most toned of mind,
and souls most manly,
truly divine
and to God most longed-for,
holy choir,
God-gathered array,
Holy Ten Martyrs,
equal in contest,
equal in mind
and equal crowns receiving:
beseech Christ our souls be given
great mercy.
St.: To the Saints that are in His earth, the Lord hath made wonderful.
Rejoice, trophy-bearing Ten,
who in torments manfully endured,
stars who passed through many torments,
and godless error pillared,
Who brightened Crete with your sacred blood,
now warmed in Martyrs' ranks,
dancing with Angels' armies,
Holy Ten Martyrs,
blooms breathing the fragrance
truly of spiritual disposition:
beseech Christ our souls be given
great mercy.
Δόξα... Τῶν ἉγίωνἮχος γ'
Fore-festal today the Martyrs' feast hath come,
prefiguring to us the Birth's day,
the Sun from Sun,
from Virgin appearing God in flesh proclaiming.
Martyrs' Ten in Crete stoutly contending,
crowns of victory from heaven received:
to whom let us cry:
Chosen holy choir,
intercede to Christ,
Holy Martyrs,
for those in faith keeping
your all-venerable memory.
Καὶ νῦν ... Προεόρτιον ὁ αὐτὸς. Ἀνατολίου
Prepare, Bethlehem:
for Eden is opened,
ready thyself, Ephratha:
Adam is renewed,
and Eve with him:
for curse is loosed,
salvation in world hath bloomed,
and souls of righteous prepare,
as bridal gifts instead of myrrh bringing hymn,
receiving soul's salvation and incorruption.
For behold in manger reclining,
He urgeth spiritual song to perform,
to those crying ceaselessly:
Lord, glory to Thee.
Νῦν ἀπολύεις. Τρισάγιον.
Apolytikion. Of the Saints. Mode third. *The beauty.*
The wondrous Crete let us honor,
that flowered forth precious blooms,
Christ's pearls,
the Martyrs unblemished.
For ten in number, the blessed,
shamed demons' myriad might:
thus crowns they received,
Christ's Martyrs stout-souled.
Glory. The same.
Crete's precious blooms let us hymn,
and bless all in songs,
as Christ's pearls
and God-bearing Martyrs,
Pompios, Evarestos,
Saturninos, Theodosulos,
Evporos, Gelasios,
Zotikos, Vasileides too,
And Evnikianos, Agathopous,
that by their prayers we be guarded.
And now ... The Fore-festal. Mode fourth. *Joseph was amazed.*
Prepare, Bethlehem,
Eden is opened to all,
ready thyself, Ephratha,
for the tree of life hath bloomed
in the Cave from the Virgin:
Paradise indeed her womb proved noetic,
wherein the divine plant,
eating whereof we live,
not die as Adam.
Christ is born,
to raise the image erst fallen.
Καὶ Ἀπόλυσις
ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ
ORTHROS
After the first Stichology, Kathisma. Mode fourth. *Thou who wast lifted.*
Christ's Victors and warriors,
who stoutly contended let us hymn unceasing,
who shone in Crete as bright stars,
ten equal in number,
Commandments of the Lord,
for they intercede fervently to the Lord,
that we be delivered from tribulations and evils,
who with longing honor their memory.
Glory... Mode plagal first. *The co-beginningless Word.*
With forms of virtues flashing,
beautied by martyrdom's light,
brighter than sun, O wise much-suffering,
ye flashed, truly guarding
those keeping your festival, O Victors,
Ten Holy Martyrs,
and adoring your relics.
And now. Fore-festal.
Bethlehem, prepare for meeting
the Virgin Mary and Theotokos:
for behold she cometh to thee,
bearing the embryo co-beginningless with Father
and ever with Spirit,
Christ whom in Cave she shall bear,
and after birth ever Virgin appear.
Μετὰ τὴν β' Στιχολογίαν, κάθισμα. Ἦχος δ΄. Ὁ ὑψωθείς.
Contending stoutly, O Victors,
and gaining prizes of martyrdom,
in Crete the Ten Holy Martyrs,
deliver much-suffering from misfortunes and dangers,
diseases and tribulations,
who faithfully acclaim your sacred contests,
O Athletes, beseeching the crown-giver God.
Glory.
The Lord's Athletes in Crete,
well contending the devil utterly drowned
with blood's streams,
for crushed by stones,
and cut by swords,
and many torments and tortures smitten,
crowned ye appeared clearly,
hence we honor your memorials.
And now. Fore-festal. The same. *Quickly prevent.*
Divinely the creation rejoiceth today,
for Christ the Lord my God's Son is born of pure Maid,
all mankind's race immortalizing,
loosing the curse of foremother Eve,
hence as our benefactor
let us bring song.
Μετὰ τὸν Πολυέλεον. Ἦχος γ΄. Θείας πίστεως.
Precious blooms of Crete's isle,
and ramparts of the Church,
Christ's pearls most precious,
those keeping your festival from manifold dreads shelter,
Ten Martyrs, fervently asking Christ
from Whom martyr crowns ye gained.
Glory. And now. The same. *The beauty.*
Strange wonder seeth today,
for our Savior in Cave in flesh from Virgin
for us hastens now to be born,
Magi with gifts as to King shall worship,
shepherds and Angels shall glorify Him,
with whom we too cry:
Glory to Him who for us became man.
Οἱ Ἀναβαθμοί· τὸ α’ προκείμενον τοῦ δ΄ ἤχου.
The Graduals; the first prokeimenon of mode fourth.
Prokeimenon: Wonderful is God in His Saints.
St.: To the Saints that are in His earth, the Lord hath made wonderful.
Gospel, from Luke: The Lord said to His disciples: Take heed of men...
The 50th Psalm.
Glory: By the Victors'...
And now: By the Theotokos'...
Idiomelon. Mode second. St.: Have mercy on me, O God...
Crete boasteth today in your memory, O Victors,
having thee as patrons and intercessors to God,
and joyfully crieth thankfully:
Hail Theodosulos and Zotikos,
Vasileides and Evporos,
Saturninos and Gelasios,
Evnikianos and Agathopous,
Pompios and Evarestos:
as having boldness to God,
intercede for our souls.
Εῖτα οἱ Κανόνες, οἱ Προεόρτιοι β΄, καὶ τῶν Ἁγίων.
Then the Canons, the Fore-festal two, and of the Saints.
The first Fore-festal Canon, whose acrostic by alphabet. Poem of Joseph.
Ode 1. Mode second. The Heirmos.
Untrodden, unwet, through sea's path traversed,
the chosen Israel cried:
To the Lord let us sing,
for He is glorified.
Beginningless by nature,
the pre-eternal Word taketh beginning
in Bethlehem born in flesh,
His Birth let us fore-feast.
Let us behold with mind's eyes
toward Judah's city,
going to bear the Pure One,
whose birth afar a star proclaimed.
Knowing Thee King born on earth
from Virgin, Persian Kings with gifts hasten,
O Word God, to worship Thee.
Ἕτερος Κανὼν Προεόρτιος. ᾨδὴ α' Ἦχος πλ. β'
Another Fore-festal Canon. Ode 1. Mode plagal second.
As on dry land Israel traversed,
in abyss' tracks the pursuing Pharaoh seeing drowned:
To God a victory song let us cry and sing.
From virgin Cloud great to us riseth Sun,
Jesus the light, we in darkness let us sing to Him,
illumined brightly by His flashes.
The nations' expectation, the King of peace cometh,
the foe to seize:
Hasten we to meet Him born in Bethlehem
for our salvation.
Prophetic voices divine are fulfilled,
signifying Christ's dread manifestation:
for the Ewe draweth nigh to bear
the Lamb and Redeemer and Lord of all.
Theotokion.
Thee the Pure Dove of the Master,
stately and spotless,
and fair among women,
as birther of all's God,
we bless faithfully,
O God-blest.
Κανὼν τῶν Ἁγίων. ᾨδὴ α' Ἦχος γ' ᾌσωμεν τῷ Κυρίῳ
Canon of the Saints. Ode 1. Mode third. *Let us sing to the Lord.*
Let us sing to the Lord,
who joined the holy Martyrs in blameless faith,
and armed them in one hope against the primal evil foe,
and bound them all in love's bond.
The unerring stars of the noetic Sun,
as from East shining,
faithfully preceded the star's course,
Christ's born feast's entry,
their death's memory brightly offering.
The Persian Magi to Bethlehem-born
brought gifts to Christ,
but now the Victors as myrrh their blood,
as gold their faith,
as frankincense their spirits,
fore-festal sacrifice to the Born One offered.
With Theodosulos' faith,
and Zotikos' love,
Pompios blended,
and Saturninos together,
and crowned with them Evporos,
Agathopous, Gelasios,
Evarestos and Evnikianos,
with them Vasileides the fellow-athlete.
Triadikon.
The essence beyond mind,
undivided in three Hypostases,
dividedly hymned,
in one divinity simply undivided:
for Trinity the same and Monad,
simple and undivided,
is and is named.
Theotokion.
In Bethlehem is born,
and Eden openeth,
the Lord from Virgin,
born ineffably.
Manger is prepared,
and Cave for the Creator,
Magi ready gifts for the Master God,
and Star proclaimeth the light.
Προεόρτιος. ᾨδὴ γ' Ὁ Εἱρμὸς
Fore-festal. Ode 3. The Heirmos.
The bow of mighty is broken
by Thy might, O Christ,
and the weak are girt
with strength by Thee.
Come with mind pure,
let us brightly echo
the Fore-feasts now
of Christ's Nativity.
Thou comest to lodge in tiny Cave,
O King, enriching me,
Jesus, with Thy great poverty.
From gloom rescuing us
of evil, Christ cometh forth
in flesh to be born as man.
Ἕτερος. Οὐκ ἔστιν Ἅγιος ὡς σὺ
Another. None is holy as Thou.
Who by word stretched heaven,
enterest Cave,
and in manger of beasts reclinest, O Christ,
of unreason willing to redeem us
through bowels.
Crieth Prophet openly:
This our God,
none shall be reckoned other to Him,
He found every way of knowledge,
united to mortals.
Cherubim bear not to see:
and how bears manger
Thee uncontainable by nature,
through much mercy born for us
from Virgin, O Lord philanthropic?
Theotokion.
Thee once foresaw Daniel the Prophet,
O Mountain of God,
from which stone was cut, O Theotokos,
thinning and felling idol altars,
all-pure God-bride.
Τῶν Ἁγίων. Ἐστερεώθη ἡ καρδία μου
Of the Saints. My heart is established.
Athletic pancration
the valiant Christ's Victors traversed,
wrestling down persecutors' madness.
The noetic luminaries of the Church,
flashing rational flashes,
illumine our hearts' blindness.
Who strengthened Thee, Lord,
the Saints to bear pains fearlessly,
deliver from dangers and tribulations
those hymning Thee.
Triadikon.
Seraphically let us hymn the Trinity,
with Angels crying unceasingly:
Holy, Holy, Holy,
the Triad and Monad God.
Theotokion.
One of the Trinity in Thy womb receiving,
O Spotless Theotokos,
Thou conceivedst ineffably,
as He alone knoweth.
Κάθισμα Ἦχος α'. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ
Kathisma. Mode first. *Thy tomb, O Savior.*
Crete's bright and holy patrons,
stoutly contending,
by faith routed the primal evil serpent,
and lawfully were crowned,
today their laudable memory keeping,
with loud voice we glorify the Lord of all.
Glory... And now ... Fore-festal, the same.
Exult, O Sion,
Bethlehem prepare,
the upholder of all sending forth the star,
proclaimed His unmeasured condescension:
Whom heavens' Powers tremble,
truly is born from Virgin unchanging,
our only God.
Προεόρτιος. ᾨδὴ δ' Ὁ Εἱρμὸς
Fore-festal. Ode 4. The Heirmos.
I hymn Thee:
for by hearing, Lord, I heard
and was amazed:
for Thou comest to me,
seeking me the wandered:
hence Thy great condescension to me
I glorify, O Much-merciful.
Let all creation rejoice:
for behold the Creator is born,
in Bethlehem an infant,
seen pre-eternal in flesh,
and wrapped in swaddling,
loosing transgression's chains as philanthropic.
All man is amazed conceiving
how the rich in mercy cometh now to impoverish,
and lodge in Cave,
us dreadly impoverished by theft enriching willingly
in goodness.
Us stuck in mud, Lord,
of sin by evil-mindedness,
Thou pitiedst, hadst mercy,
and visitedst,
entering Holy Pure womb, O Holy,
which cometh to bear Thee in Cave.
Theotokion.
Redeeming ancient curses,
the Master from Thee in flesh is born,
All-spotless blessed:
hence in praise we glorify Thee,
our glory and boast being.
Ἄλλος. Χριστός μου δύναμις
Another. Christ my power.
Behold hath risen the star afar,
which of old was foretold from Jacob:
man become, the uncontainable God,
and seen swaddled.
The Lord of all, the redemption,
shall be seen a babe,
on virgin laps sitting,
who on Father's bosom as Son reposeth.
Eden closed to me,
once stolen food,
open thou:
for now in Bethlehem is born wearing me,
who severed me from thy painless delight.
Theotokion.
By Spirit Prophet foresaw Thee,
Habakkuk, O Virgin,
God's Mountain virtue-shaded,
from which appeared to us
the enlightener of our souls.
Τῶν Ἁγίων. Εἰσακήκοα τὴν ἀκοὴν
Of the Saints. I have heard the report.
Fore-festal the Martyrs' memory hath come,
prefiguring the Savior's Birth feast.
The fore-courts of the Savior's appearing
the Martyrs' yearly memory hath opened before.
The ten-torched lamp of Victors is kindled,
foretelling the star of Christ born.
Overflowing in forge of pains proved the Saints,
as gold in furnace.
Theotokion.
Mother Spotless,
blessed Holy Virgin,
preserve those hymning Thee from all need.
Προεόρτιος. ᾨδὴ ε' Ὁ Εἱρμὸς
Fore-festal. Ode 5. The Heirmos.
The coal to Isaiah foreshown,
Sun from virgin womb rose,
to those in darkness wandered,
granting light of god-knowledge.
Redeeming me from countless evils, Lord,
by excess as good of goodness,
in Cave from Virgin in Bethlehem born as man.
Now forth with flesh the Lord cometh,
through compassion mortals rescuing,
from tyranny of the primal evil one to heavens leading,
deifying.
Now cometh in strange flesh the Christ,
among His own we all are estranged
from dishonorable passions,
and receive Him born in flesh.
Ἕτερος. Τῷ θείῳ φέγγει σου Ἀγαθὲ
Another. With divine light Thine, O Good.
House of Ephratha, Bethlehem,
Ruler shall come forth from thee in Israel summoned,
nations rejected as foretold,
illumined by Michaias in Spirit.
Shepherd his flock alone in strength Jesus,
from Virgin born,
to ends of earth magnified,
Prophet inspired fore-announced of old.
God likened to men impoverisheth in flesh,
that us He enrich with His glory,
and in Cave born the uncontainable,
Him with right mind let us receive.
Theotokion.
Swords all of the foe, spotless all-blameless Pure,
truly to end have failed:
for Thou conceivedst all's God,
who by spear felled his haughtiness.
Τῶν Ἁγίων. Τὴν σὴν εἰρήνην
Of the Saints. Thy peace.
The Sun from Sun, Christ the Martyrs proclaim
to us appeared in flesh from Virgin.
What of life's entry, Martyrs?
The yearly memory hath fore-opened.
The peace's nurslings, and foes' enemies,
by your supplications, Holy Martyrs,
intercede peace and deliverance from evils
be given all us.
Night-battling saints of Christ's Church,
as bright luminaries to those on earth appeared,
driving night's ignorance
by gleam of your wonders.
Theotokion.
In Bethlehem risen, Christ all's dawn
from Virgin Mother,
shining on world the light,
and as in day illumines the faithful,
as to Magi the star.
Προεόρτιος. ᾨδὴ ς' Ὁ Εἱρμὸς
Fore-festal. Ode 6. The Heirmos.
To the Lord from whale Jonah cried:
Raise me up from Hades' depth I pray,
that as Redeemer in voice of praise,
in spirit of truth I sacrifice to Thee.
Amazed is hearing at the greatness of the thing,
how the uncontainable contained in womb cometh
to be born for us from mother's maiden,
whose birth Angels unhymned.
The Sun in bright Cloud hidden,
cometh to be born in Cave manifested:
for bright star to His worship Persian Kings assembled.
How shall receive Thee tiniest Cave, O King,
in mind impoverished, who enrichest all?
How shall mortals' nature see Thee embodied?
We worship Thy condescension.
Ἕτερος. Τοῦ βίου τὴν θάλασσαν
Another. Of life's sea.
Behold to His own cometh Christ:
let us be owned by grace,
through divine virtues to Him faithful,
and receive Him,
and by soul and heart illumined.
The root hath sprouted, Jesse
and from it the forth-come God ours,
nations' hope rest and honor,
as of old Isaiah inspired illumined foretold.
Loosing chains of my many sins,
Thou art wrapped in swaddling,
enriching me dreadly impoverished by evil,
Jesus mine, Thou impoverisheth embodied.
Theotokion.
Stormeth wave of contrary thoughts
my lowly heart,
by evil spirits' plots,
O philanthropic Lady,
calm it by Thy mediations.
Τῶν Ἁγίων. Τοὺς εἰς τὰ τέλη τῶν αἰώνων
Of the Saints. To the ends of the ages.
Magi brought Thee gifts,
but Martyrs their blood,
to the on earth born from Virgin
in city of David,
and suffering cried:
Save, Savior, as Thou savedst the Prophet from beast.
As sea wave-tossed against Christ's confession
tyranny of foe,
as fragrant harbors to it the Athletes stood at once,
as ship the faith their united.
Theodosulos' boldness the like-zealed manliness
of fellow Athletes wrought stouter:
hence they cried:
Save, Savior, as Thou savedst the Prophet from beast.
Theotokion.
In Bethlehem star appeared,
guiding those from Persia bearing gifts
to Christ born from Virgin Mother,
to Him all creation worships
and as God hymns and glorifies.
Κοντάκιον τῶν Ἁγίων. Ἦχος δ'. Ἐπεφάνης σήμερον
Kontakion of the Saints. Mode fourth. *Thou appearedst today.*
Dawn-star shone,
the Martyrs' venerable contest,
pre-illumining to us the in Cave born,
Whom the Virgin seedlessly conceived.
The Oikos.
The in Cave for us born from Virgin,
Christ the life-giver,
longing the warriors raised bright dance
against Belial,
and clearly conquering,
to earth cast him down,
immeasurably erst boasting:
hence they torch to those in darkness,
as luminaries being of the noetic Sun:
for star erst to Magi stood,
guiding in Bethlehem city of Judah,
but these to us proclaim in torments:
Whom the Virgin seedlessly conceived.
Σ υ ν α ξ ά ρ ι ο ν
Synaxarion.
On the 23rd of the same month, Memory of the Holy Ten Martyrs who martyred in Crete: Theodosulos, Saturninos, Evporos, Gelasios, Evnikianos, Zotikos, Agathopous, Vasileides, Evarestos and Mobios.
Christ's shepherd-reared ten,
beheaded entered Martyrs' fold.
On three-and-twentieth ten in Crete men were cut.
These were in times of king Decius in year 250,
hailing from Crete's isle,
from sundry cities and villages thereof:
from metropolis Gortyna five,
Theodosulos, Saturninos, Evporos, Gelasios and Evnikianos;
from Knossos Zotikos;
from harbor Panormos Agathopous;
from Kydonia Vasileides;
and from Herakleion Evarestos and Pompios.
These then were delivered by unbelievers
to Crete's ruler:
but the ruler commanded the executioner
to parade them to idols' altars,
and if they would not sacrifice to them,
punish with sundry punishments.
In space then of thirty whole days,
Christ's Athletes were pursued by disorderly idolaters
and mocked and dragged on ground upon dung.
Later the ruler sitting on tribunal
presented them before him,
and seeing their mind firm,
and abiding secure in Christ's faith,
commanded and their members were tortured.
And after many torments tormented,
lastly beheaded.
And thus the blessed received martyrdom's crowns.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη του Ὁσίου Παύλου, Ἀρχιεπισκόπου Νεοκαισαρείας, ἑνὸς τῶν τριακοσίων δέκα καὶ ὀκτὼ Ἁγίων Πατέρων τῶν ἐν Νικαίᾳ.
On the same day, Memory of Holy Paul, Archbishop of Neocaesarea, one of the three hundred eighteen Holy Fathers at Nicaea.
Truly Paul after Paul was he bearing
Christ's stigmata in flesh strangely.
This one renowned in virtues became,
even to ears reaching of Licinius reigning in Nicomedia,
the things concerning him.
And when the sent ones came to present the Saint
to the king's tribunal,
first with threats they tried to affright him,
then with sundry penalties.
But as they began to beat,
all were amazed at his unsurpassed endurance:
whence with iron mass red-hot,
the smith taking,
placed in the Saint's palm.
And above this his other palm.
And gripping them, bound till iron cooled.
This done, the moving joints' sinews contracted,
remained dead and unmoving.
Then confining, they led to the fortress
by Euphrates river banks,
having made shut in.
But great king Constantine coming from Rome
to Byzantium,
all in exiles and prisons were released,
and each received his own.
Then this too released,
took his throne, shining as before.
He assembled too with the Holy 318 Fathers,
being one of them at the first Council against Nicaea,
all bearing Christ's stigmata in bodies,
and beautied therewith,
and showing to each other.
Then the blessed Paul was not without these.
For he too had whip-crushings
and holy hands iron-burnt and inactive.
But king Constantine with own hands
holding his hands,
and kissing,
and placing on his eyes,
and other members,
exclaimed:
Christ's for me hands dead and unmoving become,
I am not sated to embrace.
Then taking his throne the blessed,
and some time there abiding,
departed to the Lord.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τοῦ Ἁγίου Ναοὺμ τοῦ θαυματουργοῦ, τοῦ φωτιστοῦ καὶ ἱεροκήρυκος Βουλγαρίας.
On the same day, Memory of Holy Naoum the wonderworker, enlightener and preacher of Bulgaria.
Bulgaria's land all, blessed Naoum,
thou brightenest with words thine and wonders.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ὁ Ἅγιος Μάρτυς Σχίνων ξίφει τελειοῦται.
On the same day, Holy Martyr Schinon is perfected by sword.
Not would I forget even thee Martyr Schinon,
of the not-forgotten, as head was cut.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τοῦ Ἁγίου Νήφωνος, ἐπισκόπου Κωνσταντιανῆς.
On the same day, Memory of Holy Niphon, bishop of Constantiana.
Niphon the sober ever in heart,
Christ entered, Whose might now he hymns.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τοῦ Ἁγίου Χρυσογόνου, ἐπάρχου πόλεως Θεσσαλονίκης.
On the same day, Memory of Holy Chrysogonos, eparch of Thessalonica city.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ἡ Ἀνάμνησις τῶν Θυρανοιξίων τῆς τοῦ Θεοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας
On the same day, Commemoration of the Inauguration of God's Great Church.
With fair inaugurations in fair encomia,
I honor thee fairest of earth's all temples.
By thy Saints' intercessions, O God, have mercy on us. Amen.
Προεόρτιος. ᾨδὴ ζ' Ὁ Εἱρμὸς
Fore-festal. Ode 7. The Heirmos.
Rhetors proved the Children,
most philosophical once:
for from god-taken soul,
theologizing with lips they chanted:
The super-divine of Fathers and ours,
God blessed art Thou.
Words fulfilling of God, Word,
holiest Prophets',
Thou comest to be born in Cave
and swaddled as babe,
that as good Thou loose my chains
of many crimes.
Mouth heaven served,
with greatest star crieth
the on earth presence
of the ineffably for us impoverished:
whom using as guide those from Persia
came eagerly.
Ranks angelic to hymn
the about to be born Christ
now prepare with fear:
but Magi from afar come
to behold strange sight on earth,
God embodied.
Theotokion.
We hymn thee all goods' cause alone Pure:
for embodied Word by excess of goodness Thou hast borne,
whose birth star foretold
in Bethlehem's city.
Ἕτερος. Δροσοβόλον μὲν τὴν κάμινον
Another. Dew-dropping the furnace.
The all-perfect born as babe swaddled,
and the beginningless from Virgin taketh beginning,
to deify the assumption seeking:
let heaven exult,
and earth rejoice.
With us God shall be seen incarnate,
know nations warring,
and defeated, far from our life be:
behold our recall,
babe in Bethlehem manger reclined.
As royal purple clad in flesh
now forth cometh from Thy loins,
the King of peace, O Maid,
to crush foes as mighty,
and make peace our warred life.
Theotokion.
From generations all He chose Thee,
palace undefiled,
who dwelt Thy womb, O Maid King,
to whom now we piously chant:
Blessed art Thou God of our Fathers.
Τῶν Ἁγίων. Τρεῖς Παῖδες ἐν καμίνῳ
Of the Saints. Three Children in furnace.
The Martyrs' memory stood proclaiming
the Savior's Birth day:
and by their contest prefaces to us
the Lord's feast.
Not bending knee to idols the Martyrs,
by torments' fire were tried,
piously crying:
Blessed art Thou God of our Fathers.
In stadium's midst contending the Martyrs,
crowned choir together dancing,
as the Children cried:
Blessed art Thou God of our Fathers.
Theotokion.
Shepherds with Magi the star beholding,
with Angels on earth proclaimed
the from Thee born, O God-birther Mary,
for to save us.
Προεόρτιος. ᾨδὴ η' Ὁ Εἱρμὸς
Fore-festal. Ode 8. The Heirmos.
Of golden image spitting,
thrice-blessed Youths,
the unchangeable and living God's image having seen,
midst the fire chanted:
Let the substantiated hymn the Lord all creation,
and superexalt to all ages.
Wearing me, Christ,
whom deceit stripped,
to appear Thou and infant in manger comest to be born,
star brightly proclaiming Thee
to those crying:
Let all creation hymn the Lord,
and superexalt to all ages.
Let us dance, faithful,
and leap in spirit,
the Master enriching us
in all righteousness,
now impoverisheth as babe born
and reclined in manger:
Whom we unhymn,
and superexalt to all ages.
Delightful harp take up,
Prophet David and say:
Behold we heard,
Virgin in Sion's city
about to bear God King Lord,
to whom we chant:
Let all creation hymn the Lord,
and superexalt to all ages.
Fair from womb Thy forth-come to be born,
by unspeakable word to beautify mankind
with incorruption, O Virgin willing,
as fair heifer in Bethlehem's Cave
Thou comest strangely to bear,
that He benefit and save those worshipping Him.
Ἕτερος. Ἐκ φλογὸς τοῖς Ὁσίοις
Another. From flame to the Holy.
Prophets god-speaking words are fulfilled,
the Virgin draweth nigh to bear the Lord,
all earth rejoice dancing,
and exult to all ages.
Showing rays of divine Grace,
the Law's shadowy ceasing,
the light-leading Jesus hath risen,
ye darkened behold great light.
Robbers become me, Cave Lord
born in Cave,
temple show of Thee and Father
and Thy divine Spirit,
that I glorify Thee to all ages.
Theotokion.
Heaven from Thy womb Star rose,
moving Astrologers this to behold,
by its knowledge illumined in Spirit,
O Spotless Virgin, ever blessed.
Τῶν Ἁγίων. Τὸν ἐν φλογὶ τοῖς Παισὶ
Of the Saints. To the in flame with Children.
Against swords and fire and death
opposed the Martyrs' ten,
and victory gained against impiety,
and co-reign with Christ's kingdom.
Youthfully Christ's panoply taking
against invisibles and world-ruler,
the valiant warriors showed
victory contests.
Unshaken towers of piety,
and harbors of those storm-tossed,
for all creation fervently beseech,
for kings and world's peace.
Τριαδικόν
Triadikon.
With Father the Son we worship
and Holy Spirit in Trinity Monad,
with Angels crying from clay lips:
Glory in highest to God in Trinity.
Theotokion.
Whole from Thee the Trinity's one,
O God-birther divinely conceiving
from Holy Spirit incarnate borne,
remainedst Virgin as before birth.
Προεόρτιος. ᾨδὴ θ' Ὁ Εἱρμὸς
Fore-festal. Ode 9. The Heirmos.
Every tongue is at loss to praise worthily,
dizzied is mind even supercosmic to hymn Thee Theotokos.
Yet good being, accept the faith:
for the divine longing Thou knowest ours:
for Thou art Christians' champion,
Thee we magnify.
Behold to servants alone, O King,
Thou wast enrolled by Caesar's mind,
willing to free me from soul-destroying slavery:
Bethlehem's city fore-reaching,
to be born in flesh,
mortals to heavens bearest
those hymning in faith Thy Birth.
Fair of beauty beyond sons of men
Thy Son and Master of all hath proved, O Virgin,
Whom as fair young heifer in Cave of Bethlehem
Thou comest to bear supernaturally,
that He benefit and save those worshipping Him.
Thee light-giver, Sun of righteousness,
under-wombing and willing to be born beyond reason
afar Star proclaimed to Astrologers
held by night and error's darkness,
and worshipping in faith, gifts they bring.
Earth danceth, as sensing
the divine advent of the through compassion
ineffably from Virgin now about to rise,
but heaven proclaimeth Him,
as with mystic sound,
by Star's rising appearing to Magi afar.
Bear Son mine, all the Spirit's form,
and how bear I Thee like to me in all become?
said the Unwedded amazed:
Whom as God's Mother let us honor, faithful,
all and in praise with one voice glorify.
Ἕτερος. Θεὸν ἀνθρώποις
Another. God to men.
Behold all's recall hath come,
the propitiation light,
the perfect redemption,
the precious treasure is hid within in the Cave:
wherewith enriched,
Magi the gold as to King bring forth.
Christ's shepherds watch,
and noetically in city Bethlehem hasten,
and to God in highest cry:
Glory greatness to Him who deigned babe seen like us
through goodness.
In flesh by swaddling wrapped,
who swaddlest sea in mist,
Jesus mine, bond of evil rending,
and in righteousness all bindingst
the loosed by foe's assaults.
Theotokion.
Bridal chamber and throne of the Reigning,
God's Mountain and chosen City and Paradise,
Sun's all-bright Cloud,
enlighten my soul,
O cloud-chaser,
all-spotless highly favored.
Τῶν Ἁγίων. Σὲ τὴν ἀθάνατον Κύριε πηγὴν
Of the Saints. Thee the immortal Lord fount.
The noetic Lord's treasures be acclaimed today,
the many enriching,
and bubbling to faithful healings,
and throngs of their wonders.
The secure protectors of faithful,
and Trinity's champions,
and unbeseiged towers of Faith,
O Christ be our saviors in tribulations.
The holy choir of Thy Martyrs
for us intercedeth Thee the Holy Trinity
to grant us Thy peace
into ages of ages. Amen.
Theotokion.
Bethlehem openeth Eden,
and from Thee forth-coming
the Adam remolds incarnate,
beyond nature:
whom beseech, Theotokos
to save us in Gortyna.
Ἐξαποστειλάριον τῶν Ἁγίων. Τοῖς Μαθηταῖς
Exaposteilarion of the Saints. *With the Disciples.*
With Theodosulos let us crown
Zotikos, Agathopous,
and Saturninos, Pompios
together with glorious Evnikianos,
Vasileides, divine Evporos,
and renowned Gelasios,
and Evarestos with hymns joyfully,
by their intercessions that we be delivered
from transgressions and crowned
toward Christ's the Savior.
Προεόρτιον, ὅμοιον
Fore-festal, the same.
Those virtue practicing,
and deadening passions in continence hastening,
as triple gift with shepherds and Magi,
deed praiseworthy and apt theory
now with faith bring,
to the in flesh born come from Virgin,
God who deigned our salvation.
Αἶνοι. Ἦχος δ΄. Ὡς γενναῖον ἐν Μάρτυσι.
Ainoi. Mode fourth. *As valiant among Martyrs.*
Let Evarestos be hymned,
Zotikos and Pompios,
Vasileides, Evporos,
Agathopous too,
and Saturninos, Gelasios,
and divine Theodosulos,
with whom Evnikianos be acclaimed in songs,
the much-suffering,
Crete's protectors and valiant,
helpers of those with longing
keeping their memory.
As well soldiering for King of Powers,
yourselves much-suffering ye gave willingly
to scourges and violent death
and tortures and bonds,
Crete's sprouts,
wherein ye found blessed end
and donned victory's crowns,
interceding for us.
Unflinchingly beaten
and to altars led
and sundry forms examined
and on ways driven,
prison shut in,
and as pure roses on dung cast,
ye were offered for us
to the laying as sweet-smelling
sacred victims on the upper table,
glorious Martyrs.
And beaten Martyrs
and faces spat on,
heads cut and tortured
and all other chastisements subjected,
ye denied not Christ,
nor to idols sacrificed,
but rejoicing from life's temporal,
O Victors,
to heavenly and divine passed ye gloriously.
Δόξα... Τῶν Ἁγίων. Ἦχος πλ. β΄.
Glory... Of the Saints. Mode plagal second.
In odes of songs let us acclaim, faithful,
the Victors Holy Ten Martyrs,
and to them melodiously cry aloud saying:
Hail Victors of Christ,
Theodosulos and Zotikos,
Vasileides and Evporos:
Hail Gelasios and Pompios,
Evnikianos and Agathopous:
Hail Evarestos and Saturninos.
As having boldness to Christ our God,
Martyrs all-venerable,
Him fervently intercede to save
in faith those keeping your all-venerable memory.
Καὶ νῦν ... Προεόρτιον.
And now ... Fore-festal.
Unwedded Virgin whence comest Thou?
Who begot Thee? Who Thy Mother?
How bearest Creator in arms?
How uncorrupted Thy womb?
Great paradoxes on earth dread mysteries
in Thee wrought, all-pure we are at loss,
and prepare worthy debt to Thee,
on earth the cave,
and heaven ask to provide the star:
and Magi too come from East of earth,
to west to behold mortals' salvation
as babe suckled.
Δοξολογία Μεγάλη καὶ Ἀπόλυσις.
Great Doxology and Dismissal.
Μεγαλυνάρια.
Megalinaria.
Hail god-speaking array,
valiant gathering,
martyr harmony,
god-bearing people,
tenfold choir of the Ten Victors
of the Almighty.
The in Crete Martyrs of Christ,
the indestructible patria's protectors,
of the bearing ground the harbors,
the ten crowned let us acclaim.
Evporos Theodosulos Zotikos,
divine Pompios,
Agathopous Evnikianos,
with Saturninos,
Evarestos we honor
with whom Vasileides and Gelasios.
ΠΑΡΑΚΛΗΣΙΣ
Paraklesis
Ὁ Ἱερεὺς ἄρχεται τῆς Παρακλήσεως μὲ τὴν δοξολογικήν ἐκφώνησιν:
The Priest begins the Paraklesis with the doxological exclamation:
Blessed is our God, always, now and ever and to ages of ages.
The choir: Amen.
Or without Priest, we:
Through prayers of our Holy Fathers, Lord Jesus Christ our God, have mercy and save us, Amen.
Ψαλμός ρμβ’ (142).
Psalm 142.
Lord, hear my prayer,
give ear to my supplication in Thy truth,
hear me in Thy righteousness,
and enter not into judgment with Thy servant,
for no living shall be justified before Thee.
For the enemy pursued my soul,
humbled to earth my life.
He sat me in darkness as dead of old,
and my spirit in me desponded,
in me my heart troubled.
I remembered days ancient,
meditated on all Thy works,
on Thy hands' doings meditated.
I spread to Thee my hands,
my soul as waterless land to Thee.
Quickly hear me, Lord,
my spirit failed.
Turn not Thy face from me,
and I shall be like those going down to pit.
Make heard to me Thy mercy in morning,
for in Thee I hoped.
Make known to me, Lord, way wherein I shall go,
for to Thee I lifted my soul.
Rescue me from my enemies, Lord,
to Thee I fled,
teach me to do Thy will,
for Thou art my God.
Thy good Spirit shall guide me in land upright,
for Thy name's sake, Lord, Thou shalt quicken me.
In Thy righteousness Thou shalt bring my soul out of tribulation,
and in Thy mercy destroy my enemies.
And destroy all afflicting my soul,
for I Thy servant.
Καί εὐθύς ψάλλεται τετράκις ἐξ’ ὑπαμοιβῆς, μετά τῶν οἰκείων στίχων:
Then sung four times alternately, with verses:
God is the Lord and appeared to us,
blessed He coming in name of Lord.
St. a’. Confess to the Lord for He is good,
for to age His mercy.
St. b’. All nations compassed me
and in Lord's name I warded them.
St. c’. From Lord became this
and is marvelous in our eyes.
Εἶτα τὸ τροπάριον. Ἦχος δ΄. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Then the troparion. Mode fourth. *Thou who wast lifted on Cross.*
Crete's all-bright lamps,
with Christ's radiance rays torching the whole
with much manliness,
Martyrs Tenfold,
life's mist of passions from us drive,
and peace in both,
to those fleeing your litanies,
sign-bearers, valiant award.
Δόξα. Καὶ νῦν. Θεοτοκίον.
Glory. And now. Theotokion.
Never shall we cease, Theotokos,
Thy powers to speak the unworthy,
for if not Thou stoodst interceding,
who us rescued from such dangers?
Who preserved till now free?
We depart not, Lady, from Thee,
for Thy servants Thou savest ever
from all dreads.
Ψαλμός ν’ (50).
Psalm 50.
Have mercy on me, O God,
according to Thy great mercy
and according to multitude of Thy compassions,
blot out my transgression.
More wash me from my iniquity
and from my sin cleanse me.
For my iniquity I know
and my sin before me is ever.
To Thee alone sinned I
and evil before Thee did,
that justified in Thy words
and conquer when judged.
For behold in iniquities conceived I
and in sins my mother bore me.
For behold truth Thou lovedst,
the unclear and secret of Thy wisdom showedst me.
Thou shalt sprinkle me with hyssop
and I cleansed,
wash me and whiter than snow whitened.
Make me hear exultation and gladness,
exult shall bones humbled.
Turn Thy face from my sins
and all my iniquities blot out.
Heart clean create in me O God
and spirit right renew in my inwards.
Cast me not from Thy face
and spirit Thy Holy take not from me.
Restore to me exultation of Thy salvation
and spirit sovereign uphold me.
I will teach lawless Thy ways
and impious to Thee shall turn.
Rescue me from bloods O God,
God of my salvation,
my tongue shall exult Thy righteousness.
Lord, my lips open
and my mouth shall declare Thy praise.
For if Thou willedst sacrifice,
I gave:
whole burnt not pleased.
Sacrifice to God spirit broken,
heart broken and humbled God not despise.
Do good, Lord, in Thy good pleasure to Sion
and built be Jerusalem's walls.
Then pleased with sacrifice of righteousness,
oblation and whole burnt.
Then offer on Thy altar calves.
Εἶτα, ὁ Κανών, οὗ ἡ ἀκροστιχίς: Δέκα Μαρτύρων αἰτοῦμαι πρεσβείαις. Χ. Μ. Μ.
Then, the Canon, whose acrostic: Of Ten Martyrs I ask intercessions. Ch. M. M.
Ode 1. Mode plagal fourth. *Having traversed wet.*
Vessels of Spirit translucent,
lamps of Crete,
Ten Martyrs wondrous,
our prayers as to Lord now standing receive.
From height Tenfold compassionately,
Lord's warriors,
look down and swiftly grant always peace
of soul to those with longing approaching you.
With common melodies your labors honoring,
Ten Ten
all-honorable Athletes,
we cry: by your supplications grant to faithful
in both health.
Theotokion.
Unwedded Mother of Redeemer,
dreadly held rescue from tribulation
those piously hymning Thee,
as house light-bright of Lord.
ᾨδὴ γ΄. Οὐρανίας ἁψῖδος.
Ode 3. Of heavenly vault.
Leave not interceding for us Evporos,
with divine Vasileides and Agathopous,
that ever I honor Thy light-bearing memory,
and of Thy fellow-athletes, excellent stand.
Athlete Saturninos and Zotikos all-wise,
with divine Theodosulos and all-blessed Pompios,
head crush of raging as bull,
evil-beauty-hating demon,
worthily me grant.
Rescue all by saving litanies Holy,
Evnikianos those honoring Thy martyrdom,
and of Thy fellow-athletes,
acclaiming the toils,
in pains ease granting these.
Theotokion.
God and Christians' Savior bearing,
the sins of world taking, Lady,
our pains by prayers to Son lighten,
healer of all gratis.
Διάσωσον, Δεκὰς Μαρτύρων ἐν Κρήτῃ ἀνδρειοφρόνως, τῆς ἀθλήσεως ἀτραποὺς ἡ πίστει ὁδεύσασα, ἀπὸ κινδύνων καὶ βλάβης ἡμᾶς ταχέως.
Deliver, Ten Martyrs in Crete manfully
contest's paths the in faith traversed,
from dangers and harm us swiftly.
Ἐπίβλεψον, ἐν εὐμενείᾳ πανύμνητε Θεοτόκε, ἐπὶ τὴν ἐμὴν χαλεπὴν τοῦ σώματος κάκωσιν, καὶ ἴασαι τῆς ψυχῆς μου τὸ ἄλγος.
Look down in favor all-hymned Theotokos
on my grievous body's affliction,
and heal my soul's pain.
Κάθισμα. Ἦχος β΄. Πρεσβεία θερμή.
Kathisma. Mode second. *Fervent intercession.*
By your intercessions Evarestos Gelasios,
Evnikianos Theodosulos and Pompios,
Agathopous ever, Saturninos glorious Evporos,
and Vasileides with Zotikos,
in life's billows grant.
ᾨδὴ δ΄. Εἰσακήκοα Κύριε.
Ode 4. I have heard, Lord.
Water immaterial bubble,
gladness divine quenching flames
of our passions,
Tenfold Athletes of Crete adornments.
With streams makar Gelasios
and valiant Martyr of Christ Evarestos,
divine goodness us approaching drench.
As lamp ten-torched
and pleiad Tenfold heaven-light Athletes
faithful illumine,
in night's dark those sleeping.
Theotokion.
Victors in life's races show, Theotokos
all revering Thee blessing,
and seeking Thy intercessions.
ᾨδὴ ε΄. Φώτισον ἡμᾶς.
Ode 5. Enlighten us.
Your contests which ye endured honoring,
against unbelievers Ten Martyrs of Christ,
your fervent litanies we await.
That mystically I unhymn you Theodosulos,
Saturninos Agathopous Zotikos,
and Gelasios, strength give me from above.
Of life holy the book enroll us,
Vasileides makar Evnikianos,
and Evarestos to those hastening you.
Theotokion.
Rain to us Thy Son's great mercy,
that we chant with odes Thy help,
support of life's Lord.
ᾨδὴ στ΄. Τὴν δέησιν.
Ode 6. The prayer.
Of primal creeping profane serpent,
from evil rescue me luminaries
of Crete divine Evarestos makar,
prudent Evporos chaste Gelasios
and Pompios,
by your to Christ unceasing ceaseless supplications.
From madness unguessable save me
of ancient heel-biter Agathopous
with Zotikos, Vasileides Pompios
and Saturninos Theodosulos Evporos,
sept and Evnikianos,
that with hymns I crown you ever.
Ask world's redemption from bonds
of cares in life,
as having boldness greatest to Christ
Gelasios Pompios Evporos stout
Evnikianos valiant,
prison-famed Theodosulos.
Theotokion.
Healings pool showed Thee Christ
Thy super-bright Offspring,
O God-bride pure and torrent
of sundry healings divine-nymph,
in which bathing dread disease's filth we drive.
Διάσωσον, Δεκὰς Μαρτύρων ἐν Κρήτῃ ἀνδρειοφρόνως, τῆς ἀθλήσεως ἀτραποὺς ἡ πίστει ὁδεύσασα, ἀπὸ κινδύνων καὶ βλάβης ἡμᾶς ταχέως.
Deliver, Ten Martyrs in Crete manfully
contest's paths the in faith traversed,
from dangers and harm us swiftly.
Ἄχραντε, ἡ διὰ λόγου τὸν Λόγον ἀνερμηνεύτως, ἐπ’ ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν τεκοῦσα δυσώπησον, ὡς ἔχουσα μητρικὴν παῤῥησίαν.
Spotless, who by word the Word ineffably
in last days borest beseech,
as having motherly boldness.
Κοντάκιον. Ἦχος β΄. Τοῖς τῶν αἱμάτων σου.
Kontakion. Mode second. *With Thy blood's.*
Crete's lamps Tenfold all-bright,
who in martyrdom's bolts shone,
our darkness drive,
by your intercessions to Lord,
we beseech people over-honored.
Προκείμενον: Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς ἐν τοῖς Ἁγίοις Αὐτοῦ.
Prokeimenon: Wonderful is God in His Saints.
St.: To the Saints in His earth, the Lord made wonderful.
Gospel, from Luke: The Lord said to His disciples: Take heed of men...
The 50th Psalm.
Glory: By the Victors'...
And now: By the Theotokos'...
Prosomoion. Mode plagal second. *All having laid aside.* St.: Merciful, have mercy on me O God...
Array Tenfold of in Crete Martyrs,
Zotikos Theodosulos,
Agathopous Evporos renowned,
stately Pompios,
Saturninos makar,
Vasileides god-bearing,
sept Evarestos,
Evnikianos and Gelasios,
be ye protectors of faithful in tribulations:
hence we beseech you:
cease not for us to Christ ever interceding,
grace to send abundant.
ᾨδὴ ζ΄. Οἱ ἐκ τῆς Ἰουδαίας.
Ode 7. The from Judea.
Fulfillment of holy commands and worker show me,
that of upper Kingdom heir the much-wretched I become,
Crete's all-strong Christ's warriors Ten.
Strength give divine against invisible enemies us
Evarestos god-minded Saturninos,
Theodosulos light-bearer,
Zotikos Gelasios,
and Vasileides stout,
Lord's soldiers.
Stoutly of Athletes the Ten Martyrs' achievements honoring
crying: Lord's generals,
by your holy litanies enroll me too
in heavens' army.
Theotokion.
From life's assaults of foe redeem us Theotokos,
those in faith seeking Thy divine intercessions
to Whom Thou borest Lord God and our Maker,
over-blessed.
ᾨδὴ η΄. Τὸν Βασιλέα.
Ode 8. The King.
From life's ignorance out of gloomy draw your suppliants,
Holy Ten, those your necks' cutting acclaiming.
To please the Lord in blameless works strengthen,
Martyrs Ten, those awaiting your supplications.
Behold I fall to you asking grace your,
beauti-martyrs Ten, Crete god-bearing stately and crowned.
Theotokion.
Exults the choir of pious Thee having divine protectress
in life's storms, pure God-birther.
ᾨδὴ θ΄. Κυρίως Θεοτόκον.
Ode 9. Truly Theotokos.
Body's pains cease by intercessions your
Theodosulos Pompios Evporos,
with Zotikos Vasileides and Agathopous.
With divine gifts fill me Saturninos,
with Gelasios Evarestos all-honorable
and of Eunike namesake thrice-blessed.
Cease not guarding those your tombs kissing
Tenfold Martyrs, those in Gortyna laid god-like.
Theotokion.
Martyrs best pride Virgin Thee
and all-fragrant world's incense,
overlook me not in dread hour of Judgment.
Μεγαλυνάρια.
Megalinaria.
Meet it is truly to bless Thee Theotokos,
the ever-blessed and all-spotless and mother of our God.
More honorable than Cherubim
and beyond compare more glorious than Seraphim,
who without corruption God Word borest,
truly Theotokos Thee we magnify.
Hail stout-minded Athletes,
who necks' cutting endured stoutly
in Crete's isle for Christ's faith,
Tenfold luminaries ever-shining.
Hail Gelasios Zotikos,
Saturninos makar,
stately Evnikianos with Vasileides,
Pompios Evarestos,
Evporos Theodosulos and Agathopous.
Rescue from harm of evil those honoring Thee,
all harm and wrath,
people of Victors Tenfold truly,
who crowns in Crete's isle received.
Those your tombs all-reverently kissing
Ten all-famed Athletes from dangers rescue,
and of upper life by your supplications worth.
Hail people all-honorable and venerable
Athletes of Lord,
trees fruit-co-bearing of virtues
and much manliness Tenfold stars,
who torch all with divine flashes.
Pillars unshaken of Christ's Church Ten,
heads to lawless swords bowed gladly
and appeared divine Martyrs' summits.
All Angels' armies, Forerunner of Lord,
Apostles' twelve, all Saints with Theotokos
make intercession for our salvation.
Τό Τρισάγιον καὶ τὰ Τροπάρια ταῦτα. Ἦχος πλ. β΄.
The Trisagion and these Troparia. Mode plagal second.
Have mercy on us, Lord, have mercy on us,
for at loss for all defense,
this supplication as to Master we sinners offer,
have mercy on us.
Glory to Father…
Lord have mercy on us,
for in Thee we hoped.
Be not wroth with us greatly,
nor remember our iniquities.
But look down now as compassionate
and redeem us from our enemies.
For Thou our God and we Thy people,
all works of Thy hands and Thy name we call.
And now…
Of compassion the gate open to us,
blessed Theotokos,
hoping in Thee let us not fail,
be we rescued through Thee from adversities,
for Thou the salvation of Christians' race.
Εἶτα ὁ Ἱερεύς, τὴν Ἐκτενῆ Δέησιν, ἡμῶν ψαλλόντων τό λιτανευτικόν· Κύριε ἐλέησον. Ὑπὸ τοῦ Ἱερέως Ἀπόλυσις. Καὶ τῶν Χριστιανῶν ἀσπαζομένων τὴν Εἰκόνα καὶ χριομένων δι’ ἁγίου ἐλαίου, ψάλλονται τὰ παρόντα Τροπάρια: Ἦχος β’. Ὅτε ἐκ τοῦ ξύλου.
Then the Priest the Ektenia, we chanting the litany: Lord have mercy. By the Priest Dismissal. And Christians kissing the Icon and anointed with holy oil, these Troparia are sung: Mode second. *When from the tree.*
People of best Athletes,
Martyrs Tenfold divine,
who in Crete brightly martyrdom's crown donned
from hands of all-ruler Christ beseech ever
we beseech, to be redeemed from tribulations
pains and unbearable passions
those acclaiming fervently
your all-venerable contest.
Lady receive Thy servants' supplications,
and redeem us from all need and tribulation.
All my hope to Thee I commit,
Mother of God, keep me under Thy shelter.
Δι’ εὐχῶν.
Το Πλήρες Κείμενο του Εγκωμίου
με copy paste στην αναζητηση
ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ Π(ΑΤ)Ρ(Ο)Σ ΗΜΩΝ ΑΝΔΡΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟ(ΠΟΥ) ΚΡΗΤΗΣ ΤΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΙΤΟΥ, ΕΓΚΩΜΙΟΝ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥΣ ΔΕΚΑ ΜΑΡΤΥΡΑΣ, ΟΤΕ ΥΠΟ ΤΗΣ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΟΣ ΒΙΑΣ ΕΞ ΥΠΟΣΤΡΟΦΗΣ ΤΟΥ ΠΛΟΟΣ ΕΠΙΣΤΑΣ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΕΣΧΕΔΙΑΣΕ ΛΟΓΟΝ.
(περιληπτικη αναφορα εις τον λογον)
§1. Ἐποθειτε τάχα τὴν ἡμετέραν ἐπάνοδον, ὦ φίλοι καὶ ἀδελφοὶ καὶ τέκνα; καὶ γὰρ ἠσθόμην τῶν μὲν εὐχομένων ἐπὶ τούτης ἡμᾶς πάλιν ἰδεῖν τῆς καθεδρᾶς καὶ τῇ λαμπρᾷ συμπαρεῖναι τῶν ἑορτῶν ἡμέρᾳ, τοῦτο μὲν τῶν μαρτύρων, τοῦτο δὲ καὶ Χ(ριστ)ὸν τοῦ μεγάλου καὶ μόνου καὶ πρώτου πανκυριαρχοῦ καὶ τῆς λαμπροφορίας ἐξάρχοντος, τῶν δὲ πυνθανομένων καὶ τοιαῦτα λεγόντων: «ποῦ ὁ π(ατ)ήρ; ποῦ ὁ ποιμήν; ποῦ ὁ τὰς ἑορτὰς ἡμῖν λαμπροτέρας ἀποτελῶν καὶ τῇ εαυτοῦ παρουσίᾳ φαιδροτέρας ποιῶν τῶν ἁγίων τὰς μνήμας καὶ οἷς ἂν μάλιστα πνευματικῶς ἐστιαται λόγοις ἡμᾶς τὰς ἱερὰς ἡμῖν ἐπαναπτύσσων βίβλους καὶ μονουχι βοῶν δι’ αὐτῶν: «τεκνία, ἐσχάτη ὥρα ἐστὶν καὶ δεῖ προσεπιγινώσκειν ἡμᾶς εαυτούς προσεδρεύειν β(ε)φ καὶ τοσούτῳ πλέον ἐγγίζειν αὐτῷ, καὶ τοῖς ἡ θεία σάλπιγξ βοᾷ, Παῦλος ὁ θεηγόρος, ὅσῳ μάλλον βλέπομεν ἐγγίζουσαν τὴν ἡμέραν»».
§2. Πῶς τοίνυν ὁ τὰς ἱερὰς ἡμῖν ἱερολογίας ὑποφωνῶν καὶ τὸν τόνον ἡμῖν τῆς προθυμίας συντονώτερον τῷ καθ’ ἑαυτὸν διανιστῶν ὑποδείγματι; Μήτι ἄρα μακρὰν ἀποστὰς τῆς πατρίδος τῆς ἡμετέρας ἀπώλετο; μήτις ἀναπτερώσας πόθον αὐτὸν τῆς πρὸς τοὺς οἰκείους ἄρνας φιλοστοργίας ἀνέμνησεν, ὡς ἂν νικῶντος τοῦ πόθου τὰ τοῦ δρόμου διαρρῆξαι δεσμὰ καὶ τὴν εἰς ἡμᾶς παλινωδίαν ἀσαι; Ἢ τάχα θεία τις αὐτὸν ἐπανήγαγεν δύναμις καὶ μάλιστα τοῖς ἁγίοις οἷς καὶ διὰ σπουδῆς ἀεὶ γεραίρειν ἑαυτὸν προθυμούμενος; καὶ νῦν γε θερμότερον διεσπούδασεν κρεῖττον ἢ κατὰ δύναμιν ἐπὶ τὴν πν(ευματικ)ὴν ἐαυτόν συντείνας πανήγυριν καὶ μάλιστα γε εἰκότως καὶ γὰρ ἔτυχε τῶν σεβασμίων αὐτῶν λειψάνων τὴν ἱερὰν ἐπιφέρομενός λαίνακα καὶ πανταχόσε ταύτην περιάγων, ὅθι καὶ ὁποῖ πορενεσίλαι πέφυκεν ὡς λίαν αὐτῷ τὰς τρίβους διομαλίζουσαν καὶ ταύτην ἑαυτῷ λαμβάνων συνέκδημον ἄσφαλην συνοδοιπόρον ἐπάγεται».
§3. Ταῦτα μοι δοκῶ τοὺς πολλοὺς ἀπάντων ἡμῶν πρὸς ἑαυτοὺς διαλογίζεσθαι φιλοῦσι γὰρ οἷα παῖδες εὐγνώμονες π(ατ)ρὶ φιλοστόργῳ τοιαῦτα χαρίζεσθαι καὶ οὗτος δὲ πόθος αὐτοῖς, ἰδεῖν τε δι’ αὐτοψίας ἡμᾶς σωματικῶς παρόντας καὶ φωνῆς ἀκούειν διδακτικῶς ὁμιλοῦντος.
§4. Τοῦτο δή, ὅπερ νῦν δρᾶτε παρόν τε ὁμοῦ καὶ τελούμενον.
§5. Πάρειμι τοίνυν αὐτὸς ἐγὼ σήμερον ὑμῖν τῷ ζῶντι λόγῳ, τὸν ἱερὸν τοῦτον περιπτύσσομαι σύλλογον καὶ οἷον τι ξένιον τῆς ἐκδημίας τῆς ἡμετέρας τὸν παρόντα λόγον ὑμῖν τε καὶ τοῖς Χ(ριστο)ῦ μάρτυσι προστιθέμενος καὶ δέξασθε τοῦτον οὐκ ἐκ μακροῦ τοῦ πλοῦς ἥκοντα καὶ οἷς ἂν μάλιστα συνήδοντο οἱ μάρτυρες συνεισάγοντα μειλιχίως προαχθέντα, ἵνα ἀπέλθητε τὰ τῆς ἑορτῆς εὐφρόσυνα καθάπερ ἄνθη φιλοτίμως ἀναδησάμενοι καὶ πολλὴν ἐντεῦθεν τὴν ἐπικαρπίαν δρεψάμενοι.
§6. Τοιγαροῦν μαρτύρων ἡμῖν ἐφέστηκε σήμερον ἑορτὴ καὶ πανήγυρις, πᾶσαν ὁμοῦ τὴν πατρίον συγκλούσα φιλοφρόνως ὁμήγυριν καὶ μοι παρήτω νῦν ὁ Κρήτης ἅπας φιλομάρτυς λαὸς τῇ δεκάδι τῶν μαρτύρων περιχορεύων ἐν πν(εύματ)ι καὶ τῇ Χ(ριστο)ῦ γεννήσει ταύτην ἐπεισόδιον προσάγων τὴν εὐφήν, ὡς ἂν περ δῶρα πολυτίμα γεννηθέντι Χ(ριστ)ῷ προσαγομένα καὶ τόσῳ πλέον τῆς μαγικῆς δωροφορίας τὸ περίον ἔχοντα, ὅσῳ τότε μὲν αἰσθητὰ ἦν τὰ προσαγομένα, νῦν δὲ νοητὰ καὶ τῆς Ἰ(ησο)ῦ μεγαλειότητος ἄξια.
§7. Πίστις δὲ εἴη ταῦτα προδηλώως ὁρή, ἐλπὶς τε δραστήριος τῶν ἐν ἐπαγγελίαις ἀποκειμένων ἀγαθῶν τοῖς ἀξίοις, ἀγάπη τε ἀνήκις ἡ διὰ βοῆς καὶ διάπυρος τῆς ἀμιγοῦς πρὸς θ(εὸ)ν οἰκειώσεως ἢ ἀναβάσεως, ὧν οὐδὲν τοιοῦτον οἶδεν χρυσὸς καὶ σμύρνα καὶ λίβανος συνεισάγειν τοῖς αἰσθητῶς περὶ αὐτὰ βλέπουσιν. Ὁρᾶτε οἷς ἡ γενέθλιος τοῦ δεσπότου πανήγυρις κατασεμνύνεται δώροις; Ὁρᾶτε τὸ τῶν μαρτύρων ἔγκωμιον εἰς οἷον ὕψος ἡμᾶς ἀνεβίβασεν; Οὐκ ἄρα θερμῶς διετέλεσθε τοῖς λεχθεῖσι καὶ τοῖς ἀδήλοις μεγίστην χάριν κατέχεσθε τῆς Χ(ριστο)ῦ γεννήσεως τὴν ἐαυτῶν προεισαγούσης πανήγυριν καὶ οἷονεὶ πρόθυρα τῆς βασιλικῆς εὐφῆς τὰ προ αὐλῆς τῆς αὐτῶν φωτοφόρου σκηνῆς προανοίξασιν; Ἢ οὐχὶ νῦν ἔστω τις ἡμῖν προεξάρχουσα τῶν ἄλλων μαρτυρικῶν εὐφῶν ἡ παροῦσα πανήγυρις, ὅσῳ καὶ τῆς δεσποτικῆς θεοφανείας ὑπάρχει προοίμιον, εἰ καὶ μὴ κατὰ τὴν τοπικὴν τοῦ χρόνου διάστασιν, κατὰ γε τὴν κυκλοφορικὴν τοῦ ἔτους περίοδον, καθ’ ἣν προεκεινῆς ταύτην εὐφέσθαι χρονικῶς ἐναγώμεθα.
§8. Καιρὸς δ’ ἂν εἴη τὸ χρέος ἀποτῖσαι τοῖς μάρτυσι καὶ διαδεῖξαι τ(ί) λόγῳ τίνες τε εἶεν οὗτοι καὶ δ πρὸς τούτων ἕκαστος καὶ τίνα τὴν κλῆσιν δ καλεῖς εἴληφεν καὶ οἵας τὸς ἂν εἴποιμεν περιοικίδος ἔτυχον ὄντες καὶ ὡς εἰς ταύτην προσελθόντες εἰς ἓν ἅμα συνηνέχθησαν σύνταγμα.
§9. Παροῦν οὖν μετὰ χειρὸς ἀναλαβόντι τὰς περὶ αὐτῶν συγγραφὰς τῷ βουλομένῳ παντὶ τύχῃ αὐτόθεν ἐκδιδαχθῆναι ὄνομα τούτων καὶ βίον καὶ θέσιν καὶ πατρίδα καὶ γένος καὶ πάντα ὅσα τὴν εὐγένειαν αὐτῶν τῶν ἀνδρῶν ἐπιδείκνυνται, ὧν χάριν καὶ ἡ τιμὴ αὐτοῖς καὶ ἡ πίστις ἡ ἄρρηκτος καὶ ἀσάλευτος. Οὐ γὰρ οἶμαι δεῖν προσθεῖναι τοῖς ἐγκωμίοις, ἐπεὶ καὶ ἡ παροῦσα ἡμῖν ὁμιλία οὐ περὶ τῆς τούτων πολιτείας συντέτακται. Δύο γὰρ αἱ ὑπάρχουσαι συγγραφαί καὶ αὐταὶ διεξοδικώτερόν τι περὶ αὐτῶν ἀφηγοῦνται. Ταῦτα οὖν τὰ νῦν εὔλογον εἰπεῖν, ταῦτα λεχθήσεται.
§10. Οἱ μάρτυρες οὖν οὗτοι μίαν μὲν ἐπίγειον πατρίδα τὴν Κρήτην εἶχον, οὐκ ἐκ τῆς αὐτῆς δὲ περιοικίδος πάντες, ὡς ἄν τις εἴποι, προῆλθον. Ἄλλη γὰρ ἄλλου πατρίς, ἀλλ’ εἰς μίαν πάντες πατρίδα ἐπολιτογραφήθησαν, τὴν ἄνω πόλιν, ἐκείνη γὰρ αὐτοῖς πατρίς. Δέκα μὲν ἦσαν, ἀλλ’ εἷς ὄντως καὶ τὸν τέλειον ἀριθμὸν ἀπεπλήρουν, ὅμιλος ἅγιος, σύστημα ἱερόν, ἄνθρωποι ἁγιασμένοι, ἄνδρες ὁμοβίοι, τὸ τῆς ἀρετῆς κάλλος ἐπ’ αὐτοῖς ἀναζωγραφοῦντες, ἰσότιμοι τῇ ἀξίᾳ, ὁμόζηλοι τῇ προθυμίᾳ, ὁμόψυχοι τῇ πρὸς τοὺς τυράννους ἀντιτάξει, μίαν πανοπλίαν τῆς πίστεως ἐνδεδυμένοι, οὐδὲν κοσμικὸν ἔχοντες περὶ ἑαυτούς, πάντα τῷ θ(ε)ῷ ἀναθέντες, ἑαυτούς τε καὶ σώματα καὶ ὅσα πρὸς τὴν ἄνω πολιτείαν φέρει. Μόνοι δὲ οὗτοι τότε, μόνοι δὲ οὗτοι ἐν πάσῃ τῇ πατρίδι αὐτῶν ἐν τοῖς τῆς ἀρετῆς ἐγυμνάζοντο πόνοις καὶ πάντες αὐτοὺς ἐγίνωσκον, ὡς ἀδαμαντίνους καὶ κρείττονας, τὰ αἰσθητήρια τῆς ψυχῆς ἐγγεγυμνασμένοι πρὸς διάκρισιν καλοῦ τε καὶ κακοῦ. Καὶ τί θαυμάζειν, εἰ, μέλλοντες τῇ γνώμῃ εἰς τὴν ἄθλησιν βαδίζειν, προκατεπολέμησαν τὰ τῆς σαρκὸς πάθη καὶ προαντετάχθησαν τοῖς δαίμοσι τοῖς ἐν τῷ σκότει διαλογιζομένοις κακά; καὶ κρείττονες αὐτῶν ἀνεδείχθησαν καὶ νενικήκασιν ἐν τῷ πολέμῳ τῷ δυσμαχήτῳ, ὁ ἐκ τοῦ φυσικοῦ νόμου προτυραννοῦντι. Οὕτω προετοιμάζονται οἱ τῆς εὐσεβείας ὁπλῖται πρὸς τὴν μεγάλην Χ(ριστιανικ)ὴν μάχην. Οὕτω προπαρασκευάζονται καὶ ὁπλίζονται κατὰ τῶν ἀοράτων πνευμάτων, ὡς ἂν εἰς ἀγῶνα παλαίσματος νεανικῶς ἐπεισιόντες. Λέγω δὲ τὸν κατὰ τοῦ ἄρχοντος τῆς ἐξουσίας τοῦ ἀέρος τοῦ σκότους τούτου, ὅτι, ὡς φησὶν ὁ θεῖος ἀπόστολος, «οὐκ ἦν αὐτοῖς ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις». Οὕτω τοίνυν προγυμνασθέντες οἱ γενναῖοι, προγυμναστὴν ἔχοντες τῆς κατ’ ἀρετὴν τελειότητος τὴν τοῦ θ(ε)οῦ σοφίαν, τὴν πάντων διδάσκαλον, ἕτοιμοι ἦσαν καὶ πρὸς αὐτὴν τὴν πάλην.
§11. Ὡς οὖν οὕτω ζῶντες καὶ τῇ προθυμίᾳ τῆς ἀρετῆς ἐκκαιόμενοι, ἦλθεν αὐτοῖς καὶ ἡ τῆς πάλης ὥρα, ἡ προσκαλουμένη αὐτοὺς ὥσπερ ἀθλητὰς εἰς τὸ στάδιον τῆς ἀρετῆς. Εὐθὺς οὖν οἱ ἀήττητοι, ὡς ἂν ἐμπειροπόλεμοι, τοῖς ὅπλοις τῆς στρατείας ὁπλισάμενοι καὶ τὸν ἔνδον φόβον ἀποσεισάμενοι, ἐρρίφθησαν θαρραλέως τῇ ἐναντίᾳ φάλαγγι, καὶ ὥσπερ τι θήραμα ἀντιμετωπίζοντες, ὁ εἷς τὸν ἕτερον παρεθάρσυνον λέγοντες: «Ἐπεισέλθωμεν τῇ πάλῃ, βαδίσωμεν ἀνυποχωρήτως εἰς θάνατον ὑπὲρ Χ(ριστο)ῦ, ἵνα ζήσωμεν σὺν Χ(ριστ)ῷ καὶ συμβασιλεύσωμεν καὶ τῶν αὐτοῦ βραβείων ἀπολαύσωμεν, ὅταν συμβασιλεύσωμεν αὐτῷ». Οὕτω τοίνυν ἡ προθυμία αὐτοῖς ἐξήφθη, οὕτω προ τῆς πάλης εἰς τὴν πάλην ἑαυτοὺς προητοίμασαν καὶ προῆλθον γενναίῳ φρονήματι πρὸς αὐτὴν τὴν ἄθλησιν. Ὡς οὖν τὸ ἀσεβὲς καὶ ἄθεον δόγμα ἐκείνου τοῦ τότε τὴν Ρωμαίων ἀρχὴν ἄρχοντος ἐξεφωνήθη, πάντας τοὺς τὸ μέγα ὄνομα τοῦ Χ(ριστιανο)ῦ ἔχοντας ὅπου ἂν εὑρίσκωνται συλλαμβάνεσθαι καὶ εἰς τὰ δικαστήρια τῶν διωκτῶν προάγεσθαι, εἶτα πρῶτον μὲν ἕκαστον τῶν προσαγομένων πειθώσι καὶ θωπείαις καὶ λόγοις ἀπατηλοῖς ὑπολαμβάνεσθαι, τοὺς μὲν ὑποσχέσεσι ποικίλων πραγμάτων ὑποσπᾶν, τοὺς δὲ χρήμασι πολλοῖς, τοὺς δὲ ἀξιώμασι, ταῦτα γὰρ τὰ ἀσεβῆ εὑρήματα πρὸς τὴν τῶν ἁπλουστέρων ἀπάτην, τοὺς δὲ ἀρνουμένους τῇ βασιλικῇ προστάξει πειθαρχεῖν ἀπειλαῖς ἐκφοβεῖν, ἔτι δὲ καὶ βασάνοις ἀνιάτοις καὶ ἀνελεημόνως, κἂν εἰ τυχόν τινες τῆς ὁποιασοῦν ἐξοχῆς ἔτυχον. Ὡς οὖν σκότος ἐπεχύθη καὶ νυκτερινὴ τρικυμία πανταχόσε καὶ τὰ τῶν Χ(ριστιαν)ῶν ἐπὶ ξυροῦ ἀκμῆς ἦν, ὥστε μηδὲν ἄλλο φαντάζεσθαι ἢ θάνατον, τότε δὴ οἱ γενναῖοι ἐκ τῶν πατρίδων αὐτῶν ὡς ἄστρα φωτεινὰ ἐκ ἄλλου τινὸς στερεώματος προέλαμψαν καὶ Χ(ριστιανο)ὺς ἑαυτοὺς ἀποκαλοῦντες καὶ τὰ μισητὰ μολύσματα τῆς εἰδωλομανίας ὑπεροπτικῶς καταφρονοῦντες ἔλεγον: «Ἄνδρες, τίς ἡ πολλὴ πλάνη ἡ περὶ ὑμᾶς ἐκχυθεῖσα; τί ἡ φλὸξ τῆς ἀσεβείας οὕτω πολὺ ὑψωθεῖσα καὶ τὸ τῆς Κρήτης ἔδαφος κατατρώγουσα; τί τὸ σκότος ἀκολουθεῖτε καὶ τὸ φῶς φεύγετε; τί τὸν ἀληθινὸν θ(εὸ)ν ἀγνοεῖτε καὶ τοὺς ἀνυπάρκτους θεοὺς προσκυνεῖτε; τί τὸν δημιουργὸν ὑπερορᾶτε καὶ τὸ κτίσμα θεοποιεῖτε; οὐ βλέπετε τὸν οὐρανὸν καὶ τὰ ἐν αὐτῷ κάλλη, τὴν γῆν καὶ τὴν θάλασσαν καὶ τὸν ἀέρα αὐτόν, ὡς ἄριστα ἐξήρτυνται; τίς τὸν ἐναρμόνιον τοῦτον κόσμον διεκοσμήσεν; τίς ὁ ἀριστοτέχνης οὕτω μεγαλοπρεπῶς αὐτὸν τεχνουργήσας; μήτι τοὺς δαίμονας ὡς θεοὺς προσκυνεῖτε, ὧν τὰ εἴδωλα ὑψώσατε; Μάθετε τοίνυν ποτε, κἂν ὀψέ, τὴν ἀλήθειαν καὶ ἀφέτε τὸ ψεῦδος. Ἀληθινὸς θ(εὸ)ς ἐστιν ὁ πάντα δημιουργήσας. Ζῶν θ(εὸ)ς καὶ ἐνεργὴς, ὁ πάντα οἰκονομῶν καὶ πάντα συνέχων. Τοῦτον ἡμεῖς προσκυνοῦμεν καὶ ἔχομεν τὴν ἀξίαν καὶ ὑμεῖς αὐτὸν προσκυνεῖτε. Οὗτος ἐστιν ὁ διὰ τὸν ἄνθρωπον, τὸν ἐν τῷ Ἀδὰμ τὴν ἐντολὴν τοῦ θ(εο)ῦ παραβάντα, τὸν μονογενῆ υἱὸν ἀποστείλας εἰς ἀνάκλησιν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους εἰς σωτηρίαν, τὸν ὅλην τὴν τοῦ παραπτώματος φύσιν ἐνδυθέντα πλὴν ἁμαρτίας μόνης, ἵνα ὅλην σώσῃ, τὸν υἱὸν αὐτοῦ, ὁς δι’ ὑπερβολὴν φιλανθρωπίας ὑπέμεινε θεληματικῶς τὸν ἐπονείδιστον θάνατον ὑπὲρ πάντων, ἵνα τοῖς ἰδίοις παθήμασι τὴν ἡμετέραν ἰάσηται φύσιν καὶ τὸν θάνατον καταργήσῃ καὶ τὸν ἅδην σκυλεύσῃ καὶ τὴν ἀνάστασιν χαρίσηται πᾶσι τοῖς πιστεύουσιν εἰς αὐτόν».
(Εδώ περιγράφεται λεπτομερειακά το μαρτύριο των Αγίων, τα βασανιστήρια, η σταθερότητα τους απέναντι στον τύραννο, και η τελική τους νίκη μέσω του αποκεφαλισμού, με θεολογικές αντανακλάσεις και παραλληλισμούς με τη Γέννηση του Χριστοῦ.)
§ Τέλος: Ἀλλ’ ὦ μάρτυρες ἅγιοι καὶ καλλίνικοι, ὦ δεκὰς ἡ ἁγία καὶ θεία, ὦ σύστημα τὸ ἱερὸν καὶ ἀθάνατον, ὦ ἀθληταὶ Χ(ριστο)ῦ οἱ γενναῖοι καὶ ἀήττητοι, ὦ πίστεως στῦλοι καὶ ἐρείσματα, ὦ τῆς Κρήτης φωστῆρες καὶ λαμπτῆρες, ὦ τῆς οἰκουμένης ἅπασιν ἐλπὶς καὶ σωτηρία, ὦ τῶν πιστῶν ὑπογραμμὸς καὶ κανών, ὦ τῶν ἀπίστων ἔλεγχος καὶ κατάκρισις, ὦ τῶν δαιμόνων φόβος καὶ τρόμος, ὦ τῶν ἀγγέλων συγχάρται καὶ σύνδουλοι, ὦ τοῦ θ(εο)ῦ φίλοι καὶ οἰκεῖοι, ὦ τῆς βασιλείας τῆς οὐρανίου κληρονόμοι καὶ μέτοχοι, ὦ τῆς αἰωνίου ζωῆς κληρονόμοι καὶ μετέχοντες, ὦ τῶν ἀγαθῶν τῶν ἀποκειμένων τοῖς ἀγαπῶσι τὸν θ(εὸ)ν ἀπόλαυσιν ἔχοντες, ὦ τῶν στεφάνων τῆς δικαιοσύνης ἀξιωθέντες, ὦ τῆς δόξης τοῦ Χ(ριστο)ῦ κοινωνοί, ὦ τῆς χάριτος τοῦ πν(εύματ)ος μετέχοντες, ὦ τῆς τριάδος τῆς ἁγίας ὑμνηταί καὶ δοξασταί, πρεσβεύσατε ὑπὲρ ἡμῶν τῶν ἁμαρτωλῶν πρὸς τὸν θ(εὸ)ν καὶ δεσπότην ἡμῶν, ἵνα τύχωμεν καὶ ἡμεῖς τῆς αὐτῆς ὑμῖν μερίδος καὶ κλήρου ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν, ἐν Χ(ριστ)ῷ Ἰ(ησο)ῦ τῷ κ(υρί)ῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος σὺν τῷ πατρὶ καὶ τῷ ἁγίῳ πν(εύματ)ι εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Για το απόλυτα πλήρες κείμενο με όλες τις σημειώσεις και παραλλαγές από χειρόγραφα από: https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/10542/article.pdf?sequence=1
με copy paste στην αναζητηση
Βάσει του κειμένου του εγκωμίου και σχετικών πηγών (όπως τα δύο συγγράμματα που αναφέρονται στο §9 του εγκωμίου, τα οποία περιγράφουν διεξοδικά το βίο και τα μαρτύρια, και από συναξάρια όπως το Μηναίον της Ορθόδοξης Εκκλησίας), οι Άγιοι Δέκα Μάρτυρες (Θεόδουλος, Σατουρνίνος, Εύπορος, Γελάσιος, Ευνικιανός, Ζωτικός, Πομπίος, Αγαθόπους, Βασίλειος και Ευάριστος) προέρχονταν από διάφορες πόλεις της Κρήτης (Γόρτυνα, Κνωσός, Πάνορμος, Ηράκλειο, Λεβήν, Λάμπη, Φοίνικας, Κυδωνία, Κίσαμος και Απτερα). Κατά τον διωγμό του αυτοκράτορα Δεκίου (250 μ.Χ.), αρνήθηκαν να θυσιάσουν στα είδωλα και συνελήφθησαν από τον έπαρχο Λουκιανό.
Σύλληψη και Δίκη: Οι άγιοι, ζώντας ενάρετα και προετοιμασμένοι πνευματικά (όπως περιγράφεται στο §10: "προκατεπολέμησαν τὰ τῆς σαρκὸς πάθη καὶ προαντετάχθησαν τοῖς δαίμοσι"), προέβαλαν δημόσια την πίστη τους, λέγοντας: "Ἄνδρες, τίς ἡ πολλὴ πλάνη ἡ περὶ ὑμᾶς ἐκχυθεῖσα;" (§11), καταδικάζοντας την ειδωλολατρία και κηρύσσοντας τον αληθινό Θεό. Οδηγήθηκαν στα δικαστήρια, όπου ο τύραννος προσπάθησε να τους πείσει με υποσχέσεις, χρήματα και αξιώματα, και μετά με απειλές.
Βασανιστήρια: Βασανίστηκαν επί 30 ημέρες με ακραία βία ("βασάνοις ἀνιάτοις καὶ ἀνελεημόνως", §11).
Συγκεκριμένα:
- Μαστίγωμα με ξύλα και ράβδους μέχρι να ματώσουν.
- Λιθοβολισμός με πέτρες.
- Κάψιμο με καυτά σίδερα και φωτιά.
- Κρέμασμα και ξύσιμο του δέρματος με όστρακα ή αιχμηρά εργαλεία.
- Άλλα βασανιστήρια όπως τρύπημα με καρφιά και έκθεση σε άγρια θηρία (αν και απέτυχαν θαυματουργικά).
Οι άγιοι έδειξαν αδαμάντινη σταθερότητα ("ἀδαμαντίνους καὶ κρείττονας", §10), ενθαρρύνοντας ο ένας τον άλλο: "Ἐπεισέλθωμεν τῇ πάλῃ, βαδίσωμεν ἀνυποχωρήτως εἰς θάνατον ὑπὲρ Χ(ριστο)ῦ" (§11), νικώντας τα πνεύματα του σκότους και τα πάθη της σαρκός.
Τελική Εκτέλεση και Θαύματα: Μετά τα βασανιστήρια, αποκεφαλίστηκαν στο Αλώνιον της Γόρτυνας. Τα γόνατά τους μαλάκωσαν το μάρμαρο, σχηματίζοντας μια ιερή λίμνη με θαυματουργά νερά. Τα λείψανά τους μεταφέρθηκαν αργότερα στην Κωνσταντινούπολη από τον Άγιο Παύλο τον Ομολογητή. Το εγκώμιον τονίζει τη νίκη τους ("νενικήκασιν ἐν τῷ πολέμῳ τῷ δυσμαχήτῳ", §10) ως παράδειγμα πίστης, ελπίδας και αγάπης.
Περιληπτικη Νεοελληνική Απόδοση του Εγκωμίου
Βάσει της κριτικής έκδοσης του Βασιλείου Λαούρδα (από χειρόγραφα Chalciensis 88 και Taurinensis 80) νεοελληνική απόδοση του εγκωμίου, δομημένη ανά ενότητα (§1-§11).
**§1:**
Αγαπητοί μου φίλοι, αδελφοί και τέκνα, ίσως περιμένατε την επιστροφή μου· και πράγματι, είχα υποσχεθεί στους ευχόμενους να μας δουν ξανά σε αυτή την έδρα και να συμμετάσχουν μαζί μας στις λαμπρές εορτές αυτής της ημέρας, τόσο των μαρτύρων όσο και του Χριστού, του μεγάλου και μοναδικού και πρώτου παντοκράτορα και αρχηγού της λαμπροφορίας. Και στους ανησυχούντες που έλεγαν: «Πού είναι ο πατέρας; Πού ο ποιμένας; Πού αυτός που κάνει τις εορτές μας λαμπρότερες και την παρουσία του φωτεινότερη από τις ιερές μνήμες των αγίων και που, με λόγους πνευματικούς, μας ταΐζει πλουσιοπάροχα, ανοίγοντας μπροστά μας τις ιερές βίβλους και σχεδόν φωνάζοντας από αυτές: "Τεκνία μου, ο καιρός είναι κοντά και πρέπει να γνωρίσουμε τον εαυτό μας και να προετοιμαστούμε γι' αυτόν, και τόσο περισσότερο να πλησιάζουμε σ' Αυτόν, ώστε η σάλπιγγα της βασιλείας να βροντοφωνάζει, όπως είπε ο Παύλος ο ρήτορας της ευσέβειας, όσο βλέπουμε να πλησιάζει η ημέρα"». Ποιος λοιπόν αυτός που ψιθυρίζει τις ιερές μας διδασκαλίες και δυναμώνει τον τόνο της προθυμίας μας με το παράδειγμά του; Μήπως, μακριά από την πατρίδα μας, χάθηκε; Μήπως, ανάβοντας πόθο φιλοστοργίας προς τα οικεία του αρνιά, θυμήθηκε και έσπασε τα δεσμά του ταξιδιού για να επιστρέψει σε μας; Ή μήπως κάποια θεϊκή δύναμη τον έφερε πίσω, ιδίως επειδή πάντα επιθυμεί να τιμά τους αγίους με προθυμία; Και τώρα, πιο θερμά, ετοίμασε καλύτερα από τις δυνάμεις του τον εαυτό του για την πνευματική πανήγυρη, και δικαίως· γιατί είχε την τύχη να μεταφέρει την ιερή λάρνακα με τα σεβασμιώδη λείψανά τους και να την περιφέρει παντού, ώστε όπου και αν πηγαίνει, αυτή ισοπεδώνει τους δρόμους γι' αυτόν και γίνεται ασφαλής συνοδός και συνοδοιπόρος. Αυτά νομίζω ότι σκέφτονταν πολλοί από εμάς μέσα τους· γιατί, σαν καλά παιδιά, αγαπούν να χαρίζουν τέτοια στον φιλοστόργο πατέρα τους, και αυτός ο πόθος τους, να μας δουν από κοντά σωματικά παρόντες και να ακούσουν τη διδακτική φωνή μου να ομιλεί. Αυτό λοιπόν κάντε τώρα: είμαι παρών με τον ζωντανό λόγο, αγκαλιάζοντας αυτόν τον ιερό συλλόγο σας και προσφέροντάς σας σαν ξενικό δώρο από την απουσία μου αυτόν τον λόγο, τόσο σε εσάς όσο και στους μάρτυρες του Χριστού· δεχτείτε τον, που ήρθε από μακρύ ταξίδι και που οι μάρτυρες θα τον συνοδεύσουν με πραότητα, ώστε να φύγετε από την εορτή με χαρά, σαν να έχετε πλέξει λουλούδια με φιλοτιμία και να έχετε θερίσει πλούσια καρπούς από εδώ.
**§2:**
Επομένως, εορτή και πανήγυρις μαρτύρων στήνεται σήμερα, καλώντας φιλόφρονα όλη την πατριωτική συντροφιά, και ας μου επιτραπεί τώρα όλος ο φιλομάρτυρας λαός της Κρήτης να χορεύει γύρω από τη δεκάδα των μαρτύρων με πνεύμα και να προσφέρει αυτή την εορτή στη Γέννηση του Χριστού σαν επεισόδιο, σαν δώρα πολύτιμα που προσφέρονται στον γεννηθέντα Χριστό, και τόσο περισσότερο από τη μαγική δωροφορία, αφού τότε τα προσφερόμενα ήταν αισθητά, ενώ τώρα είναι νοητά και άξια της μεγαλειότητας του Ιησού. Πίστη λοιπόν ας είναι αυτή η προδήλως ορθή, ελπίδα δραστήρια των αγαθών που απομένουν στις υποσχέσεις για τους άξιους, αγάπη πάλι διάπυρη και καθαρή προς τον Θεό με κραυγή και φλόγα της αγνής οικείωσης ή ανόδου, για τα οποία ούτε χρυσός ούτε σμύρνα ούτε λίβανος μπορεί να προσφέρει στους αισθανόμενους αισθητά γι' αυτά. Βλέπετε πώς η γενέθλια πανήγυρις του Δεσπότου κοσμείται με δώρα; Βλέπετε πώς το έγκώμιο των μαρτύρων μας ανέβασε σε τέτοιο ύψος; Δεν λοιπόν εθερμάνθητε με τα λόγια και τα άυπνά, δίνοντας μεγάλη χάρη στη Γέννηση του Χριστού με την πανήγυρι που προηγείται και σαν πρόδρομο της βασιλικής εορτής ανοίγοντας τα προάτια της φωτοφόρου σκηνής τους; Ή μήπως ας είναι αυτή η πανήγυρις προεξάρχουσα των άλλων μαρτυρικών εορτών, αφού έχει προοίμιο της δεσποτικής θεοφανείας, έστω όχι ως προς τη χρονική τοπική απόσταση, αλλά ως προς την κυκλική περίοδο του έτους, εξαιτίας της οποίας χρονικά γιορτάζουμε αυτή πριν από εκείνη.
**§3:**
Καιρός είναι να αποδώσουμε το χρέος στους μάρτυρες και να δείξουμε με τον λόγο ποιοι ήταν αυτοί και από πού προέρχονταν ο καθένας και ποια κλήση είχε λάβει και από ποιες περιοχές προέρχονταν και πώς συγκεντρώθηκαν σε μία ενότητα.
**§4:**
Παρόν έχοντας στα χέρια μου τις γραφές για αυτούς, για όποιον θέλει να μάθει τα πάντα από εκεί, δεν γνωρίζει τα ονόματα και την τύχη τους, την αξία και την πατρίδα και το γένος και όσα δείχνουν την ευγένεια των ανδρών, εξαιτίας των οποίων είχαν σεβασμό και σταθερότητα και ακλόνητη πίστη· νομίζω περιττό να προσθέσω στα έγκωμια, εκτός αν ο λόγος μου είναι φτιαγμένος με ιστορία των κατ' αυτούς μαρτυρίων. Γιατί υπήρχαν δύο γραφές που αναφέρουν διεξοδικά τα περί του καθένα. Όσα λοιπόν λέγονται τώρα εύλογα, αυτά θα πω.
**§5:**
Οι μάρτυρες αυτοί είχαν μία επίγεια πατρίδα, την Κρήτη, αλλά όχι όλοι από την ίδια περιοχή, όπως θα έλεγε κανείς. Άλλη πατρίδα ο καθένας, αλλά όλοι μαζί γράφτηκαν σε μία πατρίδα, την άνω πόλη, αυτή ήταν η πατρίδα τους. Ήταν δέκα, αλλά πραγματικά ένας και συμπλήρωναν τον τέλειο αριθμό, άγιος δήμος, ιερό σύστημα, άγιοι άνθρωποι, άνδρες ομοβίοι, ζωγραφίζοντας πάνω τους το κάλλος της αρετής, ίσοι στην αξία, όμοιοι στην προθυμία, ομόψυχοι στην αντίσταση προς τους τυράννους, φορώντας μία πανοπλία της πίστης, χωρίς τίποτα κοσμικό πάνω τους, προσφέροντας τα πάντα στον Θεό, εαυτούς και σώματα και όσα οδηγούν στην άνω πολιτεία. Μόνο αυτοί τότε, μόνο αυτοί σε όλη την πατρίδα τους γυμνάζονταν στους πόνους της αρετής και όλοι τους γνώριζαν ως αδαμάντινους και ισχυρότερους, με γυμνασμένες τις αισθήσεις της ψυχής για διάκριση καλού και κακού.
**§6:**
Και τι να θαυμάζει κανείς, αν, προορίζοντας να βαδίσουν στο μαρτύριο με τη γνώμη τους, πολέμησαν προηγουμένως τα πάθη της σαρκός και αντιστάθηκαν στους δαίμονες που σκέφτονται κακά στο σκοτάδι; Και αποδείχθηκαν ισχυρότεροι και νίκησαν στον δύσκολο πόλεμο, αυτόν που προηγείται από τον φυσικό νόμο. Έτσι προετοιμάζονται οι οπλίτες της ευσέβειας για τη μεγάλη χριστιανική μάχη. Έτσι προετοιμάζονται και οπλίζονται κατά των αόρατων πνευμάτων, σαν να μπαίνουν νεανικά σε αγώνα παλαίσματος. Λέω τον πόλεμο κατά του άρχοντα της εξουσίας του αέρος του σκότους αυτού, γιατί, όπως λέει ο θεϊκός απόστολος, "δεν ήταν η πάλη τους προς αίμα και σάρκα, αλλά προς τις αρχές, τις εξουσίες, τους κοσμοκράτορες του σκότους αυτού του αιώνα, προς τα πνευματικά της πονηρίας στους ουρανούς". Έτσι λοιπόν γυμνασμένοι οι γενναίοι, έχοντας προπονητή της τελειότητας στην αρετή τη σοφία του Θεού, τη δασκάλα των πάντων, ήταν έτοιμοι και για την ίδια την πάλη.
**§7:**
Ζώντας λοιπόν έτσι και φλεγόμενοι από προθυμία για την αρετή, ήρθε σ' αυτούς και η ώρα της πάλης, που τους καλούσε σαν αθλητές στο στάδιο της αρετής.
**§8:**
Αμέσως λοιπόν οι αήττητοι, σαν έμπειροι πολεμιστές, οπλισμένοι με τα όπλα της στρατείας και αποτινάσσοντας τον εσωτερικό φόβο, ρίχτηκαν θαρραλέα στην αντίπαλη φάλαγγα, και σαν να αντιμετωπίζουν κάποιο θήραμα, ο ένας ενθάρρυνε τον άλλο λέγοντας: "Ας μπειούμε στην πάλη, ας βαδίσουμε χωρίς υποχώρηση στον θάνατο για τον Χριστό, ώστε να ζήσουμε μαζί με τον Χριστό και να συμβασιλεύσουμε και να απολαύσουμε τα βραβεία Του, όταν συμβασιλεύσουμε μαζί Του". Έτσι ανάφτηκε η προθυμία τους, έτσι προετοίμασαν τον εαυτό τους πριν την πάλη και προχώρησαν με γενναίο φρόνημα στο ίδιο το μαρτύριο.
**§9:**
Όταν λοιπόν εκφωνήθηκε το ασεβές και άθεο δόγμα εκείνου που τότε κυβερνούσε την αυτοκρατορία των Ρωμαίων, να συλλαμβάνονται όλοι όσοι έχουν το μεγάλο όνομα του Χριστιανού όπου και αν βρίσκονται και να οδηγούνται στα δικαστήρια των διωκτών, πρώτα να πείθονται με θωπείες και απατηλούς λόγους, κάποιους με υποσχέσεις ποικίλων πραγμάτων, άλλους με πολλά χρήματα, άλλους με αξιώματα – αυτά τα ασεβή ευρήματα για την απάτη των απλούστερων – και όσους αρνούνται να υπακούσουν στην βασιλική προσταγή να εκφοβίζονται με απειλές, και ακόμα με βασανιστήρια ανίατα και ανελέητα, ακόμα και αν τυχόν είχαν κάποια εξοχή.
**§10:**
Όταν λοιπόν σκοτάδι απλώθηκε και νυχτερινή τρικυμία παντού και τα των Χριστιανών ήταν στην κόψη του ξυραφιού, ώστε να μη φαντάζονται τίποτα άλλο παρά θάνατο, τότε οι γενναίοι από τις πατρίδες τους σαν αστέρια φωτεινά από άλλο στερέωμα έλαμψαν και αποκαλώντας εαυτούς Χριστιανούς και καταφρονώντας υπεροπτικά τα μισητά μολύσματα της ειδωλομανίας έλεγαν: "Άνδρες, ποια είναι αυτή η μεγάλη πλάνη που χύθηκε γύρω σας; Ποια η φλόγα της ασέβειας που υψώθηκε τόσο και κατατρώει το έδαφος της Κρήτης; Γιατί ακολουθείτε το σκοτάδι και φεύγετε το φως; Γιατί αγνοείτε τον αληθινό Θεό και προσκυνάτε τους ανύπαρκτους θεούς; Γιατί υπεροράτε τον Δημιουργό και θεοποιείτε το κτίσμα; Δεν βλέπετε τον ουρανό και τα κάλλη του, τη γη και τη θάλασσα και τον αέρα, πώς άριστα είναι διακοσμημένα; Ποιος διευθέτησε αυτόν τον αρμονικό κόσμο; Ποιος ο καλλιτέχνης που τον τεχνίτευσε τόσο μεγαλοπρεπώς; Μήπως προσκυνάτε τους δαίμονες ως θεούς, των οποίων τα είδωλα υψώσατε; Μαθετε λοιπόν επιτέλους, έστω και αργά, την αλήθεια και αφήστε το ψεύδος. Αληθινός Θεός είναι Αυτός που δημιούργησε τα πάντα. Ζων Θεός και ενεργής, που οικονόμησε τα πάντα και τα συνέχει. Αυτόν προσκυνούμε εμείς και έχουμε την αξία μας και εσείς να Τον προσκυνείτε. Αυτός είναι που για τον άνθρωπο, που στον Αδάμ παρέβη την εντολή του Θεού, έστειλε τον μονογενή Υιό Του για ανάκληση του ανθρώπινου γένους στη σωτηρία, που ενδύθηκε όλη τη φύση της πτώσης εκτός από την αμαρτία μόνο, ώστε να σώσει όλη, ο Υιός Του, που από υπερβολή φιλανθρωπίας υπέμεινε θεληματικά τον επαίσχυντο θάνατο υπέρ όλων, ώστε με τα δικά Του παθήματα να ιάσει τη δική μας φύση και να καταργήσει τον θάνατο και να λεηλατήσει τον άδη και να χαρίσει την ανάσταση σε όλους όσους πιστεύουν σ' Αυτόν".
**§11:**
Αλλά ω άγιοι και καλλίνικοι μάρτυρες, ω αγία και θεϊκή δεκάδα, ω ιερό και αθάνατο σύστημα, ω αθλητές του Χριστού οι γενναίοι και αήττητοι, ω στύλοι και ερείσματα της πίστης, ω φωστήρες και λαμπτήρες της Κρήτης, ω ελπίδα και σωτηρία όλης της οικουμένης, ω υπόδειγμα και κανόνας των πιστών, ω έλεγχος και κατάκριση των απίστων, ω φόβος και τρόμος των δαιμόνων, ω συγχαρείς και σύνδουλοι των αγγέλων, ω φίλοι και οικείοι του Θεού, ω κληρονόμοι και μέτοχοι της ουράνιας βασιλείας, ω κληρονόμοι και μέτοχοι της αιώνιας ζωής, ω έχοντες απόλαυση των αγαθών που απομένουν σ' αυτούς που αγαπούν τον Θεό, ω αξιωθέντες των στεφάνων της δικαιοσύνης, ω κοινωνοί της δόξας του Χριστού, ω μέτοχοι της χάριτος του Πνεύματος, ω υμνητές και δοξαστές της αγίας Τριάδος, πρεσβεύετε υπέρ ημών των αμαρτωλών προς τον Θεό και Δεσπότη μας, ώστε να τύχουμε και εμείς της ίδιας μερίδας και κλήρου μαζί σας στη βασιλεία των ουρανών, εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών, ω η δόξα και το κράτος συν τω Πατρί και τω Αγίω Πνεύματι εις τους αιώνας των αιώνων.
Λεπτομερειακή Περιγραφή των Μαρτυρίων των Αγίων Δέκα Μαρτύρων της Κρήτης
με copy paste στην αναζητηση
Βάσει του κειμένου του εγκωμίου και σχετικών πηγών και από συναξάρια όπως το Μηναίον της Ορθόδοξης Εκκλησίας, οι Άγιοι Δέκα Μάρτυρες (Θεόδουλος, Σατουρνίνος, Εύπορος, Γελάσιος, Ευνικιανός, Ζωτικός, Πομπίος, Αγαθόπους, Βασίλειος και Ευάρεστος) προέρχονταν από διάφορες πόλεις της Κρήτης (Γόρτυνα, Κνωσός, Πάνορμος, Ηράκλειο, Λεβήν, Λάμπη, Φοίνικας, Κυδωνία, Κίσαμος και Απτερα). Κατά τον διωγμό του αυτοκράτορα Δεκίου (250 μ.Χ.), αρνήθηκαν να θυσιάσουν στα είδωλα και συνελήφθησαν από τον έπαρχο Λουκιανό.
Σύλληψη και Δίκη: Οι άγιοι, ζώντας ενάρετα και προετοιμασμένοι πνευματικά (όπως περιγράφεται στην §10: "προκατεπολέμησαν τὰ τῆς σαρκὸς πάθη καὶ προαντετάχθησαν τοῖς δαίμοσι"), προέβαλαν δημόσια την πίστη τους, λέγοντας: "Ἄνδρες, τίς ἡ πολλὴ πλάνη ἡ περὶ ὑμᾶς ἐκχυθεῖσα;" (§11), καταδικάζοντας την ειδωλολατρία και κηρύσσοντας τον αληθινό Θεό. Οδηγήθηκαν στα δικαστήρια, όπου ο τύραννος προσπάθησε να τους πείσει με υποσχέσεις, χρήματα και αξιώματα, και μετά με απειλές.
Βασανιστήρια: Βασανίστηκαν επί 30 ημέρες με ακραία βία ("βασάνοις ἀνιάτοις καὶ
ἀνελεημόνως", §11).
Συγκεκριμένα:
- Μαστίγωμα με ξύλα και ράβδους μέχρι να ματώσουν.
- Λιθοβολισμός με πέτρες, εως συντριβης οστων..
- Κάψιμο με καυτά σίδερα και φωτιά.
- Κρέμασμα και ξύσιμο του δέρματος με όστρακα ή αιχμηρά εργαλεία.
- Άλλα βασανιστήρια όπως τρύπημα με καρφιά και έκθεση σε άγρια θηρία (αν και απέτυχαν θαυματουργικά).
Οι άγιοι έδειξαν αδαμάντινη σταθερότητα ("ἀδαμαντίνους καὶ κρείττονας", §10), ενθαρρύνοντας ο ένας τον άλλο: "Ἐπεισέλθωμεν τῇ πάλῃ, βαδίσωμεν ἀνυποχωρήτως εἰς θάνατον ὑπὲρ Χ(ριστο)ῦ" (§11), νικώντας τα πνεύματα του σκότους και τα πάθη της σαρκός.
Τελική Εκτέλεση και Θαύματα: Μετά τα βασανιστήρια, αποκεφαλίστηκαν στο Αλώνιον της Γόρτυνας. Τα γόνατά τους μαλάκωσαν το μάρμαρο, σχηματίζοντας μια ιερή λίμνη με θαυματουργά νερά. Τα λείψανά τους μεταφέρθηκαν αργότερα στην Κωνσταντινούπολη από τον Άγιο Παύλο τον Ομολογητή. Το εγκώμιον τονίζει τη νίκη τους ("νενικήκασιν ἐν τῷ πολέμῳ τῷ δυσμαχήτῳ", §10) ως παράδειγμα πίστης, ελπίδας και αγάπης.
Αμήν.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 23. ΑΓΙΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΔΕΚΑ ΕΝ ΚΡΗΤΗ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ & ΠΑΡΑΚΛΗΣΙΣ
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 23!!
ΜΑΡΤΥΡΕΣ 10 ΕΝ ΚΡΗΤΗ
ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ
ΜΙΚΡΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ
Ἱστῶμεν στίχους δ’ καὶ ψάλλομεν Στιχηρὰ Προσόμοια. Ἦχος πλ. δ΄. Τί ὑμᾶς καλέσωμεν.
Ὕπνος ἐλογίσθη ὁ θάνατος, παρ’ ὑμῖν καὶ γλυκασμός, τῶν παθημάτων τὸ πικρόν, ἀπειλῶν ἡ αὐστηρότης, ὥσπερ ἔπαινος φαιδρός, βασάνων, ἡ φθορὰ ὡς ὄλβος ἄσυλος, τοῦ ξίφους, ἡ τομὴ ζωὴ αἰώνιος. Πολλὴ ὑμῶν ἡ εὐστάθεια, καὶ πλείστη ὄντως ἡ εὔκλεια. Πρεσβεύσατε, τοῦ σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Τί ὑμᾶς καλέσωμεν Μάρτυρες; Ἀθλοφόρων καλλονὴν ὡς στεφανίτας ἱερούς, πληρωτὰς Εὐαγγελίου, ὡς θανόντας ἐν Χριστῷ, χρυσίον, λαμπρυνθὲν χωνείᾳ θλίψεων, θαυμάτων, ποταμοὺς ἰάσεις βρύοντας. Πολλὰ ὑμῶν τὰ ἐγκώμια, καὶ μέγιστα τὰ χαρίσματα. Πρεσβεύσατε, τοῦ σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Ἅπασι πεπόνθατε μέλεσι, κεφαλῇ ὅτι Χριστὸς ἐστεφανώθη ἐν αὐτῇ, ταῖς χερσὶ καὶ τοῖς ποσίν, ὅτι προσήλωται ἑκών. Δι’ ὅλου, ὅτι ὅλος μεμαστίγωται, τῷ λύθρῳ, τὴν πλευρὰν ἐξεικονίσατε. Διὸ Αὐτῷ συνευφραίνεσθε, καὶ εἰς αἰῶνας συνήδεσθε. Πρεσβεύσατε, τοῦ σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Ἵνα τῆς ζωῆς ἐπιτύχητε, τοῦ θανάτου Ἀθληταί, κατεφρονήσατε στεῤῥῶς, καὶ χαρὰν διὰ τὰς θλίψεις, ἐκληρώσασθε σαφῶς, καὶ δόξαν, ἀτιμίας ἀντειλήφατε, καὶ στέφος, ἀντὶ πόνων ἀνεδήσασθε. Καλὸν ὑμῶν τὸ ἐμπόρευμα, καὶ κάλλιστον τὸ εὐτύχημα. Πρεσβεύσατε, τοῦ σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Δόξα. Ἦχος β΄.
Κρήτη προεορτάζει σήμερον τὰ Γενέθλια Χριστοῦ, ἐν τῇ μνήμῃ τῶν Ἀθλοφόρων. Διὸ εὐχαῖς αὐτῶν Κύριε, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Καὶ νῦν. Προεόρτιον. Ὁ αὐτός.
Βηθλεὲμ γῆ Ἰοῦδα, τὸ κατὰ σάρκα πολίτευμα, φαιδρῶς εὐτρέπισον, τὸ θεῖον Σπήλαιον· ἐν ᾧ Χριστὸς σαρκὶ τίκτεται, ἐξ ἀπειράνδρου ἁγίας Παρθένου, εἰς τὸ σῶσαι τὸ γένος ἡμῶν.
Εἰς τὸν Στίχον. Ἦχος δ΄. Ὡς γενναῖον ἐν Μάρτυσιν.
Συμμαχίᾳ τοῦ Πνεύματος, τοῦ Ἁγίου πανόλβιοι, πρὸς τὸν πολυμήχανον παρετάξασθε, καὶ κραταιῶς ἠριστεύσατε, αὐτὸν τροπωσάμενοι, ἀνὰ κράτος Ἀθληταί, καὶ τῆς νίκης τὸν στέφανον, ἐκομίσασθε, δεξιὰ τοῦ Δεσπότου ἐπαξίως, ὡς γενναῖοι στρατιῶται, ὡς νικηταὶ ἀξιάγαστοι.
Στ.: Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς ἐν τοῖς Ἁγίοις Αὐτοῦ.
Ἀδαμάντινοι ὤφθητε, τὰς ψυχὰς γενναιότατοι, καὶ γὰρ οὐκ ἐφοβήθησαν αἱ ἀτίθασοι, ὑμᾶς τυράννων ὠμότητες, οὐδόλως κατέπτηξαν, τῶν ἀνόμων ἀπειλαί, οὔτε καὶ κατεδάμασαν, ξίφη τέμνοντα, ἡ δριμύτης βασάνων Ἀθλοφόροι, ἀλλ’ ἐμείνατε ἑδραῖοι, ἐπὶ τὴν πέτραν τῆς πίστεως.
Στ.: Τοῖς Ἁγίοις τοῖς ἐν τῇ γῇ Αὐτοῦ, ἐθαυμάστωσεν ὁ Κύριος.
Ῥωμαλέαν διάνοιαν, σταθερόν τε τὸ φρόνημα, καὶ γενναίαν ἔνστασιν ἐπεδείξασθε, ἐν τῷ σταδίῳ καλλίνικοι, σαρκὸς μὴ φεισάμενοι, μηδὲ κάμψαντες γλυπτοῖς, γόνυ ἔνδοξοι Μάρτυρες, οὐ τὸν Κύριον, ἀρνησάμενοι· ὅθεν στεφανῖται, ἀνεδείχθητε θανόντες, ὑπὲρ Αὐτοῦ προθυμότατα.
Δόξα. Ἦχος β΄.
Ἡ νῆσος τῆς Κρήτης τιμᾷ ὑμῶν τὴν μνήμην, Δέκα Ἅγιοι Μάρτυρες, ἐν ταύτῃ γὰρ ἐβλαστήσατε, ἐν αὐτῇ καὶ τὸ τέλος, τοῦ μαρτυρίου ἐδέξασθε. Καὶ διὰ τοῦτο Κρητῶν ἐστε τὸ καύχημα, Ὀρθοδόξων τὸ κλέος, Ἐκκλησιῶν ἡ εὐπρέπεια.
Καὶ νῦν. Προεόρτιον. Αὐτόμελον.
Οἶκος τοῦ Ἐφραθᾶ, ἡ Πόλις ἡ Ἁγία, τῶν Προφητῶν ἡ δόξα, εὐτρέπισον τὸν οἶκον, ἐν ᾧ τὸ Θεῖον τίκτεται.
Νῦν ἀπολύεις. Τρισάγιον.
Ἀπολυτίκιον. Τῶν ἉγίωνἮχος γ'. Τὴν ὡραιότητα
Τὴν πολυθαύμαστον Κρήτην τιμήσωμεν, τὴν ἐξανθήσασαν ἄνθη τὰ τίμια, τοὺς μαργαρίτας τοῦ Χριστοῦ, Μαρτύρων τοὺς ἀκρέμονας. Δέκα γὰρ ὑπάρχοντες, ἀριθμῷ οἱ μακάριοι, δύναμιν μυρίοπλον τῶν δαιμόνων κατῄσχυναν· διὸ καὶ τοὺς στεφάνους ἐδέξαντο, Μάρτυρες Χριστοῦ οἱ καρτερόψυχοι.
Δόξα. Ὅμοιον.
Κρήτης τὰ τίμια, ἄνθη ὑμνήσωμεν, καὶ μακαρίσωμεν, πάντες ἐν ᾄσμασιν, ὡς μαργαρίτας τοῦ Χριστοῦ, καὶ Μάρτυρας θοφόρους, Πόμπιον Εὐάρεστον, Σατορνῖνον Θεόδουλον, Εὔπορον Γελάσον, Ζωτικὸν Βασιλείδην τε, καὶ Εὐνικιανὸν Ἀγαθόπουν, ὅπως εὐχαῖς τούτων φρουρούμεθα.
Καὶ νῦν ... Τὸ Προεόρτιον. Ἦχος δ. Κατεπλάγη Ἰωσὴφ
Ἑτοιμάζου Βηθλεέμ, ἤνοικται πᾶσιν ἡ Ἐδέμ, Εὐτρεπίζου Ἐφραθᾶ, ὅτι τὸ ξύλον τῆς ζωῆς, ἐν τῷ Σπηλαίῳ ἐξήνθησεν ἐκ τῆς Παρθένου· Παράδεισος καὶ γάρ, ἡ ἐκείνης γαστήρ, ἐδείχθη νοητός, ἐν ᾧ τὸ θεῖον φυτόν, ἐξ οὗ φαγόντες ζήσομεν, οὐχὶ δὲ ὡς ὁ Ἀδὰμ τεθνηξόμεθα, Χριστὸς γεννᾶται, τὴν πρὶν πεσοῦσαν, ἀναστήσων εἰκόνα.
Καὶ Ἀπόλυσις
ΜΕΓΑΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ
Εὐλογήσαντος τοῦ Ἱερέως, ὁ Προοιμιακός καὶ τό· Μακάριος ἀνήρ. Εἰς τό· Κύριε ἐκέκραξα, ἱστῶμεν Στίχους ς' καὶ ψάλλομεν Στιχηρὰ Προσόμοια Προεόρτια γ΄. Ἦχος δ'. Ὁ ἐξ ὑψίστου κληθεὶς
Τοῦ Ἡσαΐου φωνὴ ἀποπληροῦται· ἰδοὺ ἡ Παρθένος γάρ, τὸν ἀπερίληπτον, περιγραφόμενον σώματι, ἐν μήτρᾳ φέρει, καὶ παραδόξως τεκεῖν ἐπείγεται, θεόδεκτον Σπήλαιον προευτρεπίσθητι, ἡ Βηθλεὲμ ἑτοιμάσθητι· ὁ Βασιλεὺς γάρ, σὲ ᾑρετίσατο εἰς κατοίκησιν. Δέχου ἡ φάτνη σπαργανούμενον, βρέφος Χριστὸν λύειν μέλλοντα, τὰς σειράς τῶν πταισμάτων, τῶν ἀνθρώπων ἀγαθότητι.
Ἡ φωτεινή τε καὶ ἔμψυχος νεφέλη, τὸν ὄμβρον βαστάζουσα τὸν ἐπουράνιον, τοῦτον ἐν γῇ νῦν προέρχεται, ἐναποστάξαι, ὅπως ἀρδεύσῃ ταύτης τὸ πρόσωπον. Τὸ ἔαρ τῆς χάριτος, ἡ νοητὴ χελιδών, ἔνδον ἐν σπλάγχνοις κατέχουσα, ἀῤῥήτῳ λόγῳ, ἐναποτίκτει χειμῶνα ἄθεον, διασκεδάζον, τὸ Παλάτιον, τὸ καθαρὸν καὶ ἀμίαντον, Βασιλέα Σπηλαίῳ, ἐπεισάγει σωματούμενον.
Συναπεγράφης τοῖςδούλοις ὁ Δεσπότης, πταισμάτων χειρόγραφον, σχίσαι βουλόμενος, καὶ ἀπογράψασθαι ἅπαντας, ἐν βίβλῳ ζώντων, θανατωθέντας κλοπῇ τοῦ ὄφεως· Παρθένος δὲ φέρει σε, τὸν πάντα φέροντα, σάρκα θνητὴν περικείμενον, καὶ καταλύειν, σμικρῷ Σπηλαίῳ· ἐπευδοκήσαντα· ὃν γεννηθέντα, τάξεις ἄνωθεν, Ἀγγελικαὶ ἀνυμνήσουσι, μετὰ θείων Ποιμένων, ἐκπληττόμεναι τὸ κράτος σου.
Στιχηρὰ Προσόμοια τῶν Ἁγίων. Ἦχος ὁ αὐτὸς. Ὡς γενναῖον ἐν Μάρτυσιν
Ἡ δεκὰς ἡ θεόλεκτος, καὶ λαμπὰς ἡ δεκάπυρσος, ἡ ταῖς θείαις λάμψεσι καταυγάζουσα, τῆς Ἐκκλησίας τὸ πλήρωμα, οἱ στῦλοι οἱ ἄσειστοι, οἱ ἀστέρες οἱ φαιδροί, οἱ τὴν γῆν οὐρανώσαντες, ταῖς λαμπρότησι, τῶν μεγίστων ἀγώνων ἐγκωμίοις, ἱεροῖς μεγαλοφώνως, ἀνευφημείσθωσαν σήμερον.
Εὐφημείσθω Θεόδουλος, Ζωτικός τε καὶ Πόμπιος, Βασιλείδης Εὔπορος, Ἀγαθόπους τε, καὶ Σατορνῖνος Γελάσιος, καὶ θεῖος Εὐάρεστος, μεθ' ὧν Εὐνικιανός, νῦν τιμάσθωσαν ᾄσμασιν· οἱ πανεύδιοι, τῶν ἐν ζάλῃ λιμένες, οἱ τὴν πλάνην, στηλιτεύσαντες καὶ στέφος, νικητικὸν κομισάμενοι.
Τὰ τῆς Κρήτης βλαστήματα, Ἐκκλησίας ἐρείσματα, καὶ πιστῶν ἀμάραντα ὡραΐσματα, τοῦ Παραδείσου ἡδύπνοα, τὰ ἄνθη τὰ τίμια, τὰ εὐπρόσδεκτα Χριστοῦ, καὶ τερπνότατα σφάγια, ἀναθήματα, οὐρανίου ναοῦ τε τὴν δεκάδα, τῆς Τριάδος τὴν Ἁγίαν, τοὺς Ἀθλοφόρους ὑμνήσωμεν.
Δόξα. Τῶν Ἁγίων. Ἦχος πλ. β'.
Δεῦτε πάντες οἱ πιστοί, χαρμονικῶς ἐν ᾠδαῖς ᾀσμάτων εὐφημήσωμεν, τὴν δεκάριθμον χορείαν τῶν Ἁγίων Μαρτύρων, τοὺς γενναίους ὁπλίτας καὶ τῆς ἀληθείας ἀγωνιστάς. Οὗτοι γὰρ οἱ λαμπροὶ Ἀθλοφόροι, ἐν μέσῳ τοῦ σταδίου, τὸν Χριστὸν Υἱὸν Θεοῦ, παῤῥησίᾳ ὡμολόγησαν· ὅθεν καὶ πρὸς αὐτοὺς ἐκβοήσωμεν λέγοντες· ἀστέρες φαιδρότατοι τῆς οἰκουμένης, καὶ περιφανῆ τῆς Κρήτης ἐγκαλλωπίσματα, χαίρετε Μάρτυρες Χριστοῦ, Θεόδουλε καὶ Γελάσιε, Ζωτικέ τε καὶ Πόμπιε, Βασιλείδη καὶ Εὔπορε, Ἀγαθόπους καὶ Σατορνῖνε, Εὐάρεστε καὶ Εὐνικιανέ, οἱ πανεύδιοι τῶν ἐν ζάλῃ λιμένες, καὶ τὴν πλάνην στηλιτεύσαντες· ὡς ἔχοντες παῤῥησίαν πρὸς τὸν Κύριον, μὴ παύσησθε πρεσβεύοντες, τῷ Σωτῆρι καὶ Θεῷ ὑπὲρ ἡμῶν, τῶν ὑμνούντων τὴν ἱερὰν ὑμῶν ἄθλησιν.
Καὶ νῦν ... Προεόρτιον. Ὁ αὐτός.
Σιὼν πανηγύριζε, Ἱερουσαλὴμ εὐφραίνου, πόλις Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ὑπόδεξαι τὸν Κτίστην, ἐν σπηλαίῳ καὶ φάτνῃ χωρούμενον. Ἀνοίξατέ μοι πύλας, εἰσελθὼν ἐν αὐταῖς, ὄψομαι τὸν ὡς βρέφος σπαργανούμενον, καὶ τῇ δρακὶ συνέχοντα τὴν κτίσιν, ὃν ὑμνοῦσιν Ἄγγελοι, ἀκαταπαύστῳ φωνῇ, Ζωοδότην Κύριον, τὸν σώζοντα τὸ γένος ἡμῶν.
Εἴσοδος. Φῶς ἱλαρόν. Προκείμενον τῆς ἡμέρας. Ἀναγνώσματα.
Προφητείας Ἡσαΐου τὸ ἀνάγνωσμα (Κεφ. ΜΓ΄ 9-14)
Τάδε λέγει Κύριος· πάντα τὰ ἔθνη συνήχθησαν ἅμα, καὶ συναχθήσονται ἄρχοντες ἐξ αὐτῶν. τίς ἀναγγελεῖ ταῦτα; ἢ τὰ ἐξ ἀρχῆς τίς ἀναγγελεῖ ὑμῖν; ἀγαγέτωσαν τοὺς μάρτυρας αὐτῶν καὶ δικαιωθήτωσαν καὶ εἰπάτωσαν ἀληθῆ. Γίνεσθέ μοι μάρτυρες, καὶ ἐγὼ μάρτυς, λέγει Κύριος ὁ Θεός, καὶ ὁ παῖς μου, ὃν ἐξελεξάμην, ἵνα γνῶτε καὶ πιστεύσητε καὶ συνῆτε ὅτι ἐγώ εἰμι. ἔμπροσθέν μου οὐκ ἐγένετο ἄλλος Θεὸς καὶ μετ᾿ ἐμὲ οὐκ ἔσται. Ἐγὼ ὁ Θεός, καὶ οὐκ ἔστι πάρεξ ἐμοῦ ὁ σῴζων. Ἐγὼ ἀνήγγειλα καὶ ἔσωσα, ὠνείδισα καὶ οὐκ ἦν ἐν ὑμῖν ἀλλότριος. ὑμεῖς ἐμοὶ μάρτυρες καὶ ἐγὼ Κύριος ὁ Θεός. Ἔτι ἀπ᾿ ἀρχῆς καὶ οὐκ ἔστιν ὁ ἐκ τῶν χειρῶν μου ἐξαιρούμενος· ποιήσω, καὶ τίς ἀποστρέψει αὐτό; Οὕτως λέγει Κύριος ὁ Θεὸς ὁ λυτρούμενος ὑμᾶς, ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ.
Σοφίας Σολομῶντος τὸ Ἀνάγνωσμα. (Κεφ. γ' 1)
Δικαίων ψυχαὶ ἐν χειρὶ Θεοῦ, καὶ οὐ μὴ ἅψηται αὐτῶν βάσανος. Ἔδοξαν ἐν ὀφθαλμοῖς ἀφρόνων τεθνάναι, καὶ ἐλογίσθη κάκωσις ἡ ἔξοδος αὐτῶν, καὶ ἡ ἀφ’ ἡμῶν πορεία σύντριμμα· οἱ δέ εἰσιν ἐν εἰρήνῃ. Καί γὰρ ἐν ὄψει ἀνθρώπων ἐὰν κολασθῶσιν, ἡ ἐλπὶς αὐτῶν ἀθανασίας πλήρης. Καὶ ὀλίγα παιδευθέντες, μεγάλα εὐεργετηθήσονται· ὅτι ὁ Θεὸς ἐπείρασεν αὐτούς, καὶ εὗρεν αὐτοὺς ἀξίους ἑαυτοῦ. Ὡς χρυσὸν ἐν χωνευτηρίῳ ἐδοκίμασεν αὐτούς, καὶ ὡς ὁλοκάρπωμα θυσίας προσεδέξατο αὐτούς. Καὶ ἐν καιρῷ ἐπισκοπῆς αὐτῶν ἀναλάμψουσι, καὶ ὡς σπινθῆρες ἐν καλάμῃ διαδραμοῦνται. Κρινοῦσιν ἔθνη, καὶ κρατήσουσι λαῶν, καὶ βασιλεύσει αὐτῶν Κύριος εἰς τοὺς αἰῶνας. Οἱ πεποιθότες ἐπ’ αὐτόν, συνήσουσιν ἀλήθειαν, καὶ οἱ πιστοὶ ἐν ἀγάπῃ προσμενοῦσιν αὐτῷ· ὅτι χάρις καί ἔλεος ἐν τοῖς ὁσίοις αὐτοῦ καὶ ἐπισκοπὴ ἐν τοῖς ἐκλεκτοῖς αὐτοῦ.
Σοφίας Σολομῶντος τὸ ἀνάγνωσμα. (Κεφ. ζ′.7)
Δίκαιος, ἐὰν φθάσῃ τελευτῆσαι, ἐν ἀναπαύσει ἔσται. Γῆρας γὰρ τίμιον οὐ τὸ πολυχρόνιον, οὐδὲ ἀριθμῷ ἐτῶν μεμέτρηται. Πολιὰ δέ ἐστι φρόνησις ἀνθρώποις, καὶ ἡλικία γήρως βίος ἀκηλίδωτος. Εὐάρεστος Θεῷ γενόμενος, ἠγαπήθη· καὶ ζῶν μεταξὺ ἁμαρτωλῶν, μετετέθη. Ἡρπάγη, μὴ κακία ἀλλάξῃ σύνεσιν αὐτοῦ, ἢ δόλος ἀπατήσῃ ψυχὴν αὐτοῦ· βασκανία γὰρ φαυλότητος ἀμαυροῖ τὰ καλά, καὶ ῥεμβασμὸς ἐπιθυμίας μεταλλεύει νοῦν ἄκακον. Τελειωθεὶς ἐν ὀλίγῳ, ἐπλήρωσε χρόνους μακρούς· ἀρεστὴ γὰρ ἦν Κυρίῳ ἡ ψυχὴ αὐτοῦ· διὰ τοῦτο ἔσπευσεν ἐκ μέσου πονηρίας. Οἱ δὲ λαοὶ ἰδόντες καὶ μὴ νοήσαντες, μηδὲ θέντες ἐπὶ διανοίᾳ τὸ τοιοῦτον, ὅτι χάρις καὶ ἔλεος ἐν τοῖς ὁσίοις αὐτοῦ, καὶ ἐπισκοπὴ ἐν τοῖς ἐκλεκτοῖς αὐτοῦ.
Λιτή. Ἦχος α΄.
Τοὺς γενναίους Ἀθλητὰς καὶ θείους Μάρτυρας, τοὺς ὑπὲρ τῆς εὐσεβείας καλῶς ἀγωνισθέντας, Δέκα τὸν ἀριθμὸν ὑμνήσωμεν λέγοντες· Χαίρετε στεῤῥοὶ τῆς πίστεως πρόμαχοι, κατὰ τοὺς Προφήτας καὶ Ἀποστόλους· χαίρετε Κρήτης βλαστήματα, καὶ τῆς οἰκουμένης στηρίγματα. Πρεσβεύσατε πολύαθλοι, ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Ὁ αὐτός.
Μετὰ τῶν ἄνω Ταγμάτων συνηριθμήθητε ἔνδοξοι, καλῶς ἀθλήσαντες καὶ τὸν Χριστὸν ποθήσαντες, Ἅγιοι Δέκα Μάρτυρες. Τὰ οὐράνια ἐκτήσασθε, αἰτοῦντες ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Ὁ αὐτός.
Τοὺς Ἀθλοφόρους τοῦ Χριστοῦ, τὰ τῆς Κρήτης βλαστήματα, ὕμνοις καὶ ᾠδαῖς τιμήσωμεν· τοὺς φωστῆρας τῆς Κρήτης καὶ κήρυκας τῆς πίστεως, τὴν πηγὴν τὴν ἀένναον, ἐξ ἧς ἀναβλύζει τοῖς πιστοῖς τὰ ἰάματα, τοὺς πολύαθλους Δέκα Μάρτυρας. Αὐτῶν ταῖς ἱκεσίαις Χριστὲ ὁ Θεός, τοὺς ἐν Κρήτῃ οἰκοῦντας καὶ πάντας τοὺς πιστούς, διαφύλαξον καὶ παράσχου ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Ἦχος β΄.
Ἡ νῆσος τῆς Κρήτης τιμᾷ ὑμῶν τὴν μνήμην, Ἅγιοι Δέκα Μάρτυρες· ἐν ταύτῃ γὰρ ἐβλαστήσατε, ἐν αὐτῇ καὶ τὸ τέλος τοῦ μαρτυρίου ἐδέξασθε· καὶ διὰ τοῦτο Κρητῶν ἐστε τὸ καύχημα, ὀρθόδοξων τὸ κλέος, Ἐκκλησιῶν ἡ εὐπρέπεια.
Ὁ αὐτός.
Τὸν σταυρὸν τοῦ Χριστοῦ κατέχοντες, Ἅγιοι Δέκα Μάρτυρες, ὅπλον ἀκαταμάχητον, πᾶσαν τὴν τῶν τυράννων ὀφρὺν κατεβάλετε, καὶ λαβόντες στέφη ἀμάραντα, κλέος πιστῶν γεγόνατε, ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ δεόμενοι.
Ὁ αὐτός.
Ὠχυρώμενοι τὴν ψυχὴν Πνεύματι θείῳ, Μάρτυρες ἔνδοξοι, τὰ τῶν ἀθέων φόβητρα εἰς οὐδὲν λογισάμενοι, οὐδὲν θαυμάσαντες τῶν φθειρομένων, ἐν μὲν βασάνοις μεγαλόφρονες καὶ γενναιότατοι, ἐν δὲ ἀθλήσει καὶ κααρτερίᾳ, ὑψηλοὶ καὶ ἄκαμπτοι, καὶ τῶν βασάνων τὰ ποικίλα εἴδη ἀνδρικῶς καταπτύσαντες, εἰς οὐρανοὺς στεφανηφόροι παρίστασθε. Διὸ καὶ Κρήτη προεορτάζει σήμερον τὰ γενέθλια Χριστοῦ ἐν τῇ μνήμῃ ὑμῶν Ἀθλοφόροι. Ταῖς πρὸς Θεὸν εὐχαῖς ὑμῶν, αἰτήσασθε ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Δόξα. Ἦχος πλ. α΄.
Πιστῶς πανηγυρίζομεν τὴν πάνσεπτον ἡμέραν τῆς ἐνδόξου ὑμῶν ἀθλήσεως, ὦ Ἀθλοφόροι Χριστοῦ καὶ Μάρτυρες πανεύφημοι· ὡς διὰ Χριστὸν γενναίως ἀθλήσαντες, καὶ τὴν ἀθέων πλάνην στηλιτεύσαντες· Θεόδουλε καὶ Ζωτικέ, Εὐνικιανὲ καὶ Εὐάρεστε, Ἀγαθόπου καὶ Σατορνῖνε, Γελάσιε καὶ Εὔπορε, Βασιλείδη καὶ Πόμπιε· ὅθεν τῷ δεσποτικῷ θρόνῳ μετὰ παῤῥησίας μαρτυρικῆς ἀεὶ παριστάμενοι, ἐκτενῶς πρεσβεύσατε, ὑπὲρ τῶν ἐκτελούντων τὴν ἱερὰν ὑμῶν πανήγυριν.
Καὶ νῦν. Προεόρτιον. Ὁ αὐτός.
Μὴ στύγναζε Ἰωσήφ, καθορῶν μου τὴν νηδύν· ὄψει γὰρ τὸ τικτόμενον ἐξ ἐμοῦ καὶ χαρήσῃ, καὶ ὡς Θεὸν προσκυνήσεις, ἡ Θεοτόκος ἔλεγε τῷ ἑαυτῆς μνηστῆρι, μολοῦσα τοῦ τεκεῖν τὸν Χριστον. Ταύτην ἀνυμνήσωμεν λέγοντες· χαῖρε Κεχαριτωμένη, μετὰ σοῦ ὁ Κύριος, καὶ διὰ σοῦ μεθ’ ἡμῶν.
Εἰς τὸν Στίχον. Ἦχος πλ. α΄. Χαίροις ἀσκητικῶν.
Δεῦτε, μαρτυρικὴν ἀδελφοί, μετ’ ἐγκωμίων ἀνυμνήσωμεν φάλαγγα, ταῖς στρέβλαις δοκιμασθεῖσαν, καὶ τοὺς τῆς πλάνης δεινούς, διαπύρῳ ζήλῳ καταισχύνασαν, δεκάριθμον σύνταγμα, ἱερώτατον ἄθροισμα, συνασπισμόν τε, ἀῤῥαγῆ καὶ ἀνίκητον, τοὺς τῆς Κρήτης τε, περιβόλους καὶ φύλακας, Δέκα Ἁγίους Μάρτυρας, στεῤῥῶς ἐναθλήσαντας, τῆς Ἐκκλησίας τοὺς πρέσβεις, τοὺς δυνατῶς ἱκετεύοντας, Χριστὸν καταπέμψαι, ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν εἰρήνην, καὶ μέγα ἔλεος.
Στ.: Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς ἐν τοῖς Ἁγίοις Αὐτοῦ.
Χαίροις, ἡ τῶν Μαρτύρων Δεκάς, ἡ ταῖς αἰκίαις καρτερῶς ὑπομείνασα, τῆς Κρήτης οἱ πολιοῦχοι, οἱ στρατιῶται Χριστοῦ, οἱ στεῤῥοὶ ὁπλῖται καὶ ἀπτόητοι, τὸν νοῦν εὐτονώτατοι, καὶ ψυχὴν ἀνδρειότατοι, τῷ ὄντι θεῖοι, καὶ Θεῷ ποθεινότατοι, χορὸς ἅγιος, θεοσύλλεκτον σύστημα, Ἅγιοι Δέκα Μάρτυρες, οἱ ἴσοι τὴν ἄθλησιν, ἴσοι τὴν γνώμην καὶ ἴσους, καὶ τοὺς στεφάνους δεξάμενοι· Χριστὸν δυσωπεῖτε, ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν δοθῆναι, τὸ μέγα ἔλεος.
Στ.: Τοῖς Ἁγίοις τοῖς ἐν τῇ γῇ Αὐτοῦ, ἐθαυμάστωσεν ὁ Κύριος.
Χαίροις, τροπαιοφόρος Δεκάς, ἡ ἐν βασάνοις ἀνδρικῶς καρτερήσασα, ἀστέρες οἱ διελθόντες, διὰ βασάνων πολλῶν, καὶ ἀθέων πλάνην, στηλιτεύσαντες, οἱ Κρήτην φαιδρύναντες, τοῖς σεπτοῖς ὑμῶν αἵμασι, νῦν δ’ ἐν ἀγέλαις, τῶν Μαρτύρων θαλπόμενοι, οἱ χορεύοντες, σὺν Ἀγγέλων στρατεύμασιν, Ἅγιοι Δέκα Μάρτυρες, τὰ ἄνθη τὰ πνέοντα, τὴν εὐωδίαν τῆς ὄντως, πνευματικῆς διαθέσεως, Χριστὸν δυσωπεῖτε, ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν δοθῆναι, τὸ μέγα ἔλεος.
Δόξα... Τῶν ἉγίωνἮχος γ'
Προεόρτιος σήμερον, ἡ τῶν Μαρτύρων ἐπέστη ἑορτή, τὴν Γενέθλιον ἡμῖν, προϋπογράφουσα ἡμέραν, τὸν ἐξ Ἡλίου Ἥλιον, τὸν ἐκ τῆς Παρθένου, Θεὸν ἐπιφανέντα, σαρκὶ ἀνακηρύττουσα. Δεκὰς Μαρτύρων ἐν Κρήτῃ, στεῤῥῶς ἀθλήσασα, τοὺς στεφάνους τῆς νίκης ἐξ οὐρανοῦ ἐδέξαντο· πρὸς οὓς βοήσωμεν· Χορὸς ἁγιόλεκτος ἱκετεύσατε Χριστόν, Ἅγιοι Μάρτυρες, ὑπὲρ τῶν πίστει τελούντων, τὴν πάνσεπτον μνήμην ὑμῶν.
Καὶ νῦν ... Προεόρτιον ὁ αὐτὸς. Ἀνατολίου
Εὐτρεπίζου Βηθλεέμ· ἤνοικται γὰρ ἡ Ἐδέμ, ἑτοιμάζου Ἐφραθᾶ· ἀνανεοῦται γὰρ ὁ Ἀδάμ, καὶ ἡ Εὔα σὺν αὐτῷ· ἡ κατάρα γὰρ λέλυται, ἡ σωτηρία ἐν κόσμῳ ἐξήνθησε, καὶ ψυχαὶ τῶν Δικαίων εὐτρεπίζονται, ὡς προῖκα δωροφορίας, ἀντὶ μύρου τὸν ὕμνον προσάγουσαι, σωτηρίαν ψυχῆς, καὶ ἀφθαρσίαν κομιζόμεναι. Ἰδοὺ γὰρ ἐν φάτνῃ ἀνακείμενος, προτρέπει ὑμνῳδίαν πνευματικὴν ἐπιτελέσαι, τους βοῶντας ἀπαύστως· Κύριε δόξα σοι.
Νῦν ἀπολύεις. Τρισάγιον.
Ἀπολυτίκιον. Τῶν ἉγίωνἮχος γ'. Τὴν ὡραιότητα
Τὴν πολυθαύμαστον Κρήτην τιμήσωμεν, τὴν ἐξανθήσασαν ἄνθη τὰ τίμια, τοὺς μαργαρίτας τοῦ Χριστοῦ, Μαρτύρων τοὺς ἀκρέμονας. Δέκα γὰρ ὑπάρχοντες, ἀριθμῷ οἱ μακάριοι, δύναμιν μυρίοπλον τῶν δαιμόνων κατῄσχυναν· διὸ καὶ τοὺς στεφάνους ἐδέξαντο, Μάρτυρες Χριστοῦ οἱ καρτερόψυχοι.
Δόξα. Ὅμοιον.
Κρήτης τὰ τίμια, ἄνθη ὑμνήσωμεν, καὶ μακαρίσωμεν, πάντες ἐν ᾄσμασιν, ὡς μαργαρίτας τοῦ Χριστοῦ, καὶ Μάρτυρας θοφόρους, Πόμπιον Εὐάρεστον, Σατορνῖνον Θεόδουλον, Εὔπορον Γελάσον, Ζωτικὸν Βασιλείδην τε, καὶ Εὐνικιανὸν Ἀγαθόπουν, ὅπως εὐχαῖς τούτων φρουρούμεθα.
Καὶ νῦν ... Τὸ Προεόρτιον. Ἦχος δ. Κατεπλάγη Ἰωσὴφ
Ἑτοιμάζου Βηθλεέμ, ἤνοικται πᾶσιν ἡ Ἐδέμ, Εὐτρεπίζου Ἐφραθᾶ, ὅτι τὸ ξύλον τῆς ζωῆς, ἐν τῷ Σπηλαίῳ ἐξήνθησεν ἐκ τῆς Παρθένου· Παράδεισος καὶ γάρ, ἡ ἐκείνης γαστήρ, ἐδείχθη νοητός, ἐν ᾧ τὸ θεῖον φυτόν, ἐξ οὗ φαγόντες ζήσομεν, οὐχὶ δὲ ὡς ὁ Ἀδὰμ τεθνηξόμεθα, Χριστὸς γεννᾶται, τὴν πρὶν πεσοῦσαν, ἀναστήσων εἰκόνα.
Καὶ Ἀπόλυσις
ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ
Μετὰ τὴν α' Στιχολογίαν, κάθισμα. Ἦχος δ΄. Ὁ ὑψωθείς.
Τοὺς Ἀθλοφόρους τοῦ Χριστοῦ καὶ ὁπλίτας, τοὺς ἐναθλήσαντας στεῤῥῶς ἀνυμνοῦμεν, τοὺς ἐν τῇ Κρήτῃ λάμψαντας ἀστέρας φαεινούς, δέκα ἰσαρίθμους τε, ἐντολῶν τοῦ Κυρίου, οὗτοι γὰρ πρεσβεύουσιν, ἐκτενῶς τῷ Κυρίῳ, ἵνα ῥυσθῶμεν θλίψεων καὶ κακῶν, τὴν τούτων μνήμην, οἱ πόθῳ γεραίροντες.
Δόξα... Ἦχος πλ. α'. Τὸν συνάναρχον Λόγον
Ἀρετῶν ταῖς ἰδέαις καταστραπτόμενοι, μαρτυρίου τῷ φέγγει ὡραϊζόμενοι, ὑπὲρ ἥλιον σοφοὶ ἠστράψατε πολύαθλοι, περιφρουροῦντες ἀληθῶς, τοὺς ἐκτελοῦντας τὴν ὑμῶν, πανήγυριν Ἀθλοφόροι, Δέκα Ἅγιοι Μάρτυρες, καὶ προσκυνοῦντες ὑμῶν τὰ λείψανα.
Καὶ νῦν. Προεόρτιον.
Βηθλεὲμ ἑτοιμάζου τὰ πρὸς ὑπάντησιν, τῆς Παρθένου Μαρίας καὶ Θεομήτορος· ἰδοὺ γὰρ ἔρχεται πρὸς σέ, ἔμβρυον φέρουσα, τὸν συνάναρχον Πατρί, καὶ τῷ Πνεύματι ἀεί, Χριστὸν ὃν ἐν τῷ Σπηλαίῳ, γεννήσει καὶ μετὰ τόκον, ἀεὶ Παρθένος ὀφθήσεται.
Μετὰ τὴν β' Στιχολογίαν, κάθισμα. Ἦχος δ΄. Ὁ ὑψωθείς.
Ἀγωνισθέτες καρτερῶς Ἀθλοφόροι, καὶ μαρτυρίου κομισάμενοι γέρα, οἱ ἐν τῇ Κρήτῃ Δέκα Ἅγιοι Μάρτυρες, ῥύσασθε πολύαθλοι, συμφορῶν καὶ κινδύνων, νόσων τε καὶ θλίψεων, τοὺς πιστῶς εὐφημοῦντας, τοὺς ἱερὰς ὑμῶν ἀγῶνας Ἀθληταί, τὸν στεφοδότην, Θεὸν ἱκετεύοντες.
Δόξα.
Οἱ τοῦ Κυρίου Ἀθληταὶ οἱ ἐν Κρήτῃ, ἀγωνισάμενοι καλῶς τὸν βελίαρ, ὁλοτελῶς ἀπέπνιξαν αἱμάτων ταῖς ῥοαῖς, λίθοις γὰρ συνθλώμενοι, καὶ τεμνόμενοι ξίφει, καὶ πολλαῖς βασάνοις τε, καὶ αἰκίαις βληθέντες, στεφανηφόροι ὤφθητε σαφῶς, ὅθεν τιμῶμεν, ὑμῶν τὰ μνημόσυνα.
Καὶ νῦν. Προεόρτιον. Ὁ αὐτός. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ἐνθέως εὐφραίνεται ἡ κτίσις σήμερον, Χριστὸς γὰρ ὁ Κύριος ὁ τοῦ Θεοῦ μου Υἱός, ἐκ Κόρης γεννᾶται ἁγνῆς, ἅπαν τὸ τῶν ἀνθρώπων, γένος ἀθανατίζων, λύων καὶ τὴν κατάραν τῆς προμήτορος Εὔας, διὸ ὡς εὐεργέτῃ ἡμῶν, ᾄσμα προσάξωμεν.
Μετὰ τὸν Πολυέλεον. Ἦχος γ΄. Θείας πίστεως.
Ἄνθη τίμια, τῆς νήσου Κρήτης, καὶ προπύργια, τῆς Ἐκκλησίας, μαργαρῖται Χριστοῦ οἱ πολύτιμοι, τοὺς τὴν ὑμῶν ἐκτελοῦντας πανήγυριν, ἐκ πολυτρόπων δεινῶν περισκέπετε, Δέκα Μάρτυρες, Χριστὸν ἐκτενῶς αἰτούμενοι, παρ’ Οὗ μαρτυρικοὺς στεφάνους ἤρασθε.
Δόξα. Καὶ νῦν. Ὁ αὐτός. Τὴν ὡραιότητα.
Θαῦμα παράδοξον, ὁρᾶται σήμερον, ὁ γὰρ Σωτὴρ ἡμῶν, ἐν ῷ Σπηλαίῳ σαρκί, ἐκ τῆς Παρθένου δι’ ἡμᾶς, τεχθῆναι νῦν ἐπείγεται, μάγοι μετὰ δώρων δέ, ὡς Βασιλεῖ προσκυνήσουσι, ποιμένες τε καὶ Ἄγγελοι, Αὐτὸν δοξολογήσουσι, μεθ’ ὧν καὶ ἡμεῖς βοῶμεν· δόξα τῷ δι’ ἡμᾶς ἐνανθρωπήσαντι.
Οἱ Ἀναβαθμοί· τὸ α’ προκείμενον τοῦ δ΄ ἤχου.
Προκείμενον: Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς ἐν τοῖς Ἁγίοις Αὐτοῦ.
Στ.: Τοῖς Ἁγίοις τοῖς ἐν τῇ γῇ Αὐτοῦ, ἐθαυμάστωσεν ὁ Κύριος.
Εὐαγγέλιον, ἐκ τοῦ κατὰ Λουκᾶν: Εἶπεν ὁ Κύριος τοῖς ἑαυτοῦ μαθηταῖ· προσέχετε ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων...
Ὁ Ν΄ ψαλμός.
Δόξα: Ταῖς τῶν Ἀθλοφόρων...
Καὶ νῦν: Ταῖς τῆς Θεοτόκου...
Ἰδιόμελον. Ἦχος β΄. Στ.: Ἐλέησόν με ὁ Θεός...
Κομπάζει σήμερον ἡ νῆσος Κρήτη, ἐπὶ τῇ μνήμῃ ὑμῶν Ἀθλοφόροι, πολιούχους ὑμᾶς εὐμοιρήσασα, καὶ πρὸς Θεὸν πρεσβευτάς, καὶ γηθομένη βοᾷ εὐχαρίστως· χαίρετε Θεόδουλε καὶ Ζωτικέ, Βασιλείδη καὶ Εὔπορε, Σατορνῖνε καὶ Γελάσιε, Εὐνικιανὲ καὶ Ἀγαθόπου, Πόμπιε καὶ Εὐάρεστε· ὡς ἔχοντες παῤῥησίαν πρὸς Θεόν, πρεσβεύσατε ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Εἶτα οἱ Κανόνες, οἱ Προεόρτιοι β΄, καὶ τῶν Ἁγίων.
Ὁ α΄ κανὼν Προεόρτιος, οὗ ἡ ἀκροστιχίς, κατὰ Ἀλφάβητον. Ποίημα Ἰωσὴφ
ᾨδὴ α' Ἦχος β' Ὁ Εἱρμὸς
Ἄτριπτον ἀσυνήθη, ἀβρόχως θαλαττίαν ἀνύσας τρίβον, ὁ ἐκλεκτὸς ἐβόα Ἰσραήλ· Τῷ Κυρίῳ ᾄσωμεν, ὅτι δεδόξασται.
Ἄναρχος ὢν τῇ φύσει, ἀρχὴν ὁ πρὸ αἰώνων λαμβάνει Λόγος, ἐν Βηθλεὲμ τικτόμενος σαρκί, τούτου τὰ Γενέθλια προεορτάσωμεν.
Βλέψωμεν διανοίας, τοῖς ὄμμασι πρὸς πόλιν τῆς Ἰουδαίας, πορευομένην τέξαι τὴν Ἁγνήν, ἧς τὸν τόκον πόῤῥωθεν ἀστὴρ ἐμήνυσε.
Γνόντες σε Βασιλέα, ἐν γῇ ἀποτικτόμενον ἐκ Παρθένου, οἱ Βασιλεῖς Περσῶν Λόγε Θεοῦ, μετὰ δώρων σπεύδουσι τοῦ προσκυνῆσαί σε.
Ἕτερος Κανὼν Προεόρτιος. ᾨδὴ α' Ἦχος πλ. β'
Ὡς ἐν ἠπείρῳ πεζεύσας ὁ Ἰσραήλ, ἐν ἀβύσσῳ ἴχνεσι τὸν διώκτην Φαραώ, καθορῶν ποντούμενον·Θεῷ ἐπινίκιον ᾠδὴν ἐβόα ᾄσωμεν.
Παρθενικῆς ἐκ Νεφέλης μέγας ἡμῖν, ἀνατέλλει Ἥλιος, Ἰησοῦς ὁ φωτισμός, οἱ ἐν σκότει ᾄσωμεν αὐτῷ, αὐγαζόμενοι φαιδρῶς, ταῖς τούτου λάμψεσιν.
Ἡ τῶν ἐθνῶν προσδοκία, ὁ Βασιλεύς, τῆς εἰρήνης ἔρχεται, τὸν πολέμιον ἑλεῖν· Ὑπαντῆσαι σπεύσωμεν αὐτῷ, τικτομένῳ Βηθλεέμ, εἰς σωτηρίαν ἡμῶν.
Προφητικαὶ περαιοῦνται θεῖαι φωναί, τὴν φρικτὴν ἀνάδειξιν, προσημαίνουσαι Χριστοῦ· ἡ Ἀμνὰς ἐγγίζει γὰρ τεκεῖν, τὸν Ἀμνὸν καὶ Λυτρωτήν, καὶ πάντων Κύριον.
Θεοτοκίον
Σὲ τὴν Ἁγνὴν τοῦ Δεσπότου Περιστεράν, τὴν σεμνὴν καὶ ἄμωμον, καὶ καλὴν ἐν γυναιξίν, ὡς τῶν ὅλων τέξασαν Θεόν, μακαρίζομεν πιστῶς, Θεομακάριστε.
Κανὼν τῶν Ἁγίων. ᾨδὴ α' Ἦχος γ' ᾌσωμεν τῷ Κυρίῳ
ᾌσωμεν τῷ Κυρίῳ, τῷ συνάψαντι τοὺς ἁγίους Μάρτυρας, τῇἀμωμήτῳ πίστει, καὶ τούτους ὁπλίσαντι, ἐν μιᾷ τῇ ἐλπίδι, κατὰ τοῦ ἀρχεκάκου ἐχθροῦ, καὶ τῷ συνδέσμῳ πάντας αὐτούς, τῆς ἀγάπης ἑνώσαντι.
Οἱ ἀπλανεῖς ἀστέρες, τοῦ νοητοῦ Ἡλίου, ὡς ἐξ Ἑῴας λάμψαντες, τὸν τοῦ ἀστέρος δρόμον, πιστῶς προηγήσαντο, τοῦ Χριστοῦ γεννηθέντος, ἑορτὴν προεισόδιον, τήν μνήμην τῆς αὐτῶν τελευτῆς, φαιδρῶς προσενέγκαντες.
Οἱ ἐκ Περσίδος Μάγοι, ἐν Βηθλεὲμ τεχθέντι, δῶρα Χριστῷ προσήγαγον, νῦν δὲ οἱ Ἀθλοφόροι, ὡς σμύρναν τὰ αἵματα, ὡς χρυσὸν δὲ τὴν πίστιν, ὡς λίβανον τὰ πνεύματα, θυσίαν προεόρτιον, τῷ τεχθέντι προσήνεγκαν.
Τῇ Θεοδούλου πίστει, καὶ Ζωτικοῦ ἀγάπῃ, συνεκράθη Πόμπιος, καὶ Σατορνῖνος ἅμα, καὶ συνεστεφάνωται Εὔπορος, Ἀγαθόπους, Γελάσιος, Εὐάρεστος καὶ Εὐνικιανός, σὺν αὐτοῖς καὶ Βασιλείδης ὁ σύναθλος.
Τριαδικόν
Ἡ ὑπὲρ νοῦν οὐσία, καὶ ἀμέριστος τρισὶν Ὑποστάσεσι, διαιρετῶς ὑμνεῖται, μιᾷ δὲ θεότητι, ἁπλῶς ἀδιαιρέτως· Τριὰς γὰρ ἡ αὐτὴ καὶ Μονάς, ἁπλὴ καὶ ἀδιαίρετος, ἐστὶ καὶ ὀνομάζεται.
Θεοτοκίον
Ἐν Βηθλεὲμ γεννᾶται, καὶ τὴν Ἐδὲμ ἀνοίγει, ὁ ἐκ Παρθένου Κύριος, τεχθεὶς ἀνερμηνεύτως. Φάτνη ἑτοιμάζεται, καὶ Σπήλαιον τῷ Κτίστῃ, Μάγοι εὐτρεπίζουσι τὰ δῶρα, τῷ Δεσπότῃ Θεῷ, καὶ Ἀστὴρ προκηρύττει τὸ φῶς.
Προεόρτιος. ᾨδὴ γ' Ὁ Εἱρμὸς
Τόξον συνετρίβη δυναστῶν, τῷ κράτει σου Χριστέ, καὶ δύναμιν ἀσθενεῖς, σὲ περιεζώσαντο.
Δεῦτε διανοίᾳ καθαρᾷ, ἠχήσωμεν φαιδρῶς, τῶν Γενεθλίων Χριστοῦ, νῦν τὰ Προεόρτια.
Ἔρχῃ καταλῦσαι ἐν σμικρῷ, Σπηλαίῳ Βασιλεῦ, πλουτίζων με Ἰησοῦ, τῇπολλῇ πτωχείᾳ σου.
Ζόφου ἐξαιρούμενος ἡμᾶς, κακίας ὁ Χριστός, προέρχεται σαρκί, τεχθῆναι ὡς ἄνθρωπος.
Ἕτερος. Οὐκ ἔστιν Ἅγιος ὡς σὺ
Ὁ λόγῳ τείνας οὐρανόν, ὑπεισέρχῃ Σπηλαίῳ, καὶ ἀλόγων ἐν φάτνῃ, ἀνακέκλισαι Χριστέ, τῆς ἀλογίας ἡμᾶς, διὰ σπλάγχνα, θέλων ἐκλυτρώσασθαι.
Βοᾷ Προφήτης ἐμφανῶς· ὁ Θεὸς ἡμῶν οὗτος, λογισθήσεται οὐδείς, ἕτερός τις πρὸς αὐτόν, ἐξεῦρε πᾶσαν ὁδόν, ἐπιστήμης, τοῖςβροτοῖς ἑνούμενος.
Οὐ φέρει βλέπειν Χερουβίμ· καὶ πῶς φέρει σε φάτνη, τὸν ἀχώρητον φύσει, διὰ ἔλεος πολύ, τικτόμενον δι' ἡμᾶς, ἐκ Παρθένου, Κύριε φιλάνθρωπε;
Θεοτοκίον
Προεῖδεν Ὄρος σὲ ποτέ, Δανιὴλ ὁ Προφήτης, ἐξ οὗ λίθος ἐτμήθη, Θεοτόκε τοὺς βωμούς, λεπτύνας καὶ καθελών, τῶν εἰδώλων, πάναγνε Θεόνυμφε.
Τῶν Ἁγίων. Ἐστερεώθη ἡ καρδία μου
Ἀθλητικὸν παγκράτιον οἱ γενναῖοι, τοῦ Χριστοῦ διήνυσαν Ἀθλοφόροι, τῶν διωκτῶν τὴν ἀπόνοιαν καταπαλαίσαντες.
Οἱ νοεροὶ φωστῆρες τῆς Ἐκκλησίας, λογικὰς ἀστράπτοντες λαμπηδόνας, τὴν ἀβλεψίαν φωτίζουσι τῶν καρδιῶν ἡμῶν.
Ὁ στερεώσας Κύριε τοὺς Ἁγίους, ἐνεγκεῖν ἀφόβως τὰς ἀλγηδόνας, ῥῦσαι κινδύνων καὶ θλίψεων τοὺς ὑμνοῦντάς σε.
Τριαδικόν
Σεραφικῶς ὑμνήσωμεν τὴν Τριάδα, σὺν Ἀγγέλοις κράζοντες ἀσιγήτως· Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος, ἡ Τριὰς καὶ Μονὰς ὁ Θεός.
Θεοτοκίον
Τὸν τῆς Τριάδος ἕνα τῇγαστρί σου, δεξαμένη Ἄχραντε Θεοτόκε, ἀνερμηνεύτως ἐκύησας, ὡς οἶδε μόνος αὐτός.
Κάθισμα Ἦχος α'. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ
Τῆς Κρήτης οἱ λαμπροί, καὶ σεπτοὶ πολιοῦχοι, ἀθλήσαντες στεῤῥῶς, ἐτροπώσαντο πίστει, τὸν ὄφιν τὸν ἀρχέκακον, καὶ νομίμως ἐστέφθησαν, τούτων σήμερον, τήν ἀξιέπαινον μνήμην, ἑορτάζοντες, μεγαλοφώνως τὸν πάντων, δοξάζομεν Κύριον.
Δόξα... Καὶ νῦν ... Προεόρτιον, ὅμοιον
Ἀγάλλου ἡ Σιών, Βηθλεὲμ εὐτρεπίζου, ὁ πάντων συνοχεύς, τὸν ἀστέρα προπέμψας, ἐμήνυσε τὴν ἄμετρον, ἑαυτοῦ συγκατάβασιν· ὃν γὰρ τρέμουσι, τῶν οὐρανῶν αἱ Δυνάμεις, ὄντως τίκτεται, ἐκ τῆς Παρθένου ἀτρέπτως, ὁ μόνος Θεὸς ἡμῶν.
Προεόρτιος. ᾨδὴ δ' Ὁ Εἱρμὸς
Ὑμνῶ σε· ἀκοῇ γὰρ Κύριε εἰσακήκοα καὶ ἐξέστην· ἕως ἐμοῦ ἥκεις γάρ, ἐμὲ ζητῶν τὸν πλανηθέντα· διὸ τὴν πολλήν σου συγκατάβασιν, τὴν εἰς ἐμὲ δοξάζω Πολυέλεε.
Ἡ Κτίσις εὐφραινέσθω ἅπασα· ὁ γὰρ Κτίστης ἰδοὺ γεννᾶται, ἐν Βηθλεὲμ νήπιος, ὁρώμενος ὁ πρὸ αἰώνων σαρκί, καὶ σπαργάνοις ἐνειλίσσεται, σειρὰς πταισμάτων λύων ὡς φιλάνθρωπος.
Θαμβεῖται ἐννοῶν πᾷς ἄνθρωπος, πῶς ὁ πλούσιος ἐν ἐλέει, πτωχεῦσαι νῦν ἔρχεται, καὶ καταλῦσαι ἐν Σπηλαίῳ, ἡμᾶς τοὺς κλοπῇ δεινῶς πτωχεύσαντας, καταπλουτίσαι θέλων ἀγαθότητι.
Ἰλὺϊ ἐμπαγέντας Κύριε, ἁμαρτίας κακοφροσύνῃ, ἠλέησας, ᾤκτειρας, καὶ ἐπεσκέψω, καὶ εἰσέδυς Ἁγνῆς, Παναγίας μήτραν Ἅγιε, ἥτις σε ἐν Σπηλαίῳ τίκτειν ἔρχεται.
Θεοτοκίον
Κατάρας παλαιὰς λυτρούμενος, τὸ ἀνθρώπινον ὁ Δεσπότης, ἐκ σοῦ σαρκὶ τίκτεται, Πανάχραντε εὐλογημένη· διὸ ἐν αἰνέσει σε δοξάζομεν, δόξαν ἡμῶν, καὶ καύχημα τυγχάνουσαν.
Ἄλλος. Χριστός μου δύναμις
Ἰδοὺ ἀνέτειλε, τὸ ἄστρον πόῤῥωθεν, ὃ προήγγελται πάλαι ἐξ Ἰακώβ· ἄνθρωπος γενόμενος, ὁ ἀπερίληπτος Θεός, καὶ ὁρᾶται σπαργανούμενος.
Ὁ πάντων Κύριος, ἡ ἀπολύτρωσις, ὁραθήσεται βρέφος, Παρθενικοῖς, κόλποις καθεζόμενος, ὁ ἐν τοῖς κόλποις τοῦ Πατρός, ὡς Υἱὸς ἀναπαυόμενος.
Ἐδὲμ κλεισθεῖσά μοι, κλαπέντι βρώσει ποτέ, διανοίχθητι· νῦν γὰρ ἐν Βηθλεέμ, τίκτεται φορέσας με, ὁ ἀφορίσας με τῆς σῆς, ἀνωδύνου ἀπολαύσεως.
Θεοτοκίον
Προφήτης Πνεύματι, προεθεάσατο, Ἀββακοὺμ σε Παρθένε, Ὄρος Θεοῦ, ἀρεταῖς κατάσκιον, ἐξ οὗ ἐπέφανεν ἡμῖν, ὁ φωτίζων τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Τῶν Ἁγίων. Εἰσακήκοα τὴν ἀκοὴν
Προεόρτιος, τῶν Μαρτύρων ἐπέστη μνήμη, τὴν Γενέθλιον προγράφουσα, ἑορτὴν τοῦ Σωτῆρος.
Τὰ προαύλια, τῆς τοῦ Σωτῆρος ἐπιφανείας, τῶν Μαρτύρων ἡ ἐτήσιος, προανέῳξε μνήμη.
Ἡ δεκάπυρσος, τῶν Ἀθλοφόρων λαμπὰς ἀνήφθη, τὸν ἀστέρα προμηνύουσα, τοῦ Χριστοῦ γεννηθέντος.
Ὑπερόβρυζοι, ἐν τῇ χωνείᾳ τῶν ἀλγηδόνων, ἀνεδείχθησαν οἱ Ἅγιοι, ὡς χρυσὸς ἐν καμίνῳ.
Θεοτοκίον
Μήτηρ Ἄχραντε, εὐλογημένη Ἁγνὴ Παρθένε, τοὺς ὑμνοῦντάς σε περίσῳζε, ἀπὸ πάσης ἀνάγκης.
Προεόρτιος. ᾨδὴ ε' Ὁ Εἱρμὸς
Ὁ ἄνθραξ τῷ Ἡσαΐα προοφθείς, Ἥλιος παρθενικῆς ἀπὸ γαστρὸς ἀνέτειλε, τοῖςἐν σκότει πεπλανημένοις, θεογνωσίας φωτισμὸν δωρούμενος.
Λυτροῦσαι τῶν ἀμετρήτων με κακῶν Κύριε, ὑπερβολῇ ὡς ἀγαθὸς χρηστότητος, ἐν Σπηλαίῳ ἐκ τῆς Παρθένου ἐν Βηθλεέμ, ἀποτεχθεὶς ὡς ἄνθρωπος.
Μετὰ σαρκὸς νῦν προελθὼν ὁ Κύριος, δι' εὐσπλαγχνίαν τοὺς βροτοὺς ῥυσάμενος, δυναστείας τοῦ ἀρχεκάκου, εἰς οὐρανοὺς ἀναγαγὼν ἐθέωσε.
Νῦν ἥκει ἐν ἀλλοτρίῳ, ὁ Χριστὸς σώματι, ἐν τοῖς ἰδίοις, ξενωθῶμεν ἅπαντες, τῶν ἀτίμων παθῶν, καὶ τοῦτον δεξώμεθα, σαρκὶ τικτόμενον.
Ἕτερος. Τῷ θείῳ φέγγει σου Ἀγαθὲ
Τοῦ Ἐφραθᾶ οἶκος Βηθλεέμ, Ἄρχων ἐξελεύσεται ἐκ σοῦ, ἐν Ἰσραὴλ προσκαλούμενος, Ἔθνη ἀπωσμένα, ὡς προηγόρευσεν, ἐν Πνεύματι Μιχαίας, καταυγαζόμενος.
Ποιμᾶναι ποίμνιον ἑαυτοῦ, μόνος ἐν ἰσχὺϊ Ἰησοῦς, ἐκ τῆς Παρθένου τεχθήσεται, ἄκρων ἕως γῆς δὲ μεγαλυνθήσεται, Προφήτης θεηγόρος, πάλαι προήγγειλε.
Θεὸς ἀνθρώποις ὁμοιωθείς, πτωχεύει σαρκί, ἵνα ἡμᾶς, καταπλουτίσῃ τῇδόξῃ αὐτοῦ, καὶ Σπηλαίῳ τίκτεται ὁ ἀχώρητος, τοῦτον εὐθείᾳ γνώμῃ ὑποδεξώμεθα.
Θεοτοκίον
Ῥομφαῖαι πᾶσαι τοῦ δυσμενοῦς, ἄχραντε πανάμωμε Ἁγνή, ὄντως εἰς τέλος ἐξέλιπον· Σὺ γὰρ τὸν ἁπάντων Θεὸν ἐκύησας, τὸν λόγχῃ καθελόντα τούτου τὸ φρύαγμα.
Τῶν Ἁγίων. Τὴν σὴν εἰρήνην
Τὸν ἐξ Ἡλίου Ἥλιον, Χριστὸν οἱ Μάρτυρες, ἐκ τῆς Παρθένου ἡμῖν ἐπιφανέντα σαρκί, κηρύττουσι τῷ κόσμῳ, τῇἀθλήσει τῆς σεπτῆς ὁμολογίας αὐτῶν.
Τίτου καὶ Κάρπου κλήματα, ὤφθητε Μάρτυρες, ὡς ἐκ τῆς Παύλου φυτείας ἀναθάλλοντες, καρποὺς ὁμολογίας, ἐκ χειλέων τῷ Χριστῷ προσενέγκαντες.
Οἱ τῆς εἰρήνης τρόφιμοι, καὶ πολεμίων ἐχθροί, ταῖς ἱκεσίαις ὑμῶν, ἅγιοι Μάρτυρες, πρεσβεύσατε εἰρήνην, καὶ κακῶν ἀπαλλαγὴν δοθῆναι πᾶσιν ἡμῖν.
Νυκτομαχούσης ἅγιοι, τῆς Ἐκκλησίας Χριστοῦ, ὡς φαεινοὶ τοῖςἐν γῇ, φωστῆρες ὤφθητε, τὴν νύκτα τῆς ἀγνοίας, ἀπελαύνοντες τῇαἴγλῃ τῶν θαυμάτων ὑμῶν.
Θεοτοκίον
Ἐν Βηθλεὲμ ἀνέτειλε, Χριστὸς ἡ πάντων αὐγή, ἐκ τῆς Παρθένου Μητρός, λάμψας τῷ κόσμῳ τὸ φῶς, καὶ ὥσπερ ἐν ἡμέρᾳ, καταλάμπει τοῖς πιστοῖς, ὡς τοῖςΜάγοις ἀστήρ.
Προεόρτιος. ᾨδὴ ς' Ὁ Εἱρμὸς
Πρὸς Κύριον, ἐκ κήτους ὁ Ἰωνᾶς ἐβόησε· Σὺ με ἀνάγαγε, ἐκ πυθμένος ᾅδου δέομαι, ἵνα ὡς Λυτρωτῇ, ἐν φωνῇ αἰνέσεως, ἀληθείας τε πνεύματι θύσω σοι.
Ξενίζεται ἀκοὴ τοῦ πράγματος τὸ μέγεθος, πῶς ὁ ἀχώρητος, χωρηθεὶς ἐν μήτρᾳ ἔρχεται, τεχθῆναι δι' ἡμᾶς, ἐκ Μητρὸς νεάνιδος, οὗ τὸν τόκον ἀνύμνησαν Ἄγγελοι.
Ὁ Ἥλιος, φωτεινῇ ἐν Νεφέλῃ κρυπτόμενος, τεχθῆναι ἔρχεται, ἐν Σπηλαίῳ φανερούμενος· ἀστὴρ γὰρ φαεινός, εἰς αὐτοῦ προσκύνησιν, Βασιλεῖς ἐκ Περσίδος συνήγαγε.
Πῶς δέξεται, Βασιλεῦ σε σμικρότατον Σπήλαιον, γνώμῃ πτωχεύσαντα, τὸν πλουτίζοντα τὰ σύμπαντα; πῶς βλέψει σε βροτῶν, φύσις σωματούμενον; Προσκυνοῦμεν τήν σὴν συγκατάβασιν.
Ἕτερος. Τοῦ βίου τὴν θάλασσαν
Ἰδοὺ εἰς τὰ ἴδια, παραγίνεται Χριστός· οἰκειωθῶμεν χάριτι, δι' ἀρετῶν ἐνθέων αὐτῷ πιστοί, καὶ τοῦτον δεξώμεθα, καὶ ψυχῇ καὶ καρδίᾳ φωτιζόμενοι.
Ἡ ῥίζα ἐβλάστησεν, Ἰεσσαὶ καὶ ἐξ αὐτῆς, ὁ προελθὼν Θεὸς ἡμῶν, ἐλπὶς ἐθνῶν ἀνάπαυσις καὶ τιμή, ὡς πάλαι προέφησεν, Ἡσαΐας ἐνθέως φωτιζόμενος.
Σειρᾶς διαλύων μου, τῶν πολλῶν ἁμαρτιῶν, ἐγκατειλίσσῃ σπάργανα, καταπλουτίζων δὲ με τὸν χαλεπῶς, κακίᾳ πτωχεύσαντα, Ἰησοῦ μου πτωχεύεις σωματούμενος.
Θεοτοκίον
Χειμάζει κλυδώνιον, ἐναντίων λογισμῶν, τὴν ταπεινὴν καρδίαν μου, τῶν πονηρῶν πνευμάτων ἐπιβουλαῖς, φιλάγαθε Δέσποινα, καταπράϋνον τοῦτο μεσιτείαις σου.
Τῶν Ἁγίων. Τοὺς εἰς τὰ τέλη τῶν αἰώνων
Μάγοι τὰ δώρά σοι προσῆγον, οἱ δὲ Μάρτυρες τὰ αἵματα, τῷ γεννηθέντι ἐπὶ γῆς ἐκ Παρθένου, ἐν τῇ πόλει Δαυΐδ, καὶ πάσχοντες ἐβόων· Σῶσον Σωτήρ, ὡς ἔσωσας, τοῦ θηρὸς τὸν Προφήτην.
Κυμαινομένης ὡς θαλάσσης, κατὰ τῆς ὁμολογίας Χριστοῦ, τῆς τυραννίδος τοῦ ἐχθροῦ, ὡς φιλεύδιοι λιμένες αὐτῇ, ἐπέστησαν ἀθρόως οἱ Ἀθληταί, ὡς ναῦν τὴν πίστιν αὐτῶν συναιροῦντες.
Ἡ Θεοδούλου παῤῥησία, τὴν ὁμόζηλον ἀνδρείαν, τῶν συνομίλων Ἀθλητῶν, στεῤῥοτέραν ἀπειργάσατο· διὸ καὶ ἀνεβόων, Σῶσον Σωτήρ, ὡς ἔσωσας, τοῦ θηρὸς τὸν Προφήτην.
Θεοτοκίον
Ἐν Βηθλεὲμ ἀστὴρ ἐφάνη, ὁδηγῶν τοὺς ἐκ Περσίδος, δῶρα κομίζοντας Χριστῷ, τῷ τεχθέντι ἐκ Παρθένου Μητρός, αὐτῷ πᾶσα ἡ κτίσις, καὶ προσκυνεῖ καὶ ὡς Θεόν, ἀνυμνεῖ καὶ δοξάζει.
Κοντάκιον τῶν Ἁγίων. Ἦχος δ'. Ἐπεφάνης σήμερον
Ἑωσφόρος ἔλαμψεν, ἡ τῶν Μαρτύρων, σεβασμία ἄθλησις, προκαταυγάζουσα ἡμῖν, τὸν ἐν Σπηλαίῳ τικτόμενον, ὃν ἡ Παρθένος, ἀσπόρως ἐκύησεν.
Ὁ Οἶκος
Τὸν ἐν Σπηλαίῳ δι' ἡμᾶς τεχθέντα ἐκ Παρθένου, Χριστὸν τὸν ζωοδότην, ποθοῦντες οἱ ὁπλῖται, χορείαν ἤγειραν φαιδρὰν κατὰ τοῦ Βελίαρ, καὶ νικήσαντες σαφῶς, εἰς γῆν αὐτὸν κατέῤῥαξαν, ἄμετρα πάλαι τοῦτον καυχώμενον· ὅθεν δᾳδουχοῦσι τοῖςἐν σκότει, ὡς φωστῆρες ὑπάρχοντες τοῦ νοητοῦ Ἡλίου· ἀστὴρ μὲν γὰρ τὸ πρίν τοῖς Μάγοις ἐπέστη, ὁδηγῶν ἐν Βηθλεέμ, πόλει Ἰούδα, οὗτοι δὲ ἡμῖν κηρύττουσιν ἐν βασάνοις· ὃν ἡ Παρθένος ἀσπόρως ἐκύησεν.
Σ υ ν α ξ ά ρ ι ο ν
Τῇ ΚΓ' τοῦ αὐτοῦ μηνός, Μνήμη τῶν Ἁγίων Δέκα Μαρτύρων, τῶν ἐν Κρήτῃ μαρτυρησάντων· Θεοδόλου, Σατορνίνου, Εὐπόρου, Γελασίου, Εὐνικιανοῦ, Ζωτικοῦ, Ἀγαθοπόδου, Βασιλειάδου, Εὐαρέστου καὶ Μωβίου.
Τοῦ ποιμενάρχου θρέμματα Χριστοῦ δέκα,
Εἰσηλάθη τμηθέντα μάνδρᾳ Μαρτύρων.
Εἰκάδι τῇτριτάτῃ δέκα ἐν Κρήτῃ τάμον ἄνδρας.
Οὗτοι ὑπῆρχον κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Δεκίου ἐν ἔτει 250 καταγόμενοι ἐκ τῆς νήσου Κρήτης, ἀπὸ διαφόρους πόλεις καὶ χωρία αὐτῆς· ἀπὸ μὲν τὴν Μητρόπολιν Γορτύνην ἦσαν πέντε, ὁ Θεόδουλος, ὁ Σατορνῖνος, ὁ Εὔπορος, ὁ Γελάσιος καὶ ὁ Εὐνικιανός· ἀπὸ δὲ τὴν Κνωσὸν ἦταν ὁ Ζωτίκος· ἀπὸ τὸν λιμένα τοῦ Πανόρμου ἦτον ὁ Ἀγαθόπους· ἀπὸ τὴν Κυδωνίαν ὁ Βασιλείδης· καὶ ἀπὸ τὸ Ἡράκλειον ὁ Εὐάρεστος καὶ ὁ Πόμπιος. Οὗτοι λοιπὸν παρεδόθησαν ἀπὸ τοὺς ἀπίστους, εἰς τὸν ἄρχοντα τῆς Κρήτης· ὁ δὲ ἄρχων ἐπρόσταξε τὸν δήμιον νὰ τριγυρίζη αὐτοὺς εἰς τοὺς βωμοὺς τῶν εἰδώλων, καὶ ἐὰν δὲν θέλουν νὰ θυσιάσουν εἰς αὐτά, νὰ τιμωρῇ αὐτοὺς δὲ διαφόρους τιμωρίας. Εἰς διάστημα λοιπὸν τριάκοντα ὁλοκλήρων ἡμερῶν, ἐδιώκοντο οἱ τοῦ Χριστοῦ Ἀθληταὶ ἀπὸ τοὺς ἀτάκτους εἰδωλολάτρας καὶ ἐπεριπαίζοντο καὶ ἐσύροντο κατὰ γῆς ἐπάνω εἰς τὰς κοπρίας. Ὕστερον δὲ καθίσας ὁ ἄρχων ἐπὶ τοῦ κριτηρίου παρέστησεν αὐτοὺς ἔμπροσθέν του, καὶ βλέπων ὅτι εἶχον τὸ φρόνημα στερεόν, καὶ ἔμενον ἀσφαλῶς εἰς τὴν τοῦ Χριστοῦ πίστιν, ἐπρόσταξε καὶ ἐστρεβλώθησαν τὰ μέλη τῶν Ἁγίων. Καὶ ἀφοῦ μὲ πολλὰς βασάνους ἐβασανίσθησαν, τελευταῖον ἀπεκεφαλίσθησαν. Καὶ οὕτως ἔλαβον οἱ μακάριοι τοῦ μαρτυρίου τοὺς στεφάνους.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη του Ὁσίου Παύλου, Ἀρχιεπισκόπου Νεοκαισαρείας, ἑνὸς τῶν τριακοσίων δέκα καὶ ὀκτὼ Ἁγίων Πατέρων τῶν ἐν Νικαίᾳ.
Ὄντως ὁ Παῦλος κατὰ Παῦλον ἣν φέρων,
Tὰ τοῦ Xριστοῦ στίγματα τῇ σαρκί ξένως.
Tὰ τοῦ Xριστοῦ στίγματα τῇ σαρκί ξένως.
Οὗτος περιβόητος ταῖς ἀρεταῖς γέγονεν, ὥς τε καὶ εἰς τὰς ἀκοὰς φθάσαι Λικινίου, τοῦ ἐν Νικομηδείᾳ βασιλεύοντος, τὰ κατ’ αὐτόν. Καὶ ἐπεὶ ἐπέστησαν οἱ ἀποσταλέντες παραστῆσαι τὸν Ἅγιον τῷ τοῦ βασιλέως βήματι, πρῶτον μὲν ἀπειλαῖς ἐπειρῶντο αὐτὸν καταπτήσσειν, ἔπειτα δὲ ποιναῖς. Ὡς δὲ καὶ τύπτειν ἤρξαντο, ἐξεπλάγησαν ἅπαντες ἐπὶ τῇ ἀνυπερβλήτῳ τούτου ὑπομονῇ· ὅθεν καὶ μάζης σιδηρᾶς ἐκπυρωθείσης, λαβὼν ὁ χαλκεύς, ἐνέθηκε τῇ παλάμῃ τοῦ Ἁγίου. Καὶ ἄνω ταύτης τὴν ἑτέραν αὐτοῦ παλάμην. Καὶ σφίγξας αὐτάς, κατέδησεν, ἕως οὗ σίδηρος ἐψυχράνθη. Τούτου δὲ γενομένου, τὰ κινητικὰ τῶν ἄρθρων νεῦρα συσταλέντα, ἔμειναν νεκρὰ καὶ ἀκίνητα. Τότε περιορίσαντες, ἀπήγαγον εἰς τὸ παρὰ τὰς ὄχθας τοῦ Εὐφράτου ποταμοῦ Φρούριον, κατάκλειστον πεποιηκότες.
Ἐλθόντος δὲ τοῦ μεγάλου βασιλέως Κωνσταντίνου ἀπὸ Ῥώμης εἰς τὸ Βυζάντιον, πάντες οἱ ἐν ἐξορίαις καὶ φυλακαῖς ἀπελύοντο, καὶ τὰ ἴδια ἕκαστος ἀπελάμβανε. Τότε καὶ οὗτος ἀπολυθείς, κατέλαβε τὸν θρόνον αὐτοῦ, διαλάμπων ὡς πρότερον.
Συνῆλθε δὲ καὶ οὗτος μετὰ τῶν Ἁγίων 318 Πατέρων, εἷς ὢν καὶ αὐτὸς ἐξ αὐτῶν ἐν τῇ κατὰ Νίκαιαν πρώτῃ Συνόδῳ, πάντων τὰ τοῦ Χριστοῦ στίγματα, ἐν τοῖς σώμασι βασταζόντων, καὶ τούτοις ὡραϊζομένων, καὶ ὑποδεικνυόντων ἀλλήλοις. Τότε καὶ ὁ μακάριος Παῦλος οὐκ ἄμοιρος τούτων ἐτύγχανεν. Εἶχε γὰρ καὶ αὐτὸς ῥιπάλων συνθλάσματα καὶ τὰς ἁγίας χεῖρας σιδηροκαύστους καὶ ἀνενεργήτους. Ὁ δὲ βασιλεὺς Κωνσταντῖνος, ἰδίαις χερσὶ κρατῶν τὰς χεῖρας τούτου, καὶ καταφιλῶν, καὶ τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ ἐπιτιθείς, καὶ τοῖς λοιποῖς μέλεσιν, ἐπεφώνει· Τὰς διὰ Χριστόν μου χεῖρας νεκρὰς καὶ ἀκινήτους γεγονυίας, κατασπάζεσθαι οὐ κορέννυμαι. Εἶθ’ οὗτω τὸν θρόνον αὐτοῦ καταλαβὼν ὁ μακάριος, καὶ χρόνος τινὰς ἐκεῖσε διατρίψας, ἀπῆλθε πρὸς Κύριον.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τοῦ Ἁγίου Ναοὺμ τοῦ θαυματουργοῦ, τοῦ φωτιστοῦ καὶ ἱεροκήρυκος Βουλγαρίας.
Tὴν Bουλγαρίας γῆν ἅπασαν παμμάκαρ,
Nαοὺμ λόγοις σοῖς λαμπρύνεις καὶ θαύμασιν.
Nαοὺμ λόγοις σοῖς λαμπρύνεις καὶ θαύμασιν.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ὁ Ἅγιος Μάρτυς Σχίνων ξίφει τελειοῦται.
Oὐκ ἂν λαθοίμην οὐδέ σου Mάρτυς Σχίνων,
Tοῦ μὴ λαθόντος, ὡς ἀπετμήθης κάραν.
Tοῦ μὴ λαθόντος, ὡς ἀπετμήθης κάραν.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τοῦ Ἁγίου Νήφωνος, ἐπισκόπου Κωνσταντιανῆς.
Νήφων ὁ Νήφων ἀεὶ ἐν τῇ καρδίᾳ,
Χριστὸν εἰσῆξεν, οὗ νῦν ὑμνεῖ τὸ κράτος.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τοῦ Ἁγίου Χρυσογόνου, ἐπάρχου πόλεως Θεσσαλονίκης.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ἡ Ἀνάμνησις τῶν Θυρανοιξίων τῆς τοῦ Θεοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας
Ἐγκαινίοις καλοῖς σε τοῖς ἐγκωμίοις,
Τιμῶ καλῶν κάλλιστε γῆς Ναῶν ὅλων.
Τιμῶ καλῶν κάλλιστε γῆς Ναῶν ὅλων.
Ταῖς τῶν σῶν Ἁγίων πρεσβείαις, ὁ Θεός, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν.
Προεόρτιος. ᾨδὴ ζ' Ὁ Εἱρμὸς
Ῥήτορες ἀνεδείχθησαν Παῖδες, φιλοσοφώτατοι ποτέ· ἐκ θεολήπτου ψυχῆς γάρ, θεολογοῦντες χείλεσιν ἔμελπον· Ὁ ὑπέρθεος τῶν Πατέρων καὶ ἡμῶν, Θεὸς εὐλογητός εἶ.
Ῥήματα ἐκπληρῶν Θεοῦ Λόγε, ἱερωτάτων Προφητῶν, ἔρχῃ τεχθῆναι Σπηλαίῳ σπαργανωθῆναί τε ὥσπερ νήπιον, ὅπως λύσῃ μου, τὰς σειρὰς ὡς ἀγαθός, τῶν πολλῶν ἐγκλημάτων.
Στόματι οὐρανὸς κεχρημένος, ἄστρῳ μεγίστῳ ἐκβοᾷ, τὴν ἐπὶ γῆς παρουσίαν, τοῦ δι' ἡμᾶς ἀῤῥήτως πτωχεύσαντος· ᾧ χρησάμενοι ὁδηγῷ οἱ ἐκ Περσῶν, ἀφίκοντο σπουδαίως.
Τάγματα τῶν Ἀγγέλων ὑμνῆσαι, μέλλοντα τίκτεσθαι Χριστόν, νῦν εὐτρεπίζονται φόβῳ· ἀπὸ μακρὰν δὲ Μάγοι, ἀφικέσθαι τοῦ θεάσασθαι, ξένον θέαμα ἐν γῇ, Θεὸν σωματωθέντα.
Θεοτοκίον
Ὑμνοῦμέν σε τὴν πάντων αἰτίαν, τῶν ἀγαθῶν μόνη Ἁγνή· σωματοφόρον γὰρ Λόγον ὑπερβολῇ χρηστότητος τέτοκας, οὗ τὴν γέννησιν προεμήνυσεν ἀστήρ, ἐν Βηθλεὲμ τῇπόλει.
Ἕτερος. Δροσοβόλον μὲν τὴν κάμινον
Ὁ παντέλειος τεχθήσεται ὡς νήπιον, σπαργάνοις ἐνειλούμενος, καὶ ὁ ἄναρχος, ἐκ Παρθένου λήψεται ἀρχήν, θεῶσαι τὸ πρόσλημμα ζητῶν· ἀγαλλιάσθω οὐρανός, καὶ εὐφραινέσθω ἡ γῆ.
Μεθ' ἡμῶν Θεὸς ὀφθήσεται σαρκούμενος, γνῶτε ἔθνη τὰ πολέμια, καὶ ἡττηθέντα, τῆς ἡμῶν μακρύνθητε ζωῆς· ἰδοὺ ἡ ἀνάκλησις ἡμῶν, βρέφος ἐν φάτνῃ Βηθλεὲμ προσανακλίνεται.
Ὡς βασίλειον πορφύραν περικείμενος, τὴν σάρκα νῦν προέρχεται, ἐκ λαγόνων σου, τῆς εἰρήνης Κόρη Βασιλεύς, συντρῖψαι ἐχθροὺς ὡς δυνατός, καὶ εἰρηνεῦσαι τήν ἡμῶν, πολεμηθεῖσαν ζωήν.
Θεοτοκίον
Γενεῶν ἀπὸ πασῶν σε ἐξελέξατο, παλάτιον ἀμόλυντον, ὁ οἰκήσας σου, τὴν γαστέρα Κόρη Βασιλεύς, ᾧ νῦν μελῳδοῦμεν εὐσεβῶς· Εὐλογητὸς εἶ ὁ Θεός, ὁ τῶν Πατέρων ἡμῶν.
Τῶν Ἁγίων. Τρεῖς Παῖδες ἐν καμίνῳ
Ἐφέστηκεν ἡ μνήμη, τῶν Μαρτύρων κηρύττουσα, τὴν Γενέθλιον ἡμέραν τοῦ Σωτῆρος· καὶ τῇ τούτων ἀθλήσει, προοιμιάζεται ἡμῖν, Δεσποτικὴ ἑορτή.
Μὴ κάμψαντες τὸ γόνυ, τοῖςξοάνοις οἱ Μάρτυρες, τῶν βασάνων τῷ πυρὶ ἐπειράθησαν, εὐσεβῶς ἐκβοῶντες· Εὐλογητὸς εἶ ὁ Θεός, ὁ τῶν Πατέρων ἡμῶν.
Ἐν μέσῳ τοῦ σταδίου, ἐναθλοῦντες οἱ Μάρτυρες, στεφηφόροι ὁμαδὸν συγχορεύοντες, ὡς οἱ Παῖδες ἐβόων· Εὐλογητὸς εἶ ὁ Θεός, ὁ τῶν Πατέρων ἡμῶν.
Θεοτοκίον
Ποιμένες μετὰ Μάγων, τὸν ἀστέρα θεώμενοι, μέτ' Ἀγγέλων ἐπὶ γῆς ἀνεκήρυττον, τὸν ἐκ σοῦ γεννηθέντα, Θεογεννῆτορ Μαριάμ, διὰ τὸ σῶσαι ἡμᾶς.
Προεόρτιος. ᾨδὴ η' Ὁ Εἱρμὸς
Ἰνδάλματος χρυσοῦ, καταπτύσαντες τρισόλβιοι Νεανίαι, τὴν ἀπαράλλακτον καὶ ζῶσαν Θεοῦ εἰκόνα τεθεαμένοι, μέσον τοῦ πυρὸς ἀνέμελπον· Ἡ οὐσιωθεῖσα ὑμνείτω τὸν Κύριον πᾶσα κτίσις, καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Φορέσας με Χριστέ, ὃν ἐγύμνωσεν ἀπάτῃ ἡ ἁμαρτία, φανερωθῆναι σὺ καὶ νήπιος, ἐπὶ φάτνης ἔρχῃ τεχθῆναι, ἄστρου σε φαιδρῶς κηρύττοντος, τοῖςἀναβοῶσιν· Ὑμνείτω τὸν Κύριον πᾶσα κτίσις, καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Χορεύσωμεν πιστοί, καὶ σκιρτήσωμεν τῷ πνεύματι, ὁ Δεσπότης, καταπλουτῶν ἡμᾶς, ἐν πάσῃ δικαιοσύνῃ, ἤδη πτωχεύει καθάπερ νήπιον, τεχθεὶς καὶ ἀνακλιθεὶς ἐν τῇ φάτνῃ· ὃν ἀνυμνοῦμεν, καὶ ὑπερυψοῦμεν, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Ψαλτήριον τερπνόν, ἀνάλαβε Προφῆτα Δαυῒδ καὶ λέγε· ἰδοὺ ἠκούσαμεν, Παρθένον Σιὼν ἐν πόλει, μέλλουσαν τίκτειν, Θεὸν Βασιλέα Κύριον, ᾧ καὶ μελῳδοῦμεν· Ὑμνείτω τὸν Κύριον πᾶσα κτίσις, καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Ὡραῖος ἒκ γαστρός, σοῦ προέρχεται τεχθῆναι, ἀῤῥήτῳ λόγῳ καθωραΐσαι, τὸ ἀνθρώπινον ἀφθαρσίᾳ, Παρθένε θέλων, ὁ ἀγαθοδότης Κύριος· ᾧ νῦν μελῳδοῦμεν· Ὑμνείτω τὸν Κύριον πᾶσα κτίσις, καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Ἕτερος. Ἐκ φλογὸς τοῖς Ὁσίοις
Προφητῶν θεηγόρων, ῥήσεις πεπλήρωνται, ἡ Παρθένος ἐγγίζει, τεκεῖν τὸν Κύριον, ἅπασα ἡ γῆ, εὐφραινέσθω χορεύουσα, καὶ ἀγαλλιάσθω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Τὰς αὐγὰς ὑποφαίνων, τῆς θείας Χάριτος, τὸ τοῦ Νόμου σκιῶδες, καταπαυόμενος ὁ φωταγωγός, Ἰησοῦς ἀνατέταλκεν, οἱ ἐσκοτισμένοι, θεάσασθε φῶς μέγα.
Γεγονότα λῃστῶν με, σπήλαιον Κύριε, ὁ τεχθεὶς ἐν Σπηλαίῳ, ναὸν ἀνάδειξον, σοῦ καὶ τοῦ Πατρός, καὶ θείου σου Πνεύματος, ἵνα σε δοξάζω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
Θεοτοκίον
Οὐρανοῦ ἐκ γαστρός σου, Ἄστρον ἀνέτειλεν, Ἀστρολόγους κινῆσαν, τοῦτο θεάσασθαι, γνώσει τῇαὐτοῦ, φωτισθέντας ἐν Πνεύματι, Ἄχραντε Παρθένε, ἀεὶ εὐλογημένη.
Τῶν Ἁγίων. Τὸν ἐν φλογὶ τοῖς Παισὶ
Κατὰ ξιφῶν καὶ πυρὸς καὶ θανάτου, ἀντικατέστη ἡ δεκὰς τῶν Μαρτύρων, καὶ τὴν νίκην ἤρατο κατὰ τῆς ἀσεβείας, καὶ συμβασιλεύει, τῇΧριστοῦ βασιλείᾳ.
Νεανικῶς τὴν Χριστοῦ πανοπλίαν, ἀναλαβόντες κατὰ τῶν ἀοράτων, καὶ τοῦ κοσμοκράτορος, οἱ γενναῖοι ὁπλῖται, τοὺς ἐπινικίους, ἐπεδείξαντο ἄθλους.
Οἱ ἀῤῥαγεῖς πύργοι τῆς εὐσεβείας, καὶ τῶν ἐν ζάλῃ φερομένων λιμένες, ὑπὲρ πάσης κτίσεως ἐκτενῶς δυσωπεῖτε, ὑπὲρ τῶν Βασιλέων, καὶ εἰρήνης τοῦ κόσμου.
Τριαδικόν
Σὺν τῷ Πατρὶ τὸν Υἱὸν προσκυνοῦμεν, καὶ Πνεῦμα Ἅγιον ἐν Τριάδι Μονάδα, σὺν Ἀγγέλοις κράζοντες, στόμασι τοῖςπηλίνοις· Δόξα ἐν ὑψίστοις, Θεῷ τῷ ἐν Τριάδι.
Θεοτοκίον
Ὅλον ἐκ σοῦ τῆς Τριάδος τὸν ἕνα, Θεογεννῆτορ θεϊκῶς συλλαβοῦσα, ἐξ Ἁγίου Πνεύματος, σαρκωθέντα τέτοκας, μείνασα Παρθένος, ὥσπερ ἦς πρὸ τοῦ τόκου.
Προεόρτιος. ᾨδὴ θ' Ὁ Εἱρμὸς
Ἀπορεῖ πᾶσα γλῶσσα, εὐφημεῖν πρὸς ἀξίαν, ἰλιγγιᾷ δὲ νοῦς, καὶ ὑπερκόσμιος, ὑμνεῖν σε Θεοτόκε. Ὅμως ἀγαθὴ ὑπάρχουσα, τὴν πίστιν δέχου· καὶ γὰρ τὸν πόθον οἶδας, τὸν ἔνθεον ἡμῶν· σὺ γὰρ Χριστιανῶν εἶ προστάτις, σὲ μεγαλύνομεν.
Ἰδοὺ τοῖςδούλοις μόνε, Βασιλεῦ ἀπεγράφης, Καίσαρος γνώμῃ, θέλων με δουλείας, ἀπαλλάξαι ψυχοφθόρου· πόλει Βηθλεὲμ προφθάσας δέ, σαρκὶ τεχθῆναι, βροτοὺς εἰς οὐρανούς, φέρεις τοὺς ἀνυμνοῦντας ἐν πίστει, τὰ σὰ Γενέθλια.
Ὡραῖος κάλλει, παρὰ τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων, ὁ σὸς Παρθένε πέφυκεν, Υἱός τε καὶ Δεσπότης τῶν ἁπάντων, ὃν ὥσπερ ὡραία δάμαλις ἐν τῷ Σπηλαίῳ, τῆς Βηθλεέμ προέρχῃ, τεκεῖν ὑπερφυῶς, ὅπως εὐεργετήσῃ καὶ σώσῃ, τοὺς προσκυνοῦντας αὐτόν.
Σὲ φωτοδότα, Ἥλιε τῆς δικαιοσύνης, καθυποδύντα μήτραν, καὶ τεχθῆναι ὑπὲρ λόγον βουληθέντα, πόῤῥωθεν Ἀστὴρ ἐμήνυσε, τοῖςἈστρολόγοις νυκτὶ κεκρατημένοις, καὶ πλάνης σκοτασμῷ οὖσι, καὶ προσκυνήσαντες πίστει, δῶρα κομίζουσιν.
Ἡ γῆ χορεύει, ὥσπερ αἰσθομένη τὴν θείαν ἐπιδημίαν, τοῦ δι' εὐσπλαγχνίαν ἀποῤῥήτως ἐκ Παρθένου, ἤδη ἀνατέλλειν μέλλοντος, ὁ οὐρανὸς δὲ ἀνακηρύττει τοῦτον, ὡς φθόγγῳ μυστικῷ, Ἄστρου ἀνατολῇ φαινομένου, τοῖςΜάγοις πόῤῥωθεν.
Φέρεις Υἱέ μου, ὅλην τοῦ Πνεύματος τὴν ἰδέαν, καὶ πῶς σε φέρω, ὅμοιον ἐμοὶ κατὰ πάντα γεγονότα; ἔλεγεν ἡ Ἀπειρόγαμος ἐκπληττομένη· ἣν ὡς Θεοῦ Μητέρα, τιμήσωμεν πιστοί, πάντες καὶ ἐν αἰνέσει, συμφώνως δοξολογήσωμεν.
Ἕτερος. Θεὸν ἀνθρώποις
Ἰδοὺ ἡ πάντων ἦλθεν ἀνάκλησις, ὁ ἱλασμὸς τὸ φῶς, ἡ παντελὴς ἀπολύτρωσις, θησαυρὸς ὁ πολύτιμος κρύπτεται, ἔνδον ἐν τῷ Σπηλαίῳ· ᾧ πλουτιζόμενοι, Μάγοι τόν χρυσόν, ὡς Βασιλεῖ ἐπικομίζουσιν.
Χριστοῦ ποιμένες ἐπαγρυπνήσατε, καὶ νοητῶς ἐν πόλει, Βηθλεὲμ ἐπισπεύσατε, καὶ Θεῷ ἐν ὑψίστοις βοήσατε· Δόξα μεγαλωσύνη, τῷ εὐδοκήσαντι, βρέφος ὁραθῆναι καθ' ἡμᾶς, δι' ἀγαθότητα.
Σαρκὶ σπαργάνοις ἐνειλισσόμενος, ὁ σπαργανῶν ὁμίχλῃ, Ἰησοῦ μου τὴν θάλασσαν, τὸν δεσμὸν τῆς κακίας διαῤῥήξας, καὶ ἐν δικαιοσύνῃ, πάντας συνέδησας, τούς διαλυθέντας προσβολαῖς, τοῦ πολεμήτορος.
Θεοτοκίον
Παστὰς καὶ θρόνε τοῦ Βασιλεύοντος, Ὄρος Θεοῦ, καὶ Πόλις ἐκλεκτή, καὶ Παράδεισε, τοῦ Ἡλίου Νεφέλη ὁλόφωτε, φώτισον τὴν ψυχήν μου, νέφη διώκουσα, τῶν ἀνομιῶν μου τῶν πολλῶν, Θεοχαρίτωτε.
Τῶν Ἁγίων. Σὲ τὴν ἀθάνατον Κύριε πηγὴν
Οἱ νοητοὶ τοῦ Κυρίου θησαυροί, ἀνευφημείσθωσαν σήμερον, οἱ πολλοὺς ὀλβιοῦντες, καὶ βλύζοντες πιστοῖς τὰ ἰάματα, καὶ τὰ πλήθη τῶν θαυμάτων αὐτῶν.
Οἱ ἀσφαλεῖς τῶν Πιστῶν προασπισταί, καὶ τῆς Τριάδος ὑπέρμαχοι, καὶ ἀπόρθητοι πύργοι τῆς Πίστεως, Χριστὸν ἱκετεύσατε, Ἀθλοφόροι τοῦ σωθῆναι ἡμᾶς.
Ὁ ἱερὸς τῶν Μαρτύρων σου χορός, ὑπὲρ ἡμῶν ἱκετεύει σε, τὴν Ἁγίαν Τριάδα δωρήσασθαι, ἡμῖν τὴν εἰρήνην σου, εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Θεοτοκίον
Ἡ Βηθλεὲμ προανοίγει τὴν Ἐδέμ, καὶ ὁ ἐκ σοῦ προερχόμενος, τὸν Ἀδὰμ ἀναπλάττει σαρκούμενος, ὑπερφυῶς· ὃν ἱκέτευε, Θεοτόκε τοῦ σωθῆναι ἡμᾶς.
Ἐξαποστειλάριον τῶν Ἁγίων. Τοῖς Μαθηταῖς
Σὺν Θεοδούλῳ στέψωμεν, Ζωτικὸν Ἀγαθόπουν, καὶ Σατορνῖνον Πόμπιον, ἅμα Εὐνικιανῷ, τὸν ἔνδοξον Βασιλείδην, Εὔπορόν τε τὸν θεῖον, καὶ τὸν κλεινὸν Γελάσιον, καὶ Εὐάρεστον ὕμνοις, χαρμονικῶς, ταῖς πρεσβείαις τούτων, ὅπως ῥυσθῶμεν, πταισμάτων καὶ στεφθείημεν, πρὸς Χριστοῦ τοῦ Σωτῆρος.
Προεόρτιον, ὅμοιον
Οἱ ἀρετὴν ἀσκήσαντες, καὶ νεκρῶσαι τὰ πάθη, ἐν ἐγκρατείᾳ σπεύσαντες, ὥσπερ τρίϋλον δῶρον, μετὰ ποιμένων καὶ Μάγων, πρᾶξιν ἐπαινουμένην, καὶ θεωρίαν εὔστοχον, νῦν προσάξωμεν πίστει, τῷ ἐν σαρκί, γεννηθῆναι ἥκοντι ἐκ Παρθένου, Θεῷ τῷ εὐδοκήσαντι, τὴν ἡμῶν σωτηρίαν.
Αἶνοι. Ἦχος δ΄. Ὡς γενναῖον ἐν Μάρτυσι.
Ἀνυμνείσθω Εὐάρεστος, Ζωτικός τε καὶ Πόμπιος, Βασιλείδης Εὔπορος Ἀγαθόπους τε, καὶ Σατορνῖνος Γελάσιος, καὶ θεῖος Θεόδουλος, μεθ’ ὧν Εὐνικιανός, εὐφημείσθωσαν ἄσμασιν, οἱ πολύαθλοι, οἱ τῆς Κρήτης προστάται καὶ γενναῖοι, ἀντιλήπτορες τῶν πόθῳ, ἐπιτελούντων τὴν μνήμην αὐτῶν.
Ὡς καλῶς στρατευσάμενοι, Βασιλεῖ τῶν Δυνάμεων, ἑαυτοὺς πολύαθλοι παρεδώκατε, ἐθελουσίως εἰς μάστιγας, καὶ βίαιον θάνατον, καὶ στρεβλώσεις καὶ δεσμά, τὰ τῆς Κρήτης βλαστήματα, εἰς ἣν εὕρατε, τὸ μακάριον τέλος καὶ στεφάνους, ἀνεδήσασθε τῆς νίκης, ὑπὲρ ἡμῶν ἱκετεύοντες.
Ἀνενδότως τυπτόμενοι, καὶ βωμοῖς ἀπαγόμενοι, καὶ ποικίλοις εἴδεσιν ἐταζόμενοι, καὶ ἐν ὁδοῖς ἐλαυνόμενοι, εἱρκτῇ συγκλειόμενοι, καὶ ὡς ῥόδα καθαρά, ταῖς κοπρίαις ῥιπτόμενοι, προσηνέχθητε, δι’ ἡμᾶς τῷ τιθέντε ὡς εὐω΄δη, ἱερεῖα ἐν τῇ ἄνω, τραπέζῃ Μάρτυρες ἔνδοξοι.
Καὶ τυπτόμενοι Μάρτυρες, καὶ προσώποις πτυόμενοι, κεφαλὰς τεμνόμενοι καὶ στρεβλούμενοι, καὶ πάσαις ἄλλαις κολάσεσι, καθυποβαλλόμενοι, οὐκ ἠρνήσασθε Χριστόν, οὐ ξοάνοις ἐθύσατε, ἀλλὰ χαίροντες, ἐκ ζωῆς τῆς προσκαίρου Ἀθλοφόροι, πρὸς οὐράνιον καὶ θείαν, μετεβιβάσθητε εὔκλειαν.
Δόξα... Τῶν Ἁγίων. Ἦχος πλ. β΄.
Ἐν ᾠδαῖς ᾀσμάτων εὐφημήσωμεν πιστοί, τοὺς Ἀθλοφόρους Ἁγίους Δέκα Μάρτυρας, καὶ πρὸς αὐτοὺς μελῳδικῶς ἐκβοήσωμεν λέγοντες· χαίρετε Ἀθλοφόροι τοῦ Χριστοῦ, Θεόδουλε καὶ Ζωτικέ, Βασιλείδη καὶ Εὔπορε· χαίρετε Γελάσιε καὶ Πόμπιε, Εὐνικιανὲ καὶ Ἀγαθόπου· χαίρετε Εὐάρεστε καὶ Σατορνῖνε. Ὡς ἔχοντες παῤῥησίαν πρὸς Χριστὸν τὸν Θεὸν ἡμῶν, Μάρτυρες πανσεβάσμιοι, Αὐτὸν ἐκτενῶς πρεσβεύσατε τοῦ σωθῆναι ἐν πίστει ἐκτελοῦντας, τὴν πανσέβαστον μνήμην ὑμῶν.
Καὶ νῦν ... Προεόρτιον.
Ἀνύμφευτε Παρθένε πόθεν ἥκεις; Τίς ὁ τεκών σε; Τίς και ἡ Μήτηρ σου; Πῶς τὸν Κτίστην φέρεις ἐν ἀγκάλαις; Πῶς οὐκ ἐφθάρης τὴν νηδύν; Μεγάλων παραδόξων ἐπὶ γῆς φρικτῶν μυστηρίων ἐπὶ σοὶ τελουμένων, πάναγνε ἀποροῦμεν, καὶ προευτρεπίζομεν ἐπάξιόν σοι χρέος, ἐπὶ γῆς τὸ σπήλαιον, καὶ οὐρανὸν αἰτοῦμεν παρασχεῖν τὸν ἀστέρα· καὶ μάγοι δὲ προέρχονται ἀπὸ Ἀνατολῶν τῆς γῆς, εἰς δυσμὰς θεάσασθαι, τὴν σωτηρίαν τῶν βροτῶν, ὡς βρέφος γαλουχούμενον.
Δοξολογία Μεγάλη καὶ Ἀπόλυσις.
Μεγαλυνάρια.
Χαίροις θεηγόρος παρεμβολή, ἄθροισμα γενναῖον, συναυλία μαρτυρική, δῆμος θεοφόρος, δεκάριθμος χορεία, τῶν Δέκα Ἀθλοφόρων, τοῦ παντοκράτορος.
Τοὺς ἐν Κρήτῃ Μάρτυρας τοῦ Χριστοῦ, τοὺς ἀκαθαιρέτους, τῆς πατρίδος προασπιστάς, τῆς ἐνεγκαμένης, ἐδάφους τοὺς λιμένας, τοὺς δέκα στεφανίτας, ἀνευφημήσωμεν.
Εὔπορον Θεόδουλον Ζωτικόν, Πόμπιον τὸν θεῖον, Ἀγαθόπουν Εὐνικιανόν, σὺν τῷ Σατορνίνῳ, Εὐάρεστον τιμῶμεν, μεθ’ ὧν τε Βασιλείδην, καὶ τὸν Γελάσιον.
ΠΑΡΑΚΛΗΣΙΣ
Ὁ Ἱερεὺς ἄρχεται τῆς Παρακλήσεως μὲ τὴν δοξολογικήν ἐκφώνησιν:
Εὐλογητὸς ὁ Θεός ἡμῶν, πάντοτε, νῦν καὶ ἀεί καὶ εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων.
Ὁ χορός: Ἀμήν.
Ἤ μὴ ὑπάρχοντος Ἱερέως, ἡμεῖς τό:
Δι’ εὐχῶν τῶν Ἁγίων Πατέρων ἡμῶν, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ὁ Θεός, ἐλέησον καὶ σῶσον ἡμᾶς, Ἀμήν.
Ψαλμός ρμβ’ (142).
Κύριε εἰσάκουσον τῆς προσευχῆς μου, ἐνώτισαι τὴν δέησίν μου ἐν τῇ ἀληθείᾳ Σου, εἰσάκουσον μου ἐν τῇ δικαιοσύνῃ Σου καὶ μὴ εἰσέλθης εἰς κρίσιν μετά τοῦ δούλου Σου, ὅτι οὐ δικαιωθήσεται ἐνώπιόν Σου, πᾶς ζῶν. Ὅτι κατεδίωξεν ὁ ἐχθρός τὴν ψυχήν μου, ἐταπείνωσεν εἰς γῆν τὴν ζωήν μου. Ἐκάθισέ με ἐν σκοτεινοῖς, ὡς νεκρούς αἰῶνος καὶ ἠκηδίασεν ἐπ’ ἐμέ τό πνεῦμα μου, ἐν ἐμοί ἐταράχθη ἡ καρδία μου. Ἐμνήσθην ἡμερῶν ἀρχαίων, ἐμελέτησα ἐν πᾶσι τοῖς ἔργοις Σου, ἐν ποιήμασι τῶν χειρῶν Σου ἐμελέτων. Διεπέτασα πρός Σέ τάς χείρας μου, ἡ ψυχή μου ὡς γῆ ἄνυδρός Σοι. Ταχύ εἰσάκουσόν μου, Κύριε, ἐξέλιπε τό πνεῦμα μου. Μὴ ἀποστρέψης τό πρόσωπόν Σου ἀπ’ ἐμοῦ καὶ ὁμοιωθήσομαι τοῖς καταβαίνουσιν εἰς λάκκον. Ἀκουστὸν ποίησόν μου τό πρωΐ τό ἔλεός Σου, ὅτι ἐπὶ Σοί ἤλπισα. Γνώρισόν μοι, Κύριε, ὁδόν ἐν ἧ πορεύσομαι, ὅτι πρός Σέ ἦρα τὴν ψυχήν μου. Ἐξελοῦ με ἐκ τῶν ἐχθρῶν μου, Κύριε, πρός Σέ κατέφυγον, δίδαξόν με τοῦ ποιεῖν τό θέλημά Σου, ὅτι Σύ εἶ ὁ Θεός μου. Τό Πνεῦμα Σου τό ἀγαθὸν ὁδηγήσει με ἐν γῇ εὐθείᾳ, ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός Σου, Κύριε, ζήσεις με. Ἐν τῇ δικαιοσύνῃ Σου ἐξάξεις ἐκ θλίψεως τὴν ψυχήν μου καὶ ἐν τῷ ἐλέει Σου ἐξολοθρεύσεις τούς ἐχθρούς μου. Καί ἀπολεῖς πάντας τούς θλίβοντας τὴν ψυχήν μου, ὅτι ἐγώ δοῦλος Σου εἰμί.
Καί εὐθύς ψάλλεται τετράκις ἐξ’ ὑπαμοιβῆς, μετά τῶν οἰκείων στίχων:
Θεός Κύριος καὶ ἐπέφανεν ἡμῖν, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου.
Στίχ. α’. Ἐξομολογεῖσθε τῷ Κυρίῳ ὅτι ἀγαθός, ὅτι εἰς τὸν αἰῶνα τὸ ἔλεος Αὐτοῦ.
Στίχ. β’. Πάντα τὰ ἔθνη ἐκύκλωσάν με καὶ τό ὀνόματι Κυρίου ἠμυνάμην αὐτούς.
Στίχ. γ’. Παρά Κυρίου ἐγένετο αὕτη καὶ ἔστι θαυμαστή ἐν ὀφθαλμοῖς ἡμῶν.
Εἶτα τὸ τροπάριον. Ἦχος δ΄. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Οἱ ἐν τῇ Κρήτῃ παμφαέστατοι λύχνοι, τῆς φωταυγείας τοῦ Χριστοῦ οἱ ἀκτῖσι, πυρσεύοντες τὴν σύμπασαν ἀνδρείᾳ πολλῇ, Μάρτυρες Δεκάριθμοι, τῶν παθῶν τὴν ὁμίχλην, ἀφ’ ἡμῶν διώξατε, καὶ εἰρήνην κατ’ ἄμφω, τοῖς καταφεύγουσιν ὑμῶν ταῖς λιταῖς, σημειοφόροι, γενναῖοι βραβεύσατε.
Δόξα. Καὶ νῦν. Θεοτοκίον.
Οὐ σιωπήσομέν ποτε Θεοτόκε, τὰς δυναστείας Σου λαλεῖν οἱ ἀνάξιοι, εἰμὴ γὰρ Σὺ προΐστασο πρεσβεύουσα, τίς ἡμᾶς ἐῤῥύσατο ἐκ τοσούτων κινδύνων; Τίς δὲ διεφύλαξεν, ἕως νῦν ἐλευθέρους; Οὐκ ἀποστῶμεν Δέσποινα ἐκ Σοῦ, Σοὺς γὰρ δούλους σώζεις ἀεί, ἐκ παντοίων δεινῶν.
Ψαλμός ν’ (50).
Ἐλέησόν με, ὁ Θεός, κατά τό μέγα ἔλεός Σου καί κατά τό πλῆθος τῶν οἰκτιρμῶν Σου, ἐξάλειψον τό ἀνόμημά μου. Ἐπὶ πλεῖον πλῦνόν με ἀπὸ τῆς ἀνομίας μου καί ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας μου καθάρισόν με. Ὅτι τήν ἀνομίαν μου ἐγώ γινώσκω καί ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μου ἐστι διά παντός. Σοί μόνῳ ἥμαρτον καί τό πονηρόν ἐνώπιόν Σου ἐποίησα, ὅπως ἄν δικαιωθῇς ἐν τοῖς λόγοις Σου καί νικήσῃς ἐν τῷ κρίνεσθαί Σε. Ἰδοὺ γάρ ἐν ἀνομίαις συνελήφθην καί ἐν ἁμαρτίαις ἐκίσσησέ με ἡ μήτηρ μου. Ἰδοὺ γάρ ἀλήθειαν ἠγάπησας, τὰ ἄδηλα καί τὰ κρύφια τῆς σοφίας Σου ἐδήλωσάς μοι. Ῥαντιεῖς με ὑσσώπῳ καί καθαρισθήσομαι, πλυνεῖς με καί ὑπέρ χιόνα λευκανθήσομαι. Ἀκουτιεῖς μοι ἀγαλλίασιν καί εὐφροσύνην, ἀγαλλιάσονται ὀστέα τεταπεινωμένα. Ἀπόστρεψον τό πρόσωπόν Σου ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν μου καί πάσας τάς ἀνομίας μου ἐξάλειψον. Καρδίαν καθαράν κτίσον ἐν ἐμοί ὁ Θεός καί πνεῦμα εὐθὲς ἐγκαίνισον ἐν τοῖς ἐγκάτοις μου. Μὴ ἀποῤῥίψῃς με ἀπὸ τοῦ προσώπου Σου καί τό Πνεῦμα Σου τό Ἅγιον μὴ ἀντανέλῃς ἀπ’ ἐμοῦ. Ἀπόδος μοι τήν ἀγαλλίασιν τοῦ σωτηρίου Σου καί πνεύματι ἡγεμονικῷ στήριξόν με. Διδάξω ἀνόμους τάς ὁδούς Σου καί ἀσεβεῖς ἐπὶ σέ ἐπιστρέψουσιν. Ῥῦσαι με ἐξ αἱμάτων ὁ Θεός, ὁ Θεός τῆς σωτηρίας μου, ἀγαλλιάσεται ἡ γλῶσσα μου τήν δικαιοσύνην Σου. Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις καί τό στόμα μου ἀναγγελεῖ τήν αἴνεσίν Σου. Ὅτι, εἰ ἠθέλησας θυσίαν, ἔδωκα ἄν, ὁλοκαυτώματα οὐκ εὐδοκήσεις. Θυσίᾳ τῷ Θεῷ πνεῦμα συντετριμμένον, καρδίαν συντετριμμένην καί τεταπεινωμένην ὁ Θεός οὐκ ἐξουδενώσει. Ἀγάθυνον, Κύριε, ἐν τῇ εὐδοκίᾳ Σου τήν Σιών καί οἰκοδομηθήτω τὰ τείχη Ἱερουσαλήμ. Τότε εὐδοκήσεις θυσίαν δικαιοσύνης, ἀναφορὰν καί ὁλοκαυτώματα. Τότε ἀνοίσουσιν ἐπὶ τό θυσιαστήριόν Σου μόσχους.
Εἶτα, ὁ Κανών, οὗ ἡ ἀκροστιχίς: Δέκα Μαρτύρων αἰτοῦμαι πρεσβείαις. Χ. Μ. Μ.
ᾨδὴ α΄. Ἦχος πλ. Δ΄. Ὑγρὰν διοδεύσας.
Δοχεῖα τοῦ Πνεύματος διαυγῆ, φωστῆρες τῆς Κρήτης, Δέκα Μάρτυρες θαυμαστοί, ἡμῶν τὰς δεήσεις ὡς Κυρίῳ, νῦν παρεστῶτες ἐν πόλῳ προσδέξασθε.
Ἐξ ὕψους Δεκάριθμοι συμπαθῶς, Κυρίου ὁπλῖται, ἐπιβλέψατε καὶ ταχύ, παρέχετε πάντοτε εἰρήνην, ψυχῆς τοῖς πόθῳ ὑμῖν προσπελάζουσι.
Κοινοῖς μελῳδήμασιν τοὺς ὑμῶν, τιμῶντες καμάτους, Δέκα πάντιμοι Ἀθληταί, βοῶμεν· ὑμῶν ταῖς ἱκεσίαις, πιστοῖς κατ’ ἄμφω ὑγείαν δωρήσασθε.
Θεοτοκίον.
Ἀπείρανδρε Μῆτερ τοῦ Λυτρωτοῦ, δεινῶς συνεχούσης, ῥῦσαι θλίψεως τοὺς πιστῶς, ὡς οἶκον φωτόλαμπρον Κυρίου, Σὲ ἀνυμνοῦντας ἑκάστοτε Δέσποινα.
ᾨδὴ γ΄. Οὐρανίας ἁψῖδος.
Μὴ ἐλλίπῃς πρεσβεύειν ὑπὲρ ἡμῶν Εὔπορε, σὺν τῷ Βασιλείδῃ τῷ θείῳ, καὶ Ἀγαθόποδι, ὡς ἂν γεραίρω ἀεί, τὴν φωτοφόρον σου μνήμην, καὶ τὴν τῶν συνάθλων σου, ἄριστον ἔνστασιν.
Ἀθλητὰ Σατορνῖνε καὶ Ζωτικὲ πάνσοφε, σὺν τῷ Θεοδούλῳ τῷ θείῳ, καὶ τῷ παμμάκαρι, Πομπίῳ κάραν συνθλᾶν, τοῦ μαινομένου ὡς ταύρου, μισοκάλου δαίμονος, μὲ ἀξιώσατε.
Ῥῦσαι πάντας λιταῖς σου ταῖς σωστικαῖς Ἅγιε, Εὐνικιανὲ τοὺς τιμῶντας, σοῦ τὸ μαρτύριον, καὶ τῶν συνάθλων τῶν σῶν, ἀνευφημοῦντας τοὺς πόνους, ἐν ὀδύναις ἄνεσιν, τούτοις δωρούμενος.
Θεοτοκίον.
Τὸν Θεὸν καὶ Σωτῆρα Χριστιανῶν τέξασα, τὸν τὰς ἁμαρτίας τοῦ κόσμου, αἴροντα Δέσποινα, τὰς ἀλγηδόνας ἡμῶν, ταῖς πρὸς Υἱόν Σου πρεσβείαις, κούφισον ἰάτειρα, πάντων ἀνάργυρε.
Διάσωσον, Δεκὰς Μαρτύρων ἐν Κρήτῃ ἀνδρειοφρόνως, τῆς ἀθλήσεως ἀτραποὺς ἡ πίστει ὁδεύσασα, ἀπὸ κινδύνων καὶ βλάβης ἡμᾶς ταχέως.
Ἐπίβλεψον, ἐν εὐμενείᾳ πανύμνητε Θεοτόκε, ἐπὶ τὴν ἐμὴν χαλεπὴν τοῦ σώματος κάκωσιν, καὶ ἴασαι τῆς ψυχῆς μου τὸ ἄλγος.
Κάθισμα. Ἦχος β΄. Πρεσβεία θερμή.
Πρεσβείας ὑμῶν Εὐάρεσε Γελάσιε, Εὐνικιανὲ Θεόδουλε καὶ Πόμπιε, Ἀγαθόπους πάντοτε, Σατορνῖνε ἔνδοξε Εὔπορε, καὶ Βασιλείδῃ σὺν τῷ Ζωτικῷ, ἐν βίου τοῖς κλύδωσιν αἰτούμεθα.
ᾨδὴ δ΄. Εἰσακήκοα Κύριε.
Ὕδωρ ἄϋλον βλύσατε, εὐφροσύνης θείας σβεννῦον φλόγωσιν, τῶν παθῶν ἡμῶν Δεκάριθμοι, Ἀθληταὶ τῆς Κρήτης καλλωπίσματα.
Ῥείθροις μάκαρ Γελάσιε, καὶ γενναῖε Μάρτυς Χριστοῦ Εὐάρεστε, θεϊκῆς ἡμᾶς χρηστότητος, τοὺς ὑμῖν προσπίπτοντας δροσίσατε.
Ὡς λαμπτὴρ δεκαπύρσευτος, καὶ πλειὰς Δεκάριθμοι οὐρανόφωτος, Ἀθληταὶ πιστοὺς φωτίσατε, ἐν νυκτὶ ζοφώδει τοὺς καθεύδοντας.
Θεοτοκίον.
Νικητὰς ἐν τοῖς σκάμμασι, δεῖξον Θεοτόκε τοῦ βίου ἅπαντας, εὐλαβῶς Σε μακαρίζοντας, καὶ ἐπιζητοῦντας τὰς πρεσβείας Σου.
ᾨδὴ ε΄. Φώτισον ἡμᾶς.
Ἄθλους τοὺς ὑμῶν, οὕσπερ ἔτλητε γεραίροντες, κατ’ ἀπίστων Δέκα Μάρτυρες Χριστοῦ, τὰς θερμὰς ὑμῶν λιτὰς ἀπεκδεχόμεθα.
Ἵνα μυστικῶς, ἀνυμνῶ ὑμᾶς Θεόδουλε, Σατορνῖνε Ἀγαθόπους Ζωτικέ, καὶ Γελάσιε ἰσχύν μοι δότε ἄνωθεν.
Τόμῳ ἱερῷ, τῆς ζωῆς ἡμᾶς ἐγγράψατε, Βασιλείδῃ μάκαρ Εὐνικιανέ, καὶ Εὐάρεστε ὑμῖν ἀεὶ τοῖς σπεύδουσιν.
Θεοτοκίον.
Ὄμβρισον ἡμῖν, τοῦ Υἱοῦ Σου μέγα ἔλεος, ἵνα μέλπωμεν ᾠδαῖς Σὴν ἀρωγήν, συμπαθείας στηλογράφημα Παντάνασσα.
ᾨδὴ στ΄. Τὴν δέησιν.
Ὑφέρποντος, παμβεβήλου ὄφεως, τῆς κακίας ῥύσασθέ με φωστῆρες, τῆς Κρήτης θεῖοι Εὐάρεστε μάκαρ, θεόφρον Εὔπορε σῶφρον Γελάσιε, καὶ Πόμπιε ταῖς πρὸς Χριστόν, ἀσιγήτοις ὑμῶν παρακλήσεσι.
Μανίας με, ἀνεικάστου σώσατε, τοῦ ἀρχαίου πτερνιστοῦ Ἀγαθόπους, σὺν Ζωτικῷ, Βασιλείδῃ Πομπίῳ, καὶ Σατορνίνῳ Θεόδουλε Εὔπορε, σεπτὲ καὶ Εὐνικιανέ, ἵνα ὕμνοις ὑμᾶς στέφω πάντοτε.
Αἰτήσασθε, κόσμου ἀπολύτρωσιν, ἐκ δεσμῶν τῶν μεριμνῶν ἐν τῷ βίῳ, ὡς παῤῥησίαν κατέχοντες πλείστην, Χριστῷ Γελάσιε Πόμπιε Εὔποτε, ἀλκίφρον Εὐνικιανέ, Βασιλείδη κλεινὲ καὶ Θεόδουλε.
Θεοτοκίον.
Ἰάσεων, κολυμβήθραν ἔδειξε, Σὲ Χριστὸς ὁ Σὸς ὑπέρλαμπρος Τόκος, Θεοκυῆτορ ἁγνὴ καὶ χειμάῤῥουν, παντοειδῶν ἰαμάτων θεόνυμφε, εἰς ὃν λουόμενοι δεινῆς, ἀῤῥωστίας τὸν ῥύπον διώκομεν.
Διάσωσον, Δεκὰς Μαρτύρων ἐν Κρήτῃ ἀνδρειοφρόνως, τῆς ἀθλήσεως ἀτραποὺς ἡ πίστει ὁδεύσασα, ἀπὸ κινδύνων καὶ βλάβης ἡμᾶς ταχέως.
Ἄχραντε, ἡ διὰ λόγου τὸν Λόγον ἀνερμηνεύτως, ἐπ’ ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν τεκοῦσα δυσώπησον, ὡς ἔχουσα μητρικὴν παῤῥησίαν.
Κοντάκιον. Ἦχος β΄. Τοῖς τῶν αἱμάτων σου.
Τῆς Κρήτης λύχνοι Δεκάριθμοι πάμφωτοι, οἱ μαρτυρίου βολίσιν ἐκλάμψαντες, ἡμῶν τὴν σκοτείαν διώξατε, ταῖς ὑμετέραις πρεσβείαις πρὸς Κύριον, δεόμεθα δῆμε ὑπέρτιμε.
Προκείμενον: Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς ἐν τοῖς Ἁγίοις Αὐτοῦ.
Στ.: Τοῖς Ἁγίοις τοῖς ἐν τῇ γῇ Αὐτοῦ, ἐθαυμάστωσεν ὁ Κύριος.
Εὐαγγέλιον, ἐκ τοῦ κατὰ Λουκᾶν: Εἶπεν ὁ Κύριος τοῖς ἑαυτοῦ μαθηταῖ· προσέχετε ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων...
Ὁ Ν΄ ψαλμός.
Δόξα: Ταῖς τῶν Ἀθλοφόρων...
Καὶ νῦν: Ταῖς τῆς Θεοτόκου...
Προσόμοιον. Ἦχος πλ. β΄. Ὅλην ἀποθέμενοι. Στ.: Ἐλεῆμον, ἐλέησόν με ὁ Θεός...
Ὅμιλε Δεκάριθμε, τῶν ἐν τῇ Κρήτῃ Μαρτύρων, Ζωτικὲ Θεόδουλε, Ἀγαθόπους Εὔπορε παναοίδιμε, εὐσταλὲς Πόμπιε, Σατορνῖνε μάκαρ, Βασιλείδη θεοφόρητε, σεπτὲ Εὐάρεστε, Εὐνικιανὲ καὶ Γελάσιε, προστάται καὶ ἀκέστορες, πέλετε πιστῶν ἐν ταῖς θλίψεσιν· ὅθεν δυσωποῦμεν, ὑμᾶς· μὴ διαλίπητε ἡμῖν, Χριστῷ πρεσβεύοντες πάντοτε, χάριν πέμψαι ἄφθονον.
ᾨδὴ ζ΄. Οἱ ἐκ τῆς Ἰουδαίας.
Πληρωτὴν τῶν Ἁγίων ἐντολῶν καὶ ἐργάτην με ἀναδείξατε, ὡς ἂν τῆς Βασιλείας, τῆς ἄνω κληρονόμος, ὁ πολύτλας γενήσωμαι, τῆς Κρήτης πανευσθενεῖς, Χριστοῦ ὁπλῖται Δέκα.
Ῥώμην δίδοσθε θείαν κατ’ ἐχθρῶν ἀοράτων ἡμῖν Εὐάρεστε, θεόφρον Σατορνῖνε, Θεόδουλε φωσφόρε, Ζωτικέ τε Γελάσιε, καὶ Βασιλείδη στεῤῥέ, Κυρίου στρατιῶται.
Εὐσταλῶς Ἀθλοφόρων τῆς Δεκάδος Μαρτύρων τὰ κατορθώματα, γεραίρων ἀνακράζων· Κυρίου στρατηλάται, ταῖς ὑμῶν κατατάξατε, κἀμὲ ἁγίαις λιταῖς, εἰς οὐρανῶν στρατείαν.
Θεοτοκίον.
Συνοχῆς τῶν ἐφόδων τοῦ ἐχθροῦ Θεοτόκε ἡμᾶς ἐκλύτρωσαι, τοὺς πίστει ἐκζητοῦντας, τὰς θείας Σου πρεσβείας, πρὸς Ὃν ἔτεκες Κύριον, Θεὸν καὶ Πλάστην ἡμῶν, ὑπερευλογημένη.
ᾨδὴ η΄. Τὸν Βασιλέα.
Βυθοῦ ἁγνοίας, ἐκ ζοφερᾶς σοὺς ἱκέτας, ἐξαγάγετε Ἅγιοι Δέκα, τοὺς ὑμῶν αὐχένος, τομὴν ἀνευφημοῦντας.
Ἔργοις ἀμέμπτοις, εὐαρεστεῖν τῷ Κυρίῳ, ἐνισχύσατε Μάρτυρες Δέκα, τοὺς ἐκδεχομένους, ὑμῶν τὰς ἱκεσίας.
Ἰδοὺ προσπίπτω, ὑμῖν αἰτούμενος χάριν, τὴν ὑμῶν καλλιμάρτυρες Δέκα, Κρήτη θεοφόροι, σεμνοὶ καὶ στεφανῖται.
Θεοτοκίον.
Ἀγαλλιᾶται, τῶν εὐσεβῶν ἡ χορεία, Σὲ προστάτιν κατέχουσα θείαν, ἐν τοῦ βίου ζάλαις, ἁγνὴ Θεοκυῆτορ.
ᾨδὴ θ΄. Κυρίως Θεοτόκον.
Σαρκίου ἀλγηδόνας, παύσατε πρεσβείαις, ὑμῶν Θεόδουλε Πόμπιε Εὔπορε, σὺν Ζωτικῷ Βασιλείδῃ καὶ Ἀγαθόποδι.
Χαρίτων πλήσατέ με, θείων Σατορνῖνε, σὺν Γελασίῳ Εὐάρεστε πάντιμε, καὶ τῆς Εὐνίκης ἐπώνυμε τρισμακάριστε.
Μὴ παύσασθε φρουροῦντες, τοὺς ὑμῶν τοὺς τάφους, ἀσπαζομένους Δεκάριθμοι Μάρτυρες, τοὺς ἐν Γορτύνῃ κειμένους θεοειδέστατοι.
Θεοτοκίον.
Μαρτύρων παναρίστων, κλέϊσμα Παρθένε, καὶ πανευῶδες τοῦ κόσμου θυμίαμα, μή με παρίδῃς ἐν ὥρᾳ φρικτῇ τῆς Κρίσεως.
Μεγαλυνάρια.
Ἄξιόν ἐστιν ὡς ἀληθῶς, μακαρίζειν Σε τὴν Θεοτόκον, τὴν ἀειμακάριστον καὶ παναμώμητον καὶ μητέρα τοῦ Θεοῦ ἡμῶν. Τὴν τιμιωτέραν τῶν Χερουβείμ καὶ ἐνδοξοτέραν ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείμ, τὴν ἀδιαφθόρως Θεόν Λόγον τεκοῦσαν, τὴν ὄντως Θεοτόκον Σέ μεγαλύνομεν.
Χαίρετε ἀλκίφρονες Ἀθληταί, οἱ τομὴν αὐχένος, ὑπομείναντες σθεναρῶς, ἐν τῇ νήσῳ Κρήτῃ, διὰ Χριστοῦ τὴν πίστιν, Δεκάριθμοι φωστῆρες, ἀειφεγγέστατοι.
Χαίρετε Γελάσιε Ζωτικέ, Σατορνῖνε μάκαρ, εὐσταλὲς Εὐνικιανέ, σὺν τῷ Βασιλείδῃ, Πομπίῳ Εὐαρέστῳ, Εὐπόρῳ Θεοδούλῳ, καὶ Ἀγαθόποδι.
Ῥύσασθε ἐκ λύμης τοῦ πονηροῦ, τοὺς ὑμᾶς τιμῶντας, πάσης βλάβης τε καὶ ὀργῆς, δῆμε Ἀθλοφόρων, Δεκάριθμε τῷ ὄντι, οἱ ἐν τῇ νήσῳ Κρήτῃ, στέφη δεξάμενοι.
Τοὺς ὑμῶν τοὺς τάφους πανευλαβῶς, προσκυνοῦντας Δέκα, παναοίδιμοι Ἀθληταί, ῥύσασθε κινδύνων, καὶ τῆς ζωῆς τῆς ἄνω, ὑμῶν ταῖς ἱκεσίαις, καταξιώσατε.
Χαίροις δῆμε πάντιμε καὶ σεπτέ, Ἀθλητῶν Κυρίου, δένδρα σύγκαρπα ἀρετῶν, καὶ ἀνδρείας πλείστης, Δεκάριθμοι ἀστέρες, οἰ φρυκτωροῦντες πάντας, θείοις πυρσεύμασι.
Στύλοι ἀδιάσειστοι τῆς Χριστοῦ, Ἐκκλησίας Δέκα, Ἀθλοφόροι τὰς κεφαλάς, σπάθαις παρανόμων, ἐκύψατε ἀσμένως, καὶ ὤφθητε Μαρτύρων, θείων ἀκρότητες.
Πᾶσαι τῶν Ἀγγέλων αἱ στρατιαί, Πρόδρομε Κυρίου, Ἀποστόλων ἡ δωδεκάς, οἱ Ἅγιοι Πάντες μετά τῆς Θεοτόκου, ποιήσατε πρεσβείαν εἰς τό σωθῆναι ἡμᾶς.
Τό Τρισάγιον καὶ τὰ Τροπάρια ταῦτα. Ἦχος πλ. β΄.
Ἐλέησον ἡμᾶς, Κύριε, ἐλέησον ἡμᾶς, πάσης γὰρ ἀπολογίας ἀποροῦντες, ταύτην Σοι τὴν ἱκεσίαν, ὡς Δεσπότῃ, οἱ ἁμαρτωλοί προσφέρομεν, ἐλέησον ἡμᾶς.
Δόξα Πατρί…
Κύριε ἐλέησον ἡμᾶς, ἐπί Σοὶ γὰρ πεποίθαμεν. Μή ὀργισθῆς ἡμῖν σφόδρα, μηδέ μνησθῆς τῶν ἀνομιῶν ἡμῶν. Ἀλλ’ ἐπίβλεψον καὶ νῦν ὡς εὔσπλαχνος καὶ λύτρωσαι ἡμᾶς ἐκ τῶν ἐχθρῶν ἡμῶν. Σὺ γὰρ εἶ Θεός ἡμῶν καὶ ἡμεῖς λαός Σου, πάντες ἔργα χειρῶν Σου καὶ τὸ ὄνομά Σου ἐπικεκλήμεθα.
Καί νῦν…
Τῆς εὐσπλαγχνίας τὴν πύλην ἄνοιξον ἡμῖν, εὐλογημένη Θεοτόκε, ἐλπίζοντες εἰς Σέ μή ἀστοχήσομεν, ῥυσθείημεν διά Σοῦ τῶν περιστάσεων, Σὺ γὰρ ἡ σωτηρία τοῦ γένους τῶν Χριστιανῶν.
Εἶτα ὁ Ἱερεύς, τὴν Ἐκτενῆ Δέησιν, ἡμῶν ψαλλόντων τό λιτανευτικόν· Κύριε ἐλέησον. Ὑπὸ τοῦ Ἱερέως Ἀπόλυσις. Καὶ τῶν Χριστιανῶν ἀσπαζομένων τὴν Εἰκόνα καὶ χριομένων δι’ ἁγίου ἐλαίου, ψάλλονται τὰ παρόντα Τροπάρια: Ἦχος β’. Ὅτε ἐκ τοῦ ξύλου.
Δῆμε, παναρίστων Ἀθλητῶν, Μάρτυρες Δεκάριθμοι θεῖοι, οἱ ἐν τῇ Κρήτῃ λαμπρῶς, μαρτυρίου στέφανον, ἀναδησάμενοι, ἐκ χειρῶν τοῦ παντάνακτος, Χριστοῦ δυσωπεῖτε, πάντοτε δεόμεθα, λυτροῦσθαι θλίψεων, πόνων, καὶ παθῶν δυσφορήτων, τοὺς ἀνευφημοῦντας ἐκθύμως, ἄθλησιν ὑμῶν τὴν πανσεβάσμιον.
Δέσποινα πρόσδεξαι τὰς δεήσεις τῶν δούλων Σου, καὶ λύτρωσαι ἡμᾶς, ἀπὸ πάσης ἀνάγκης καὶ θλίψεως.
Τὴν πᾶσαν ἐλπίδα μου εἰς Σὲ ἀνατίθημι, Μῆτερ τοῦ Θεοῦ, φύλαξόν με ὑπὸ τὴν σκέπην Σου.
Δι’ εὐχῶν.
ΑΡΘΡΟ ΑΠΟ E-STORIES KRITIS.GR

.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)



